Trade liberalization under imperfect competition: A general analysis on Turkey

Abstract

ÖZ EKSİK REKABETÇİ MAL PİYASALARINDA DIŞ TİCARETİN SERBESTLEŞTİRİLMESİ: TÜRKİYE İÇİN BİR GENEL DENGE ANALİZİ TIKTIK, Ahmet Doktora, İktisat Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Merih CELASUN Ağustos 1996, 156 sayfa Bu çalışma, imalat sanayinin bazı sektörlerinde aksak rekabet, ölçeğe göre artan getiri ve giriş-çıkış engellerinin varlığını içeren bir hesaplanabilir genel denge modeli (HGD) vasıtası ile dış ticaretin serbestleştirilmesinin Türkiye ekonomisi üzerine potansiyel etkilerini incelemektedir. Konu ile ilgili daha önceki HGD modelleri, genellikle, analizlerini mal piyasalarında tam rekabetçi yapı üzerine gerçekleştirmişlerdir. Bu geleneksel yaklaşım şüphesiz, serbest dış ticaretle gelecek ithalat rekabeti karşısında firmaların göstereceği uyumu ve ölçek etkilerini göz ardı etmektedir. Çalışma, yeni dış ticaret teorisinin dayandığı bu unsurları da içererek temel politika analizlerinin irdelenmesine olanak sağlayan bir çerçeve sunmaktadır. Bu amaçla, Türkiye imalat sanayinin 10 alt sektöründe eksik rekabeti ve ölçeğe göre artan getiriyi içeren, Devarajan-Rodrik tipi bir HGD modeli geliştirilmiştir. 1985 veri setine dayalı genel denge simulasyonu, eksik rekabetçi yapı altında ticaretin serbestleştirilmesinin ekonomide tam rekabetçi piyasanın öngördüğünden farklı bir kaynak tahsisine yol açacağını göstermektedir. Daha serbest dış ticaret hem imalat sanayiinde hem de toplam üretimde bir büyüme getirmektedir. Artan ithalatın piyasalardaki rekabeti artırması ve bunun oligopolfirma davranışını etkilemesi bu sonucun elde edilmesindeki temel faktör olmuştur. Yeni rekabetle oligopoller pazar paylarını kaybetmemek için kar marjlarını düşürmekte ve dolayısıyla daha düşük fiyat-daha fazla çıktı sonucu ortaya çıkmaktadır. Söz konusu mekanizma, oligopol piyasalarda giriş-çıkış engellerinin olmadığı durumlarda da işlemektedir. Her ne kadar makroekonomik ve dış ticaret politikalarının sektörel gelişmeler üzerine etkisini ayrıştırmak zor olsa da 1985 sonrası sektörel performans ile model öngörülerinin genellikle uyum içinde oldukları görülmüştür. Sonuçların dış ticaret esnekliklerine ve kapama kuralına duyarlılık analizi yapılmış ve kaynak tahsisi ile ilgili paternin temel çözümden farklı olmadığı ortaya çıkmıştır. Anahtar sözcükler: Hesaplanabilir Genel Denge Modelleri; Türkiye Ekonomisi; Ticaretin Serbestleştirilmesi; Eksik Rekabet. vı

ABSTRACT TRADE LIBERALIZATION UNDER IMPERFECT COMPETITION: A CGE ANALYSIS ON TURKEY TIKTIK, Ahmet Ph. D., Department of Economics Supervisor: Prof. Dr. Merih CELASUN August 1996, 156 pages This study develops a computable general equilibrium model (CGE) which is based upon: ( i ) imperfect competition; ( ii ) increasing returns to scale; and ( iii ) entry and exit barriers in some manufacturing sectors. Distinctly from conventional CGE models which predominantly assume perfect competition, this new framework provides new channels by which it is possible to account for scale and competition effects of trade liberalization. Thus, the new framework makes it possible to examine key policy issues in the light of recent advances in trade theory. Based upon such a framework, a Devarajan-Rodrik type CGE model which includes internal economies of scale and imperfect competition within 10 manufacturing sectors is constructed and used to examine the potential impact of trade liberalization in Turkey. The results of the general equilibrium simulations, based on a 1985 data set, indicate that trade liberalization would lead to a radically different pattern of resource allocation as opposed to the one obtained from the general equilibrium solution of perfect competition. Unlike in the perfectly competitive solution, liberalization leads to an expansion of many manufacturing sectors as well as a net gain in aggregate output. UlPro-competitive effects operating on oligopolistic firms play an important role for the expansion of manufacturing sector: To the new import competition, domestic firms respond by lowering their mark-ups (i.e. increasing market demand elasticity) and thus expand production. This channel operates even in the absence of entry and exit barriers. Much of the available post-1985 evidence in this regard generally supports the model's findings, though admittedly it is difficult to differentiate the effects of macroeconomic policies and trade reforms on the observed sectoral performance. The strength of these results is checked by sensitivity analysis with respect to trade elasticities and closure rules in both external balance and labor market. The sensitivity results show that all prime conclusions emerging from the main line scenarios remain robust to the variations in the key closure rules and elasticity parameters. Keywords: Computable General Equilibrium Models (CGE); Turkish Economy; Trade Liberalization; Imperfect Competition. IV