The Rule of law as a democratic principle of legitimacy: The views of Jürgen Habermas and Otfried Höffe

Abstract

öz DEMOKRATİK BİR MEŞRUİYET İLKESİ OLARAK HUKUK DEVLETİ: JÜRGEN HABERMAS VE OTFRIED HÖFFE'NİN YAKLAŞIMLARI Tombuş, H. Ertuğ Yüksek Lisans, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Tez Yöneticisi: Dr. Cem Deveci Eylül 2001, 130 sayfa Bu çalışmanın amacı demokratik bir meşruiyet ilkesi olarak hukuk devleti fikrini incelemektir. Hukuk devletinin modern anayasal devletlerin en önemli özelliklerinden biri olmasına rağmen, bir meşruiyet prensibi olarak düşünüldüğünde sorunsuz olmadığı çalışmanın argümanlarındandır. Bu sorun özellikle hukuk devletinin tek başına demokratik meşruiyeti sağladığı iddia edildiğinde ortaya çıkmaktadır. Çalışmanın temel sorusu: hukuk devleti demokratik bir meşruiyet prensibi midir, yoksa, demokratik olmayan rejimler için de meşruiyet prensibi olarak çalışır mı? Hukuk devletinin ortaya çıkışının tartışıldığı Franz Neumann'ın tarihsel perspektifini takiben, çalışma modern hukukun genel kavramsallaştırmalannın sunulması ve tartışılması ile devam erimektedir. Bu düzeyde, Max Weber, Hans Kelsen ve H.L.A. Hart'm pozitivist ve formalist bakış açılan, hukuka ilişkin yaklaşımlanndaki ortak öncül olan hukuk ahlak ayrımı vurgulanarak incelenmiştir. Çalışmada, hukuk pozitivizmin veformalizmin hukuk devletinin demokratik bir meşruiyet prensibi olarak kabul edilmesi için yeterli temel sağlayamadığı ileri sürülmektedir. Bu yetersizliğin temel nedeni hukuk ve ahlak arasında yaptıkları ayrımdır. Bu tür bir çıkmaz bizi genelde hukuka, özelde hukuk devletine normatif bakış açısının gerekliliğini göstermektedir. Bu nedenle, çalışma, daha sonra, hukuk ahlak ayrımını eleştiren iki çağdaş normatif bakış açısına odaklanmıştır. Bu düzeyde, Jürgen Habermas'ın hukuk ve demokrasinin tartışımsal kuramı ve Otfried Höffe'nin siyasal adalet perspektifi sunulmuş ve tartışılmıştır. Çalışmada, Habermas ve Höffe normatif perspektifi ve demokratik içeriği hukukun analizine sokabilmeyi başarabilmişlerse de, yaklaşımları hukuk devletini demokratik bir meşruiyet prensibi olarak ortaya koyacak yeterli temeli oluşruramamaktadır. Sonuç olarak, hukuk devleti düşüncesini ve modern toplumlardaki genel meşruiyet sorunsalı içerisindeki rolünü aydınlatmak için hukukun meşruiyeti ile devletin meşruiyeti arasında bir ayrım yapılmasının gerekli olduğu düşüncesine varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Hukuk Devleti, Hukuk Teorisi, Modern Hukuk, Meşruiyet, Demokrasi, Jürgen Habermas, Otfried Höffe VI

ABSTRACT THE RULE OF LAW AS A DEMOCRATIC PRINCIPLE OF LEGITIMACY: THE VIEWS OF JÜRGEN HABERMAS AND OTFREED HÖFFE Tombuş, H. Ertuğ M.Sc, Department of Political Science and Public Administration Supervisor: Dr. Cem Deveci September 2001, 130 pages The aim of this study is to examine the idea of the Rule of Law as a democratic principle of legitimacy. The study argues that, although the Rule of Law is one of the most important features of the modern constitutional states, it is problematic if we think it as a principle of legitimacy. The problem arises especially when it is argued that, the Rule of Law, per se, ensures democratic legitimacy. The central question in this study is whether the Rule of Law is a democratic principle of legitimacy or, does it serve as a legitimacy principle even for undemocratic regimes. Following Franz Neumann's historical perspective in which the emergence of the Rule of Law is discussed, the study continues with presenting and discussing the general conceptions of modern law. At this level, legal positivist and formalist perspectives of Max Weber, Hans Kelsen and H.L.A. iiiHart are examined with an emphasis on the common premise in their approaches to law, i.e., the separation of law and morality. The study claims that, legal positivist and formalist perspectives do not provide an adequate ground for the Rule of Law to be accepted as a democratic principle of legitimacy. This inadequacy is a result of their separatist thesis. Such impasse leads us to the necessity of a normative perspective on law in general, and the Rule of Law, in particular. Therefore, the study, then, focuses on the two contemporary normative perspectives which challenge the separation of law and morality. At this level, Jiirgen Habermas's discourse theory of law and democracy, and Otfried Höfle's perspective of political justice is presented and discussed. It is further argued that, although Habermas and Höffe succeed in introducing a moral perspective and a democratic content to the analysis of law, their perspectives do not constitute a sufficient ground to accept the Rule of Law as a democratic principle of legitimacy. The main conclusion of this study is that, it is necessary to make a separation between the legitimacy of law and the legitimacy of the state to clarify the idea of the Rule of Law and its role within the general problematic of legitimacy in modern slates. Keywords: the Rule of Law, Legal Theory, Modern Law, Legitimacy, Democracy, Jiirgen Habermas, Otfried Höffe IV