An inquiry concerning the place of emotions in virtue ethics(a comparison between Aristotle and Kant)

Abstract

vıı OZ ERDEM AHLAKINDA DUYGULARIN YERİ ÜSTÜNE BİR ARAŞTIRMA (ARİSTOTELES VE KANT KARŞILAŞTIRMASI) Yazıcı, Aslı Doktora, Felsefe Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Ahmet inam Aralık 2005, 244 sayfa Bu tez, yararcı ve deontolojik ahlak kuramlarının aksine, erdem ahlakının duyguları ahlaki değerin ve iyiliğin oluşturucu bir unsuru görerek ` ahlaki değerlendirmede duygulara pozitif bir rol yüklediği görüşünü ele alır. Bu iddianın kapsam ve sınırlarının ne olduğunu araştırarak erdem ahlakının temel özelliklerini açıklamada ne tür bir duygu kuramının uygun olduğunu göstermeye çalıştım. Buna yönelik olarak, bir tür bilişselci bir kuramın, bilişşel-duyusal (cognitive-affective) duygu kuramının erdem ahlakı için en uygun kuram olduğunu, erdem ahlakının duygulara atfettiği önemin ancak böyle bir bütüncü ve indirgeme karşıtı bir kuramla açıklanabileceğini savundum. Erdem ahlakının duygulara yönelik pozitif yaklaşımının kuramda nasıl işlediğini göstermek için Aristoteles'in duygu felsefesini ve ahlak kuramını elevıu aldım. Göstermeye çalıştığım gibi, Aristoteles'in, eyleyen tarafından uygun duyguların hissedilmesini gerektiren, 'bize göre orta yol' kavramı bu yaklaşım doğrultusunda temellendirilmiştir. Bu tezin bir diğer amacı Kant'ın etiği ile erdem ahlakının uzlaşır olup olmadığını incelemektir. Benim yorumuma göre, Aristoteles'in duygulara yönelik yaklaşımı ahlakçı iken, Kant'ın yaklaşımı olumsuz yaklaşımla araçsal yaklaşım arasında gidip gelir. Kant'ın ünlü saygı duygusu bile ahlakçı yaklaşım altında ele alınamaz. Kant, erdem ödevlerinin belirlenmesinde duyguların ilgili olduğunu kabul etmesine karşın, bunlara yüklediği rol yalnızca estetik, araçsal, süsleyici veya düzenleyici rolüdür. Buna karşın, erdem ahlakında duygular gerçek anlamda nedensel rol oynarlar. Duygular, erdemli eylemlerin belirlenmesinde hem aklı etkilerler hem de akıldan etkilenirler. Bu nedenle ahlak eylemlerinde nedensel olarak ektin ve ahlaki bakımdan değerlidirler. Anahtar Kelimeler: duygu, erdem, bilişsel duygu kuramı, duyusal duygu kuramı, erdem ahlakı, Kant ahlakı, Aristoteles ahlakı, bize göre orta, ahlaki duygu, saygı.

ABSTRACT AN INQUIRY CONCERNING THE PLACE OF EMOTIONS IN VIRTUE ETHICS (A COMPARISON BETWEEN ARISTOTLE AND KANT) Yazıcı, Aslı Ph.D., Department of Philosophy Supervisor: Prof. Dr. Ahmet inam December 2005, 244 pages This dissertation examines the claim that, unlike utilitarianism and deontology, virtue ethics ascribes a positive role to emotions in moral evaluation by taking them as the constituents of moral goodness and moral value. I wish to identify the limit and scope of this claim and to show what kind of emotion theory is suitable for explaining the essential features of virtue ethics. To do so, I defend some kind of cognitivism, the cognitive-affective theory of emotion, as the most suitable theory for virtue ethics. I argue that the moral significance that virtue ethicists assign to emotions can only be explained by such a holistic and non- reductionist account of emotions. In order to demonstrate how the virtue ethicists' positive treatment of emotions with respect to moral evaluations works in theory, I have looked at Aristotle's theory of emotions andvı ethics, paying special attention to his notion of the 'mean relative to us.' We shall see that the 'mean relative to us,' which entails the existence of suitable emotions being felt by the moral agent, is justified on the basis of such an idea. The other main purpose of this dissertation is to examine whether Kant's ethics is compatible with virtue ethics. My interpretation is that Kant's position on emotions oscillates between the negative and the instrumentalist view, while Aristotle's view is moralist. I will argue that even the most celebrated Kantian feeling of respect does not fall under the moralist position. Although Kant recognizes emotions as morally relevant in the determination of duties of virtue, the kind of roles he assigns to them are merely aesthetic, instrumental, or ornamental and regulative, all of which are secondary to pure practical reason. But, in virtue ethics, emotions and feelings play actual causative roles. They can both influence and be influenced from reason in the determination of virtuous actions; they are therefore both causally active and morally valuable in moral actions. Keywords: emotion, virtue, cognitive theory of emotion, feeling theory of emotion, virtue ethics, Kant's ethics and Aristotle's ethics, the mean relative to us, respect, moral feeling.