İlköğretim ıı. basamak fen bilgisi ders kitaplarında kullanılan görsellerin biçim ve içerik yönünden incelenmesi

Abstract

Bu arastırmada ilkögretim ikinci basamak Fen Bilgisi ders kitaplarında kullanılangörsellerin ilgili oldukları metinlerle iliskileri biçim ve içerik olarak; kapak, fotograf veresimlemeler açısından yeterli ve yetersiz yönleri ile incelenmistir.Örneklemi olusturan Fen Bilgisi ders kitaplarında kullanılan görseller sınıflandırılmıs,kullanım yogunlugu tespit edilip, her bir görselin metinle iliskisi ve plastik problemleriincelenmistir. Yapılan arastırmalarda ders kitaplarında kullanılan görsellerin dahaönce de incelendigi, fakat bu ders kitaplarının agırlıklı olarak Türkçe ve Hayat Bilgisiderslerine ait kitaplar oldugu görülmüstür. Bu anlamda da arastırmanın bu alandakiboslugu dolduracagı düsünülmektedir.Arastırmada incelenen Fen Bilgisi ders kitaplarının genelinde resimlemelerin baskıkalitesinin çok düsük oldugu, resimleme kullanımının daha faydalı oldugununbilinmesine karsın, fotografa oranla resimlemenin daha az kullanıldıgı saptanmıstır.Ders kitaplarında kullanılmasının büyük faydalar saglayacagı düsünülen karikatürlerinise her üç ders kitabında da birkaç uygulama dısında kullanılmadıgı görülmektedir.Ayrıca görsel elemanlar ve sayfalar arasındaki görsel bütünlügün saglanamadıgı,resimlemelerin çogunda önemli anatomik hataların oldugu, büyük çogunlugunun ilgilimetinlerle bagdasmadıgı, ya da verilen bilgiyi tam olarak ifade etmekte yetersizkaldıgı görülmüstür. Bir diger önemli saptama da resimlemelerde, ortak bir çizgidilinin olusturulamadıgı dolayısıyla da görsel uyumun yakalanamamıs olmasıdır.

In this survey, the relationships between the visuals used in Secondary schoolscience course books and the text that they concerned has been investigated asform an content; its cover, photography an iconography in terms of their weak andstrong aspects.The visuals used in Science a course book that constitutes the sample has beenclassified, and the density of usage has been determined, and the relationshipbetween each visual and the text, and plastic problems have been investigated. Inthe surveys; it has been noted that the visual used in course books examined before;however those course books were largely belonging to Turkish and Social Sciencescourse books. In this case it is considered that the survey will fill the gap in this field.In the majority of the science course books examined in the survey; it has beenstated that the quality of printing of iconography was poor, that the iconography wasused less than photography although it is known that it is more useful to useiconography. The usage of the caricatures which is considered to contribute greatbenefits is not seen to be used in three course books except for few applications.Moreover; it has been noted that the visual unity between the visual elements andthe pages could not be maintained, most of the iconography has major anatomicerrors, most of it had no relation with the text or were not able to express theinformation given. Besides, it has been observed that in some of the visuals whichare used were chosen without paying attention to the cultural structure, socio-culturalenvironment and the life-style of the target group they belonged to. One othersignificant determination is that one common drawing language could not beestablished and because of this the visual harmony could not be achieved.