Early maladaptive schemas and well-being: Importance of parenting styles and other psychological resources

Abstract

Bu çalışmanın amacı, demografik özelliklerin (cinsiyet, yaş, anne ve baba eğitim düzeyi, aylık gelir ve ikamet edilen yer) araştırmanın ölçütleri (ebeveyn tutumları, şema alanları, kişilik boyutları, baş etme yolları, algılanan sosyal destek ve psikolojik iyilik hali) üzerindeki etkisini araştırmaktır. Bu çalışmada, ayrıca, bu ölçütler arasındaki ilişkinin incelenmesi ve şema alanları, kişilik boyutları, baş etme yolları ve algılanan sosyal desteği kapsayan diğer psikolojik kaynaklar ve psikolojik belirtiler ve yaşam doyumunu yordayan faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın verisi, Türkiye'nin farklı şehirlerinde, 18-33 yaşları arasındaki 309 üniversite öğrencisinden toplanmıştır. Sonuçlar, şemaların algılanan olumsuz ebeveynlik ile yakından ilişkili olduğunu göstermiş; bunların anlamlı etkilerinin yanı sıra, kişilik boyutları, baş etme yolları ve algılanan sosyal desteğin de, psikolojik belirtiler ve yaşam doyumu üzerinde önemli bir rol oynadıkları bulunmuştur. Özellikle, olumsuz ebeveynlik algısı ve Ayrılma/Reddedilme alanında güçlü şemaların yanında, duygusal dengesizlik, etkisiz baş etme yollarının kullanımı ve algılanan düşük sosyal desteğin daha fazla psikolojik belirtiyle ve daha düşük yaşam doyumu ile ilişkili olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar, psikolojik kaynakların (kişilik, baş etme yolları ve algılanan sosyal destek) psikolojik iyilik hali üzerinde fazladan bir etkisi olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak, bu bulgulara ilişkin çıkarımlar ve çalışmaya ilişkin sınırlılıklar, literatürdeki bulgularla birlikte tartışılmış ve gelecek çalışmalara yönelik önerilere yer verilmiştir.

The purpose of the present study was to examine the differences in demographic variables (i.e., gender, age, mother?s and father?s education level, monthly income, and residence status) on the measures of the study (i.e., parenting styles, schema domains, personality dimensions, coping styles, perceived social support, and well-being) of the study. Secondly, this study aimed to investigate the relationship between these measures and to determine the associated factors of schema domains, personality dimensions, other psychological resources namely coping strategies and perceived social support, and lastly, psychological symptoms and life satisfaction. For these purposes, data was collected from 309 university students aging between 18-33 years old, from different cities in Turkey. The results revealed that schemas were closely related to perceived negative parenting; and besides their significant effects, it was found out that personality dimensions, coping strategies, and perceived social support had important role on psychological symptoms and life satisfaction. Especially having higher levels of neuroticism, insufficient usage of coping strategies, and lower levels of perceived social support, besides perceiving high levels of negative parenting, and having stronger schema structure in Disconnection/Rejection domain were associated with higher levels of psychological symptoms and lower levels of life satisfaction. These results indicated that psychological resources (i.e., personality, coping strategies, and perceived social support) have additional effects on well-being. Finally, implications of these results and limitations of the study were discussed in line with the literature and suggestions for future studies were mentioned.