Salih Zeki`s Darülfünun Konferansları and his treatment of the discovery of non-euclidean geometries

Abstract

Bu tez Salih Zeki'nin 1914 – 1915 yıllarında Osmanlı Devleti'nde vermiş olduğu bir grup dersten ibaret olan Darülfünun Konferansları'nı incelemektedir. Bu dersler geometri ve tarihi, özellikle de gayri Öklidyen geometrilerin keşfi üzerinedir. Tezin amacı bu derslerin geometri tarihini açıklamakta ne derece yeterli ve geçerli olduklarını ortaya koymaktır. Salih Zeki'nin derslerini incelemeye bir hazırlık olarak geometrinin tarihine ve gelişimine dair farklı görüşler değerlendirilecek ve karşılaştırılacaktır. Bu karşılaştırmanın sonuçları Darülfünun Konferansları'nın incelenmesinde bir rehber niteliği taşır. Ayrıca, bu tez aslen Osmanlı Türkçesi olarak yayınlanmış olan derslerin İngilizce bir özetini sunmak yoluyla, Salih Zeki'nin fikirlerini ulaşılabilir ve anlaşılabilir kılan bir kaynaktır.Anahtar Kelimeler: Salih Zeki, Darülfünun Konferansları, Geometri Tarihi, Gayri Öklidyen Geometrilerin Keşfi.

This thesis examines Darülfünun Konferansları which consists of a series of lectures that were delivered by Salih Zeki in 1914 – 1915 in Ottoman State. These lectures were on geometry, its history and especially on the discovery of non-Euclidean geometries. And the purpose of this thesis is to propose the sufficiency and the legitimacy of these lectures as an account on the history of geometry. As a preliminary to analyzing Salih Zeki's lectures, different views on geometry's history and progress will be analyzed and compared. The results of this comparison will be the guide by means of which Darülfünun Konferansları will be examined. This thesis also serves as a source that makes Salih Zeki's ideas accessible, by presenting an English summary of his lectures which were originally published in Ottoman Turkish.Keywords: Salih Zeki, Darülfünun Konferansları, History of Geometry, Discovery of non-Euclidean Geometries