The differential associations of functional and dysfunctional impulsivity with driver behaviors and skills, accidents and offences
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
Bu tezin amacı ilk olarak dürtüsellik kişilik özelliği ve sürücülükle ilgili değişkenler arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmaların bir sistematik literatür taramasını yapmaktır. Bu sistematik literatür taraması sonucunda ortaya çıkan diğer bir amaç ise `işlevsel dürtüsellik` kavramının kaza ve ceza sayılarını açıklamada kullanılan genel bağlamsal aracı değişkenli modele entegre edilmesi; ve hem işlevsel hem de işlevsiz dürtüsellik kavramlarını içerecek bir `sürücülük bağlamına özel dürtüsellik` ölçeği geliştirmektir. İlk olarak sürücülük bağlamına özel dürtüsellik ölçeği geliştirmek amacıyla nitel bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda sürücülük bağlamına özel dürtüsel davranış ve dürtüsel kişilik ölçekleri geliştirilmiştir. Ardından, geliştirilen ölçüm araçlarının geçerliğini sınamak, bu yeni geliştirilen ölçeklerle literatürde hali hazırda kullanılan genel dürtüsellik ölçeklerinin açıklayıcı güçlerini karşılaştırmak, ve sürücü stil/davranış ve beceri/performansını açıklamak üzere öne sürülen birleştirici bağlamsal modeldeki ilişkileri test etmektir. Genel olarak sonuçlar beklentileri destekler niteliktedir. Ayrıca, sürücü bağlamına özel dürtüsellik ve genel dürtüsellik ölçeklerinin açıkladıkları varyans oranları karşılaştırmaları sonucunda sürücülük bağlamına özel dürtüsellik ölçeklerinin sürücü davranış ve becerilerinde daha büyük oranda varyans açıkladığı görülmüştür. Bu nedenle, sürücülük bağlamına özel dürtüselliğin sürücü davranışları ve becerileri, kazalar ve cezaları daha iyi anlamak ve açıklamak için yürütülecek çalışmalarda ele alınmasının verimli bir araştırma alanı olma yolunda olduğu görülmüştür. The aim of the present thesis was first to systematically review the literature on the association between impulsivity and driving related outcomes. Based on the results of this systematic review, another aim was to integrate the `functional impulsivity` conceptualization in the general contextual mediated model to explain accidents and offences; and develop a scale to measure `driving specific impulsivity` including both the functional and dysfunctional conceptualizations of impulsivity. First, a qualitative study was conducted to develop the driving specific impulsivity scale. Two scales to measure driving specific impulsive behavior and driving specific impulsive personality were developed. Then a quantitative study was conducted to validate the newly developed scales, to compare the explanatory power of the newly developed scales with the widely used general impulsivity scales in the literature, and to test the associations proposed in the integrative conceptual framework for driving style/behavior and performance/skills. The results yielded support for the expectations in general. In addition, the comparisons of the explained variance portions by driving specific impulsivity measures and by general impulsivity scales proved that driving specific impulsivity explains greater amount of variance in driver behaviors and skills than general impulsivity. Therefore, it is evidenced that studying driving specific impulsivity to understand and explain driver behaviors, driving skills, accidents and offences is a promising area that deserves further research attention.
Collections