Refugees within the framework of the responsibility to protect: a comparison of the cases of Libya and Syria

Abstract

Orta Doğu'da pek çok ülkeyi etkisi altına alan Arap ayaklanmaları ve devamında yaşanan iç savaşlar, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana karşılaşılan en büyük mülteci hareketlerinden birini de beraberinde getirmiştir. Bu akımın en önemli kaynak ülkelerinden olan Libya ve Suriye'den özellikle komşu ülkelere önemli bir mülteci hareketi yaşanmıştır. Uluslararası toplumun, özellikle Avrupa Birliği'nin, sorunu çözmek adına geliştirdikleri politikalar yetersiz kalmış ve nihayetinde bu durum uluslararası bir koruma krizine dönüşmüştür. Bu tez, egemenlik kavramının devletlere bulundukları topraklar içerisindeki insanları korumaya yönelik bir sorumluluğu da beraberinde getirdiğini ve bir devletin bu sorumluluğu yerine getirmekte yetersiz kaldığı veya isteksiz olduğu durumlarda uluslararası toplumun bu sorumluluğu üstlendiğini ileri süren Koruma Sorumluluğu (R2P) kavramının mülteciler ile ilişkisini ortaya koymayı ve mültecileri korumaya yönelik uluslararası sorumluluğu R2P kapsamında ele almayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda, R2P mevcut mülteci hukukunun kimi eksikliklerine tamamlayıcı bir unsur olarak sunulmuş ve mültecileri korumaya yönelik sorumluluk, R2P kapsamındaki barışçıl tedbirlere dahil edilmiştir. Arap ayaklanmaları döneminde koruma sorumluluğu kapsamında askeri müdahale yapılan Libya ve bu kapsamda herhangi bir müdahale yapılmaması sebebiyle sıklıkla kıyaslamalara tabi tutulan Suriye örnekleri, bu kez son altı yılda yaşanan mülteci koruma krizi açısından karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır.

The Arab uprisings and subsequent civil wars have influenced many countries in the Middle East, and over time led to one of the largest refugee movements since World War II. Libya and Syria, which have been the greatest sources of mass movements of refugees and asylum seekers, have had considerable impact on the neighbouring countries. The policies developed by the international community, especially by the European Union, in response to the mass movement of peoples have remained weak, and eventually the situation has turned into a protection crisis. This thesis aims to reveal the link between refugee protection and the Responsibility to Protect (R2P) principle. Accordingly, it addresses the international responsibility for the protection of refugees within the framework of R2P, which as a principle establishes that sovereignty brings with it the responsibility of a state towards its population, and if that state is unable or unwilling to fulfil this responsibility, then it should be undertaken by the international community. In this context, the R2P is presented as a complementary element to tackle with the deficiencies of the existing refugee protection legislation, wherein the responsibility for the protection of refugees is to be included within the peaceful measures of the principle. To this end, the cases of Libya and Syria, which are widely accepted in the literature as two prominent R2P cases are analysed comparatively in relation to the refugee protection crisis over the last six years.