Yahya b. Hamza ve kelâm ilmindeki yeri

Abstract

İlk dönemden itibaren Müslümanlar,Kur'an-ı Kerim ve sünnet ekseninde dini anlamaya çalışmışlardır. Başlangıçta hayatın içinden kaynaklanan problemlerin çözümü amacıyla İslâmî ilimler doğmuş, bu ilimler zamanla gelişmiş ve belli bir süre sonra sistematik yapıya bürünmüştür.İslâm coğrafyasının genişlemesiyle farklı bölgelerde yaşayan Müslümanlar benimsedikleri fikir ekolleri doğrultusunda özellikle düşünce alanında mücadele etmişlerdir. Zeydiyye mezhebi işte bu fikir ekollerinin başında gelmektedir. Zeyd b. Ali'nin bu anlamdaki mücadelesi kendisinden sonra gelen birçok Müslüman için örneklik teşkil etmiştir. Benimsediği fikirler uğrunda ilim ve amel bütünlüğü çerçevesinde ortaya konan `Zeyd b. Ali` modeli Müslümanların birçoğu için referans olmuştur. Zamanla Zeyd b. Ali tarafından hayata geçirilen düşünce sisteminin müntesipleri farklı bölgelerde ve özellikle de Yemen'de mücadele alanı bulmuşlardır. Kendine özgü siyasî ve itikadî tavırlarıyla Zeydiyye mezhebi birçok âlim imamlar eliyle Yemen'de öteden beri varlığını sürdürmüştür. Aslında toplum nezdinde ilim ve amel noktasında örnek model olan bu âlim imamlar eliyle Zeydiyye mezhebi günümüze kadar varlığını da korumuştur. Zeydiyye mezhebinin Yemen'de asırlar boyu varlığını sürdürmesinde ve günümüze kadar ulaşmasında en büyük etken olan âlim imamlardan birisi de hicri 729 veya 730 yılında imametini Müeyyed Billâh lakabıyla ilan eden Yahya b. Hamza'dır. Yahya b. Hamza'yı Zeydi imamlar içerisinde ön plana çıkaran unsurlar ise ilmî donanımı ve kendine özgü bakış açısıdır. Fikirleriyle mezhep içerisinde farklı bir konuma sahip olan Yahya b. Hamza, yer yer mezhep çatışmalarının yaşandığı günümüzde Zeydiyye mezhebinin İslâm çatısı altındaki pozisyonu hakkında fikir vermektedir. Anahtar Sözcükler: Müeyyed Billâh, Yahya b. Hamza, Zeydiyye, Yemen

The Moslems, dating from the first term have been trying to understand the religion in the axisof the Koran and Sunnah. At first, The Islamic Sciences have been born for solving the problems, which caused from the life by the aim of these sciences, have been improved by time. After for a while, it has been wrapped around itself into systematic structure by widening of Islamic Geography, the moslems who lived in the different regions have been struggled especially in the area of thought in the direction of thought school that they accepted. That's the religious sect ''Zeydiyye'' has been happening among the thought schools, Zeyd b. Ali's struggle in the field of this area has been formed for the moslems as an example after coming himself. The Zeyd b. Ali's model has been referance for the sake of his accepting hasn't been understood enoughly. The ideas within the science and action being for a lot of moslems. By time, concernings of thought systems made by Zeyd b. Ali has been placed in the struggling areas, especially, Yemen; with the political and faithful movements by itself, the Zeydiyye religious sect has been existed in Yemen; by the means of a lot of scientist and İmams. Besides, Zeydiyye religious sect has been achieved for its fame as an example that is science and action in the pattern of the society by the hand of scientific hodjas.One of the Imams, that greatly caused its existance which continuedfor centuries in Yemen, and arrived up to now, was Yahya b. Hamza who lived in 729 or 730 A.C. that was the greatest scientist when casting an eye over the today's Islamic World, by hands of scientific hodjas, the Zeydiyye religious sect has to be needed much more its thought in the fiel of especially political and depermantal field. The truth sunnah especially in the people's eye hasn't been understood enoughly that examined as being shita.Key Words: MüeyyedBillâh, Yahya b. Hamza, Zeydiyye, Yemen.