Sinop bölgesinde dip trolü avcılığının derinlik ve bazı meteorolojik kriterlere göre av verimi ve kompozisyonunun araştırılması

Abstract

Bu çalışma trol avcılığına etki eden faktörleri belirlemek ve av veriminin bu faktörlerle nasıl değiştiğini, bölgede avlanan hedef tür ve ıskartaların av miktarlarının nasıl şekillendiğini belirlemek amacıyla 2009-2010 avcılık sezonunda Sinop İli İnceburun mevkiinde avcılık yapan iki ticari dip trolü teknesiyle yapılmıştır.Avcılık sezonu boyunca 40 gün denize çıkılmış ve 195 av operasyonu gerçekleştirilmiştir. Bu operasyonlarda toplam 22063,8 kg toplam av elde edilmiş, elde edilen avın %99,18'ini kemikli balıklar, %0,55'ini kıkırdaklı balıklar, %0,14'ünü yumuşakçalar, %0,11'ini memeliler ve %0,03'ünü eklem bacaklılar oluşturmuştur. Toplam avın %71,1'i ekonomik olarak değerlendirilmiş, %28,9'u ıskarta olarak denize iade edilmiştir.Araştırma avcılığın aylar itibariyle değişim gösterdiğini, Eylül ayında maksimum olan toplam CPUE değerinin (70,59 kg/s), Nisan ayında minimum değere düştüğünü göstermiştir. Iskarta oranları aylar itibariyle dalgalı bir seyir göstermiş, Ocak ayında maksimum değerine (31,04 kg/s) ulaşmıştır. Ancak sezon sonuna doğru ekonomik av CPUE değeri ile ıskarta CPUE değerleri arasındaki oran ıskarta yönünde artış göstermiştir.Araştırma boyunca avcılık yapılan derinlikler 0-40, 40-50 ve 50 kulaç üzeri derinlikler olarak sınıflandırılmış, en yüksek av miktarı 50 kulaçtan daha derin av sahalarında (14201,3 kg), en düşük av miktarı ise 0-40 kulaçlar arası derinliklerde (2428,5 kg) görülmüştür. CPUE değerleri açısından en verimli derinlik yine 50 kulaçtan derin av sahaları olmuş (122,69 kg/s) ancak en verimsiz derinlik 40-50 kulaçlar arası av sahaları (58,54 kg/s) olmuştur. Ekonomik av (122,69 kg/s) ve ıskarta (35,62 kg/s) en yüksek CPUE değerine 50 kulaçtan daha derin av sahalarında ulaşırken, ekonomik türler en düşük avı 0-40 kulaç arasında (41,96 kg/s), ıskarta ise 40-50 kulaçlar arasında (14,89 kg/s) vermiştir.Değişik hava durumlarının av miktarları üzerindeki etkilerinin karşılaştırılması sonucunda, kapalı havaların hem toplam av miktarı değerleri hemde CPUE değerleri açısından daha verimli olduğu görülmüştür. Ekonomik av ve ıskarta oranları açısından da aynı sonuçlar elde edilmiştir.Farklı yönden esen rüzgarların avcılık üzerindeki etkisi araştırmanın diğer bir parametresi olup toplam av miktarları açısından en verimli rüzgar yönü karayel (5013,2 kg), CPUE değerleri açısından en verimli rüzgar yönü poyraz (58,65 kg/s), hem toplam av miktarı hemde CPUE değerleri açısından en verimsiz rüzgar yönü ise lodos (218 kg toplam av, 28,13 kg/s CPUE) olmuştur. Ekonomik olarak değerlendirilen türlerin avlandığı rüzgar yönleri toplam av miktarlarına benzer sonuçlar vermiş, ıskarta ise en yüksek toplam av ve CPUE değerini gündoğrusu rüzgarında, en düşük toplam av değerini lodos ve CPUE değerini ise yıldız rüzgarında vermiştir.

This study was carried out by two commercial bottom trawling vessels hunting at Inceburun locality of Sinop during catch season of 2009-2010 in order to determine the factors which influence the trawl fishing, and to reveal how catch efficiency, catch amount of target species and discard changed under the effect of these factors.A total of 195 catch operation was performed as a result of 40 days at sea during catch season yielding a total catch of 22063,8 kg of which 99,18% was composed of teleostei, 0,55% chondrostei, 0,14 % molluscs, 0,11% mammals and 0,03% crustaceans. 71,1% of the total catch provided economic income and 28,9% were delivered back to sea.As a result, catch amount was found to be different among months reaching at a maximum total catch of CPUE value (70,59 kg/s) in September and dropping to a minimum value during April. Discard amounts were detected to have a fluctuation during the year achieving a maximum value (31,04 kg/s) in January. However, when the rate of economic catch CPUE and discard CPUE was examined, discard rates were found to increase towards the end of the catch season.The depths of the trawl operations conducted throughout the survey were classified as 0-40, 40-50 and >50 fathoms and the highest catch amount (14201,3 kg) was observed at catch areas deeper than 50 fathoms whereas the lowest (2428,5 kg) were recorded at areas of 0-40 fathoms. The most efficient depth in terms of CPUE (122,69 kg/s) was also below 50 fathoms and the least efficient catch areas (58,54 kg/s) were found to be at the depths between 40-50 fathoms. Economic catch and discard reached their highest CPUE (122,69 and 35,62 kg/s) at catch areas deeper than 50 fathoms, economic catch yielded the lowest catch at 0-40 fathoms (41,96 kg/s) and the discard presented with their lowest value between 40-50 fathoms (14,89 kg/s).The influence of various weather conditions on catch amounts were compared and bad weather conditions were found to be more efficient in terms of both total catch amount and CPUE values. Same results were obtained for economic catch and discard rates.The other parameter investigated for its effect on fishing was the wind directions providing a result that the northwestern winds yielded the highest catch amounts (5013,2 kg), northeastern winds were the most efficient (58,65 kg) in terms of CPUE values, and the southwestern winds being the least productive both for total catch amount and CPUE values (218 kg, 28,13 kg/s). The wind directions which yielded catch of economic species gave similar results to those of total catch amounts. On the other hand, the discard produced the highest total catch amount and CPUE value during easterly wind, the lowest total catch during southwestern winds and lowest CPUE values during northern winds.