`insan ve çevre` ünitesi için sınıf dışı öğretim uygulamasının çevre okuryazarlığı üzerine etkisi

Abstract

`İNSAN VE ÇEVRE` ÜNİTESİ İÇİN SINIF DIŞI ÖĞRETİM UYGULAMASININ ÇEVRE OKURYAZARLIĞI ÜZERİNE ETKİSİÇiğdem KARAKAYAOndokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesiİlköğretim Anabilim Dalı, Doktora, Mart/2016Danışman: Yrd. Doç. Dr. Elif Omca ÇOBANOĞLUBu çalışma, fen eğitimi içerisinde yer alan `İnsan ve Çevre` ünitesinin, sınıf dışı öğretim yaklaşımıyla öğretiminin, 7. sınıf öğrencilerin çevre okuryazarlığına etkisini belirlemeyi ve sınıf dışı öğretim yaklaşımını uygulayan gruptaki öğrencilerin süreç üzerine yansımalarını araştırmayı amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında yapılan uygulama, 2012-2013 eğitim-öğretim yılı ikinci yarıyılında 4 hafta süreyle yürütülmüştür. Araştırmada, eşzamanlı üçgenleme yaklaşımına dayalı karma desen kullanmıştır. Kontrol grubu olarak belirlenen grup (N=31), sınıf içerisinde mevcut öğretim yöntem ve etkinliklerini kullanarak, deney grubu (N=31) ise öğrencilerin öğrenim gördükleri okula yakın olan sınıf dışı bir ortamda, araştırmacılar tarafından hazırlanmış plana uygun öğretim yöntem ve etkinlikleri ile öğretim görmüşlerdir. Öğrencilerin `İnsan ve Çevre` ünitesi üzerine çevre bilgileri, çevreye yönelik duyuşsal eğilimleri, sorumlu davranışları ve problem belirleme ve çözme becerileri, İlköğretim Çevre Okuryazarlığı Ölçeği (İÇOYA) ile belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda kontrol ve deney grupları arasında, çevreye yönelik duyuşsal eğilim ve problem belirleme-çözme becerileri açısından, deney grubu lehine, istatistiksel düzeyde anlamlı bir farklılığın olduğunu göstermiştir. Bunun yanında, sonuçlar, deney grubu öğrencilerinin sınıf dışı öğretim süreci boyunca bilişsel, duyuşsal ve devinişsel kazanımların yanısıra, özgüven, liderlik gibi kişisel ve iletişim becerileri gibi sosyal anlamda kazanımlara sahip olduğunu göstermiştir. Sınıf dışı öğretim her öğrenci için ulaşılabilir olmalıdır.Anahtar Kelimeler: Çevre eğitimi, çevre okuryazarlığı, sınıf dışı öğretim, sürdürülebilirlik.

EFFECT OF AN OUTDOOR EDUCATION IMPLEMENTATION FOR `HUMAN AND ENVIRONMENT` UNIT ON ENVIRONMENTAL LITERACY Çiğdem KARAKAYA Ondokuz Mayıs University, Institute of Educational SciencesElementary Education, Ph.D, March/2016Supervisor: Assist. Prof. Elif Omca ÇOBANOĞLUThis study aimed to identify the effect of `Human and Environment` unit via outdoor education approach on 7th grade students' environmental literacy level and to investigate students' reactions to outdoor education approach. The studt was conducted through four weeks at the spring semester of 2012-2013 academic year.Within mixed method research design, the control group (N=31) was taught by current teaching methods and activities and the experimental group was instructed by an outdoor education approach. Before and after the teaching intervention, Elementary School Environmental Literacy Instrument (ESELI) was used as pre-post test to determine students' environmental knowledge of `Human and Environment` unit, students' affective dispositions toward the environment, students' environmentally responsible behaviors and students' cognitive skills on the environmental protection.The results revealed significantly meaningful differences between the control and experimental groups' meanscores of affective dispositions toward the environment and cognitive skills on the environmental protection in the favour of experimental group. The results showed that the experimental group had cognitive, affective and motional gains and also, self confidence and leadership skills as personal gains and communication skills as social gains during the outdoor education continuum. Outdoor education should be accessible for all students.Keywords: environmental education, environmental literacy, outdoor education, sustainability