Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışma programının ergenlerin ruminasyon düzeylerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın ergenlerin ruminasyon düzeylerine etkisini incelemektir. Araştırmada Solomon Dört Gruplu Deneysel Model kullanılmıştır. Buna göre çalışmada her biri 12 üyeden oluşan iki deney iki kontrol grubu oluşturulmuştur. Deney gruplarına 8 hafta boyunca bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışma uygulanmıştır. Oturumlarda ruminasyonu ve erken uyarı işaretlerini tanıma, kendini izleme, ruminasyonu tetikleyen çevresel şartların değiştirilmesi, kaçınmayı azaltma ve yaklaşma davranışlarını arttırma, soyut düşünceden somut düşünceye geçiş, yoğunlaşma egzersizleri, ruminasyonun işlevsel analizleri, özduyarlığın geliştirilmesi, atılganlık ve problem çözme becerilerinin geliştirilmesi ve gevşeme egzersizlerine yer verilmiştir. Kontrol gruplarına herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Veri toplama aracı olarak Treynor, Gonzalez ve Nolen-Hoeksama (2003) tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması Erdur-Baker ve Bugay (2012) tarafından yapılan Ruminasyon Ölçeği Kısa Formu kullanılmıştır. Solomon Dört Gruplu Deneysel Modeline uygun olarak yalnızca bir deney ve bir kontrol grubuna öntest uygulanmış diğer deney ve kontrol gruplarına öntest uygulanmamıştır. Sontest uygulaması tüm gruplara yapılmıştır. Oturumların tamamlanmasından 1 ay sonra ise izleme ölçümü yine tüm gruplara uygulanmıştır. Yapılan istatistiksel analizler deney gruplarının ruminasyon ve ruminasyonun alt boyutları olan saplantılı düşünce ve derin düşünce düzeylerinde anlamlı düzeyde azalma meydana geldiğini ortaya koymuştur. Bununla birlikte elde edilen sonuçların olgunlaşma ile zaman etkileşiminden ve öntest etkisinden bağımsız olarak gerçekleştiği saptanmıştır. Kontrol gruplarında ise istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir farklılık gözlenmemiştir. Araştırma sonuçlarına dayanarak bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın ergenlik dönemindeki bireylerin ruminasyon ve ruminasyonun alt boyutları olan saplantılı düşünce ve derin düşünce düzeylerini azaltmada etkili olduğu söylenebilir. Sonuçlar ilgili literatür doğrultusunda tartışılmış ve ilgililere araştırma sonuçları doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.

The purpose of this study is to examine the effect of group counseling program based on Cognitive-Behavioral Approach on the rumination levels of adolescents. Solomon Experimental Model was applied in the study. Accordingly, in the study two control and two experimental groups, each consisting of 12 members, were formed. Experimental groups were provided psychological counseling with a group based on cognitive-behavioral approach for 8 weeks. Sessions were focused on how to recognize rumination and early warning signs, improve self-monitoring, change the environmental conditions that trigger the rumination, reduce attenuation and approach behaviors, shift to concrete thinking in abstract thought, concentration exercises, functional analysis of rumination, development of self-confidence, development of assertiveness and problem solving skills and relaxation exercises. No treatment was given to the control groups. The Rumination Scale- Short Form, developed by Treynor, Gonzalez ve Nolen-Hoeksama (2003) and adapted to Turkish by Erdur-Baker and Bugay (2012), was used. In accordance with the Solomon Quadruple Experimental Model, just one experimental and control group were pretested, while other two were not. Post-test was applied to all four groups. One months after the sessions were completed, the follow up measure was again applied to all four groups. Statistical analyzes revealed that the experimental groups had a significant decrease in the degree of brooding and reflection, rumination and sub-dimensions of rumination. It was also found that the results were independent of Maturation x Time interaction and Pretest effect. There was no statistically significant difference in the control groups. Therefore, based on the results, it can be said that the group counseling program with cognitive-behavioral approach is effective in decreasing the brooding thoughts and reflecting thoughts levels of the rumination and rumination sub-dimensions of the adolescents. The findings were discussed in the light of the related literature and suggestions were made in relation to the results of the research.