Fen bilgisi eğitiminde ARCS motivasyon modeli kullanılarak hazırlanan bir eğitim yazılımının öğrenme üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı 5. sınıf fen bilimleri dersi `Maddenin Değişimi` ünitesine yönelik, ARCS Motivasyon Modeli ve Bilişsel Yük Kuramı ilkelerine dayalı bir çoklu ortam materyali geliştirmek, uygulamak ve öğrencilerin akademik başarıları, motivasyonları, bilişsel yüklenme durumları, bilgisayar destekli öğretime yönelik tutumları ile öğretim ortamlarının verimliliği üzerindeki etkilerini değerlendirmektir.Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden eşitlenmemiş gruplara ön test-son test uygulamasına dayalı yarı deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma 2015-2016 öğretim yılında Samsun ilinde yer alan iki ortaokulda 69 kız, 89 erkek olmak üzere toplam 158 tane 5. sınıf öğrencisinin katılımıyla yürütülmüştür. Her iki okulda bulunan 5. sınıf şubelerinden rastgele şeçkisiz atama yöntemiyle ikişer deney (deney grubu-1 ve deney grubu-2) ve birer kontrol grubu (KG) oluşturulmuştur. Deney grubu-1 (DG1)'de ARCS Motivasyon Modeli ve Bilişsel Yük Kuramı İlkelerine dayalı hazırlanan çoklu ortam materyali (İlkeli-ÇOM), deney grubu-2 (DG2)'de ise herhangi bir ilkeye bağlı olmadan hazırlanan çoklu ortam materyali (Yalın-ÇOM) kullanılmıştır. KG'de ise, mevcut öğretim programına dayalı ve öğretmenlerin alışılagelmiş yaklaşımlarıyla dersler işlenmiştir. Sekiz hafta süren uygulamada, deney gruplarında çoklu ortam materyalleri etkileşimli tahta üzerinden kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Maddenin Değişimi Başarı Testi (BT), Öğretim Materyali Motivasyon Ölçeği (ÖMMÖ), Bilişsel Yük Ölçeği (BYÖ), Hatırlatma Testleri (HT) ve Bilgisayar Destekli Eğitime Yönelik Tutum Ölçeği (BDETÖ) kullanılmıştır. Kullanılan ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları pilot uygulama sırasında sağlanmıştır. Elde edilen veriler parametrik ya da nonparametrik istatistiki tekniklerle SPSS 18.00 kullanılarak analiz edilmiştir ve etki değeri hesaplanarak yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda İlkeli-ÇOM kullanan öğrencilerin (DG1) akademik başarılarının, genel motivasyon ve dikkat, ilişki, doyum, güven puanlarının Yalın-ÇOM kullanan (DG2) ve normal öğretim yapılan (KG) öğrencilerine göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Motivasyonun akademik başarı üzerine etkisini incelemek için yapılan analizlerde, öğrencilerin genel motivasyonlarının yüksek olmasının akademik başarıyı doğrudan etkilemediği belirlenmiştir. Ayrıca kullanılan İlkeli-ÇOM, konu dışı bilişsel yükü düşürerek, aşırı bilişsel yüklenmenin önüne geçmiş ve DG2 ve KG'ye göre, öğretim ortamından daha yüksek verim alınmasını sağlamıştır. Her iki okulda, gruplarda yürütülen uygulamaların ve materyallerin öğrencilerin bilgisayar destekli eğitime yönelik tutumlarında herhangi bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir.

The main purpose of this study is to develop and implement a multimedia material based on ARSC Motivation Model and Cognitive Load Theory principles for 5th grade science lesson `Change of Matter` unit and to assess the effects of this material on students' academic success, motivation, cognitive load, attitudes towards computer-assisted teaching and the instructional efficiency.Quasi-experimental design based on pre test-post test application to unmatched groups was used in the study. The study was conducted with the participation of a total of 158 5th graders, 69 females and 89 males, studying in the two secondary schools of Samsun province during the academic year 2015-2016. Two experimental (experimental group-1 and experimental group-2) and one control group (CG) from 5th graders in each of the two schools were assigned through random assignment groups. In Experimental Group-1(EG1), multimedia material based on ARSC Motivation Model and Cognitive Load Theory principles (principled-MMM) was used, while in Experimental Group-2(EG2), multimedia material which was not based on any principle (Plain-MMM) was used. In CG, lessons were taught based on the existing teaching program with teachers' usual approaches. In the implementation which lasted for eight weeks, multimedia materials were used through interactive board in the experimental groups. As data collection tool, Change of Matter Achievement Test (AT), Instructional Material Motivation Scale (IMMS), Cognitive Load Scale (CLS), Recall Tests (RT) and Attitude toward Computer-assisted Teaching Scale (ATCAT) were used. The reliability and validity of the scales were obtained during the pilot study. The data obtained were analyzed by using SPSS 18.00 with parametric and nonparametric statistical techniques and the size effect was calculated and interpreted. The results of the study showed that academic achievement, general motivation and attention, relevance, confidence and satisfaction scores of the students who used principled-MMM (EG1) were higher than those of the students who used Plain-MMM (EG2) and who were taught with existing methods (CG). In analyses conducted to analyze the effect of motivation on academic achievement, it was found that high general motivation of students did not have a direct influence on academic achievement. In addition, the Principled-MMM used decreased off-topic cognitive load and prevented over cognitive load and provided higher efficiency from the learning environment when compared with EG2 and CG. It was found that the practices and materials used in both schools did not have any effects on the attitudes of students towards computer-assisted teaching.