Güzel sanatlar eğitimi bölümlerinde uygulanan geleneksel baskıresim tekniklerine alternatif olabilecek teknik önerileri

Abstract

Bu araştırma Güzel Sanatlar Eğitimi bölümlerine uygulanan geleneksel baskıresim tekniklerine alternatif olabilecek tekniklerin ortaya konmasını amaçlayan bir çalışmadır. Güzel Sanatlar Eğitimi bölümleri baskıresim derslerindeki teknikler, okulların sahip olduğu baskıresim atölyesi donanımı ve imkânları doğrultusunda öğretilmektedir. Her okuldaki baskıresim atölye imkânlarının aynı olmaması, alan uzmanlarının olmaması gibi nedenlerle geleneksel baskıresim tekniklerinin bazıları ders kapsamı dışında tutulmakta ve öğretilememektedir. Bu araştırma atölye imkânlarının kısıtlı olduğu okullarda yapılabilecek alternatif baskıresim teknikleri ve bu tekniklerde kullanılabilecek malzemelerle ilgilidir. Geliştirilen ve uyarlanan alternatif baskıresim teknikleri, Güzel Sanatlar Eğitimi bölümlerindeki öğrencilere yöneliktir. Söz konusu bu öğrenciler, birer görsel sanatlar öğretmeni adayıdır. Bu nedenle alternatif tekniklerin muhatabının ilk, orta ve lisedeki öğrencilerin olduğunu da söyleyebiliriz. Alternatif baskıresim tekniklerini öğrenen öğrenci, öğrendiği teknikleri uygularken, kazandığı deneyim sonunda farklı malzemeleri kullanma becerisini kazanacak ve bu kazanımlarını öğretmen olarak gittiği okulda uygulama ve uygulatma imkânına sahip olacaktır. Geleneksel baskıresim teknikleri yüksek, çukur, düz ve elek baskıresim olarak dört ana başlık altında toplanmıştır. Yüksek, çukur ve elek baskıresim teknikleriyle ilgili uygulama çalışmaları yapılarak uygulama görselleri kaydedilmiş ve teknikler ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Düz baskıresim tekniklerinden biri olan litografi (taşbaskı) tekniğini gerçekleştirmek için gerekli olan araç ve gereçlerin olmaması nedeniyle uygulama yapılamamış, tekniğin yapım aşamaları ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Geleneksel baskıresim tekniklerine alternatif olabilecek teknikler ve malzemeler denenerek uygulamalar yapılmış ve bu uygulamalar kaydedilmiştir. Alternatif baskıresim tekniklerinin geleneksel baskıresim tekniklerine göre karmaşık işlem basamakları içermediği için çok daha kısa sürede tamamlanabildiği sonucuna varılmıştır. Geleneksel baskıresimde kullanılan toksik maddeler alternatif baskıresim tekniklerinde kullanılmadığı için sağlık açısından avantajı olduğu görülmüştür. Alternatif baskıresim tekniklerinde kullanılan malzemeler kolay temin edilebilir ve maliyeti geleneksel baskıresim tekniklerinde kullanılan malzemelere göre düşüktür. Geliştirilen ve uyarlanan alternatif baskıresim teknikleri tam donanımlı bir atölyeye ihtiyaç duymadan yapılabilecek tekniklerdir. Alternatif baskıresim tekniklerinin bu avantajları nedeniyle baskıresim derslerinde uygulanabilecek teknikler olduğu öngörülmektedir. Bu teknikleri öğrenen öğretmen adaylarının gittikleri okullarda atölye, araç-gereç eksikliği gibi zorlukları yaşamadan baskıresim tekniklerini uygulatabilecekleri öngörülmektedir.

This present study aims to determine the techniques that may be alternative to traditional printmaking techniques applied in Fine Arts Education Departments. In Fine Arts Education Departments, the relevant techniques are taught at printmaking classes in line with the workshop equipment and opportunities of the schools. Since the printmaking workshop opportunities are the same in each school, some of the traditional printmaking techniques are left aside and are not taught in the context of classes. This study is related with the alternative printmaking techniques and the materials that may be used in these techniques that might be used at schools where workshop facilities are limited. The alternative printmaking techniques that are developed and applied are intended for the students of Fine Arts Education Department. These students are candidates to become a visual art teacher. Meanwhile, we may also claim that the first addressees of these techniques are the students at primary, secondary and high schools. A student who learns the alternative printmaking techniques will gain an experience when s/he is applying the techniques s/he learns, and while doing this, s/he will have the ability of using different equipment and will have the opportunity of applying and having it applied at schools where s/ he is appointed. In traditional printmaking techniques, there are four main titles which are high, hollow, plain and filter printmaking. The application studies were made about the high, hollow and filter printmaking techniques, and the visuals of the application were recorded and the techniques were explained in detail. Application could not be made due to the fact that there were no tools required to perform printmaking, which is one of the plain printmaking techniques; however, the application steps were explained in detail. The printmaking techniques that was used and developed was dealt with in the present study together with the developed alternative high, hollow, plain and filter techniques. Applications were made by trying the techniques that may be alternative to the traditional printmaking techniques and these applications were recorded. Since alternative printmaking techniques do not require complex applications steps when compared with the traditional printmaking techniques, it was concluded that this could be completed in a very short time. Since the toxic materials used in the traditional printmaking are not used in the alternative techniques, it was determined that they were advantageous in terms of health. The materials used in alternative printmaking techniques are easily available, and the costs are lower than those used in traditional printmaking techniques. The developed and applied alternative printmaking techniques have the quality of being applied in a fully-equipped workshop. It is foreseen that the alternative printmaking techniques are used in printmaking classes because of these advantages. It is also foreseen that the teacher candidates who learn these techniques will teach printmaking techniques without having any difficulties like the lack of workshop and tools.