Öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticilerinin yönetim süreçlerini kullanma becerilerinin okul iklimine etkisi (Kocaeli ili örneği)

Abstract

Eğitim öğretim faaliyetleri, insanın, toplumun ve dünyanın geleceğini şekillendirmede çok etkilidir. Bu faaliyetlerin yürütülmesinden sorumlu olanlar başta öğretmenler olmak üzere okul yöneticileri, veliler ve eğitimle ilgili diğer yetkililerdir. Özellikle öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin donanımlı olması görev ve sorumluluklarını etkili şekilde yerine getirmesi, eğitim öğretimin kalitesini arttırmakta ve okul iklimine olumlu katkı yapmaktadır. Hızla gelişen ve değişen dünyada beklentiler ve sorunlar da değişmektedir. Bu değişime ayak uydurabilmek, yeni çözümler üretebilmek, verimi arttırabilmek için yönetimin önemi gün geçtikçe artmaktadır. Okulların çok iyi yönetilmesi için okul yöneticilerinin bazı özelliklere ve yeterliliklere sahip olması gerekmektedir. Bu araştırmada, öğretmenlerin görüşlerine göre, okul yöneticilerinin yönetim süreçlerini kullanma becerilerinin okul iklimine etkisi değerlendirilmiştir. Araştırmanın yöntemi, genel tarama modellerinden biri olan ilişkisel tarama modelidir. Araştırmanın çalışma evreni, Kocaeli ilindeki ilkokul ve ortaokul öğretmenleridir. Araştırmanın örneklemi, tabakalı örneklemi yöntemi ile belirlenmiştir. Çalışma evreni alt tabakalara ayrılmış ve bunlar ilçelerdeki okullar olarak belirlenmiştir. Alt evrenlerden birim çekme işlemi basit yansız örnekleme ile gerçekleştirilmiştir. Belirlenen 37 okuldan 610 öğretmenin katkısı ile veriler toplanmıştır. Verilerin toplanmasında, `Kişisel Bilgiler Formu`, Yönetim Süreçleri Etkililiği Ölçeği` ile `Örgütsel İklim Ölçeği` kullanılmıştır. Toplanan verilerden, SPSS 18.0 istatistik programı kullanılarak betimsel istatistikler çıkarılmıştır. Verilerin analizinde yüzde, frekans aritmetik ortalama, standart sapma t- Testi, One Way ANOVA, Tukey HSD testi, korelasyon analizi ve regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında, okul yöneticilerinin yönetim süreçleri etkililiği ¯X=3.67 bulunmuştur. Bu sonuç, öğretmenlerin, okul yöneticilerinin yönetim süreçlerini orta düzeyde etkili bulduklarını göstermektedir. Yönetim süreçleri etkililiği, kadın öğretmenlerde ¯X= 3.79, 31-40 yaş grubu öğretmenlerde ¯X= 3.79, ilkokulda ¯X= 3.80, sınıf öğretmenlerinde ¯X= 3.80 ve 10 yıldan az öğretmenlerde ¯X= 3.84 diğer öğretmen gruplarına göre, anlamlı şekilde daha yüksek bulunmuştur. Yine araştırma sonucunda öğretmenlerin tüm ölçekte okul iklimi algı düzeylerinin ¯X= 2.60 olduğu görülmüştür. Bu sonuç okul iklimi algısının orta düzeyde olduğunu göstermektedir. Okul iklimi ölçeğinin alt boyutlarının aritmetik ortalamalarına bakıldığında ise en yüksek ortalama ¯X= 2.98 ile destekleyici müdür davranışı, en düşük düzeydeki ortalama ise ¯X= 1.93 ile umursamaz öğretmen davranışı olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin tüm ölçekteki okul iklimi algı düzeylerinin farklılık gösterip göstermediğine bakıldığında katılımcıların cinsiyetlerine, yaş aralıklarına, branş ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar bulunmazken, okul türleri değişkeni açısından anlamlı farklılık bulunmuştur. Okul ikliminin alt boyutlarında ise tüm değişkenlere göre anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Okul yöneticilerinin yönetim süreçlerini etkili kullanma becerileri ile okul iklimi arasında yüksek düzeyde pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Yöneticilerin yönetim süreçlerini etkili kullanmalarının okul iklimi üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu görülmüştür.

Educational activities are very effective in shaping the future of people, society and the world. Those responsible for the conduct of these activities are primarily teachers, school administrators, parents, and other education-related authorities. In particular, the fact that teachers and school administrators are equipped to fulfil their duties and responsibilities effectively increases the quality of education and makes a positive contribution to the school climate. Expectations and problems change in rapidly developing and changing world. The importance of management is increasing day by day to keep up with this change, to produce new solutions and to increase efficiency. School administrators need to have some qualifications and competences in order to manage the schools very well. In this study, according to the teachers' opinions, the effect of school administrators' skills in using management processes on school climate was examined. The method of the study is the relational screening model, which is one of the general survey models. The population of the study is primary and secondary school teachers in Kocaeli province. The sample of the study was determined by stratified sampling method. The study population was divided into sub-layers and these were identified as schools in districts. Determining the units from sub-population was performed by simple neutral sampling. Data were collected from 37 schools with the contribution of 610 teachers. `Personal Information Form Management Process Effectiveness Scale` and Organizational Climate Scale were used for data collection. Descriptive statistics were obtained by using SPSS 18.0 statistical program. In the analysis of data, percentage, frequency arithmetic mean, standard deviation t-test, One Way ANOVA, Tukey HSD test, correlation analysis and regression analysis techniques were used. According to the results of the study, the effectiveness of the management processes of the school administrators was ¯X= 3.67. This result shows that the teachers find the management processes of the school administrators at a moderate level. The effectiveness of the management processes were significant in female teachers ¯X= 3.79, in teachers aged 31-40 years ¯X= 3.79, in primary school ¯X= 3.80, in classroom teachers ¯X= 3.80 and in teachers less than 10 years ¯X= 3.84 compared to other teacher groups. were found to be higher. At the end of the research, it was observed that the teachers' perception of school climate at all scale was ¯X= 2.60. This result shows that the perception of school climate is moderate. When the arithmetic averages of the sub-dimensions of the school climate scale are examined, it is seen that the highest mean ¯X= 2.98 supports the supportive manager behaviour and the lowest mean ¯X= 1.93 and the uncooperative teacher behavior. There were no significant differences between the teachers' school climate perception levels according to their gender, age ranges, branch and vocational seniority variables. Significant differences were found in all sub-dimensions of school climate. There was a high positive and significant relationship between school administrators' effective use of management processes and school climate. The effective use of management processes by managers has s significant impact on school climate.