Yedinci sınıf öğrencilerinin çeşitli meslek grupları hakkındaki algılarının kelime ilişkilendirme testi (KİT) aracılığıyla incelenmesi ve öğrencilerin gelecekte meslek seçiminde rol oynayan faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Okullar, bireyleri küçük yaşlardan itibaren gelecekte olmak istediği meslekler konusunda karar verme becerisi kazandıran ve onları meslek yaşamına hazırlayan kurumlardır. Bu süreçte bireylerin karar vermesi ve meslek yaşamlarına hazırlanmasında etkili olan birçok faktör bulunmaktadır. Bu araştırmayla, meslekler konusuna yer vermiş Sosyal Bilgiler ders kitaplarında adı geçen meslekler ve diğer bazı meslekler hakkında bireylerin algılarını ve meslek seçiminde nelerin etkili olduğunu ortaya koymak amaçlanmıştır.Araştırma, nitel ve nicel yöntemlerin birlikte kullanıldığı betimsel bir araştırma olup tarama modeline dayalıdır. Araştırmanın çalışma grubunu, Niğde ili merkez ilçesinde bulunan 6 ortaokul ve merkez ilçeye bağlı 2 köy ortaokulu olmak üzere toplam 8 ortaokulda öğrenim gören yedinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır.Araştırmada kelime ilişkilendirme testi (KİT) kullanılmıştır. Teste anahtar kavram olarak verilen 10 meslek yansıtılmıştır. Test, 8 okuldan 610 yedinci sınıf öğrencisine uygulanmıştır. Testin sonunda öğrencilere gelecekte seçmek istediği meslek ve o mesleği seçme nedeni açık uçlu soru olarak sorulmuştur. Verilerin çözümlenmesinde kelime ilişkilendirme testinde (KİT) belli kesme noktası aralıklarıyla oluşmuş kavram ağları ve frekans-yüzde tabloları kullanılmıştır.Araştırmanın bulgularına göre öğrencilerin verilen meslekler hakkında yeterli düzeyde bilgi biliyor oldukları söylenebilir. Verilen meslekler ile ilgili kavram yanılgılarının olmadığı ve bunun yerini uzak ilişkilendirmelerin aldığı görülmüştür. Araştırmaya katılan öğrencilerin 45 farklı meslek türünü seçmek istediği ve farklı nedenlerden dolayı bu meslekleri gelecekte olmak istedikleri görülmüştür. Öğrencilerin bu meslekleri seçmesinde aynı zamanda yazılı ve görsel medyanın, televizyon dizilerinin ve toplumun zihninde derin etkiler bırakan olayların etkili olduğu izlenimine rastlanılmıştır.Araştırmada elde edilen sonuçlara göre öğrencilerin gelecekte olmak istediği toplumda yaygın olan mesleklerin dışında, geleceğin meslekleri olarak gösterilen mesleklerle ilgili daha fazla tanıtım yapılması, öğrencileri ilgi, yetenek ve beklentileri doğrultusunda olmak istediği mesleklere yönlendirirken aile ile işbirliği içinde olunması ve bu alandaki çalışmaların eksikliğini giderebilmek için meslekler konusunun farklı ölçme ve değerlendirme teknikleri kullanarak ele alınması gerektiği gibi önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Meslek, Meslek Seçimi, Sosyal Bilgiler, Kelime İlişkilendirme Testi.

Schools are institutions that give individuals the ability to make decisions about the occupations they want to be in the future and prepare them for their professional life from their early ages. In this process, there are many factors that are effective in making decisions for individuals and preparing them for their professional lives. With this research, it was aimed to reveal the perceptions of the individuals about the occupations mentioned in the Social Studies textbooks and some other occupations and what is influential in the choice of occupation.Research is based on the survey method that descriptive research using qualitative and quantitative methods together. The sample of the study consists of 8 secondary school in 6 secondary schools located in the central district of Niğde and 2 village secondary schools connected to the central district.The word association test was used in the research. The test is reflected in 10 occupations given as key concepts. The test was applied to 610 seventh grade students from 8 schools. At the end of the test, the occupation that the students wanted to choice in the future and the reason for choosing that occupation were asked as open-ended question. In the analysis of the data were used in the word association test concept networks formed at certain cut-off points and frequency-percentage tables.According to the findings of the research, it can be said that the students know enough information about the occupations given. It has been seen that there are no conceptual misconceptions about the occupations that have been given and that it has taken its place remote associations. It has been seen that the students who participated in the research wanted to choose 45 different occupations and that these occupations wanted to be in the future due to different reasons. At the same time, when the students choice these occupations it has been observed that the printed and visual media, the television series and the events that have a profound effect on the mind of the community are influential.According to the results obtained in the research, it was suggested such as that the students should have more publicity about the occupations that are shown as occupations of the future apart from the occupations that are common in the society that the students want to be in the future and should be in cooperation with the family while directing students to the occupations they want to be in the interest, talents and expectation and to overcome the lack of studies in this area, the issue of occupations should be addressed using different measurement and evaluation techniques.Key words: Occupation, Occupation Choice, Social Studies, Word Association Test.