9. sınıf dil ve anlatım dersinde yapım ve çekim eklerinin öğretimi ile ilgili öğretmen görüşleri: İzmir örneği

Abstract

Türkçe sondan eklemeli bir dildir. Ekler yardımıyla sözcükler birbirine bağlanır; cümleler oluşturulur ve eklerle yeni sözcükler türetilir. Dilin önemli bir parçası olan eklerin öğretilmesi önemli bir konudur. Bu bilinçle başlanan çalışmanın amacı Lise 9. sınıf Dil ve Anlatım dersi konuları içinde bulunan yapım ve çekim eklerinin öğretilmesinde öğrencilerin öğrenme düzeylerinin ve bu öğrenme sürecinde yaşanan problemlerin tespit edilmesi ve çalışmanın sonuçlarından yararlanarak yapım ve çekim eklerinin öğretimi ile ilgili neler yapılması gerektiği konusunda çözüm önerilerinde bulunulmasıdır.Çalışmada yürütülecek, problemin durumuna en uygun araştırma modeli, alan taraması modeli olarak belirlenmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket ve mülakat kullanılmıştır. Bu araştırmanın örneklemi olarak da, 2010?2011 Eğitim Öğretim yılında İzmir ili Selçuk, Tire, Torbalı ilçelerinde bulunan farklı okullarda çalışan, farklı yaş gruplarında, cinsiyette, kıdem ve derecelerdeki Türk dili ve edebiyatı öğretmenleri seçilmiştir. Örneklem seçimi rastgele yapılmıştır.Likert tipi beşli dereceleme ölçeğine göre hazırlanan anket, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde öğretmenlerin sınıf içi tutum ve davranışları, İkinci bölümde öğrencilerin yapım ve çekim eklerini anlama düzeyleri, üçüncü bölümde yapım ve çekim ekleri konusunda yaşanan problemlerin neler olduğu araştırılmıştır. Çalışmada öğretmenlerin derinlemesine ve ayrıntılı olarak görüşlerini almak; araştırmayı daha gerçekçi ve güvenilir düzeye taşıyabilmek amacıyla öğretmenlere beş açık uçlu sorudan oluşan bir mülakat da uygulanmıştır.Sonuç olarak öğrenciler yapım ve çekim eklerini öğrenmekte zorlanmaktadır. Eklerin çokluğu, benzer ses yapısına sahip eklerin farklı işlevlerde kullanılması, köklerin anlaşılmaması, bütün eklerin öğretilmeye çalışılması yapım ve çekim eklerinin öğrenilmesini zorlaştırmaktadır. Ekleri ezberletmektense işlevini sezdirmek yeterlidir. Ayrıca öğrencilere dil bilinci kazandırılmalı, Türkçenin eklemeli yapısı kavratılmalıdır.

Turkish is an agglutinating language. Words are connected to eachother with the help of affixes; sentences are formed and new words are derivatized with affixes. Teaching affixes which is an important part of language is a very significant issue. The aim of this study which has started with this consciousness is to identify the learning levels of 9th grade high school students at teaching derivational and inflectional suffixes that exist in `Language and Skills` course, to find out the problems encountered during this learning process and also to make solution proposals of what should be done about teaching derivational and inflectional suffixes by taking advantage of the results of the study .The research model that would be carried out at this study was determined as the screening model which was the most suitable one in terms of the state of the problem. At this research, questionnaires and interviews were used as a means of data collection.As the sample of this research, in 2010-2011 academic year the Turkish language and literature teachers who work in different schools of Izmir's Selcuk, Tire,Torbalı districts and who are at different age groups, genders, degrees of seniority were selected.Sample selection was done randomly.The questionnaire that was prepared according to the grading scale of five-point Likert-type consists of three sections. At the first section, teachers' classroom behaviors and attitudes, at the second section students' comprehension levels of derivational and inflectional suffixes, at the third section what the problems that are encountered about derivational and inflectional suffixes were researched. At the study, an interview consisting of five open-ended questions was applied to the teachers in order to get their views in depth and in detail and also to enhance research in a more realistic and reliable state.As a conclusion; students have difficulty to learn derivational and inflectional suffixes.The multiplicity of affixes, using affixes that have similar sound structure with different functions, not being able to understand the roots and trying to teach all affixes complicate learning derivational and inflexional suffixes.It is enough to suggest their function instead of forcing students to memorize them. In addition, the language awareness should be raised and additive structure of Turkish should be taught to students.