Akran yardımcılığı programının çevreye duyarlılık davranışları üzerindeki etkisi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, akran yardımcılığı programının çevreye duyarlı davranışlar kazandırmadaki etkisini incelemektir. Eylem araştırmasına uygun olarak düzenlenen bu çalışmada tek grup ön-test, son-test model ile beraber nitel veri analizi kullanılmıştır.Çalışma ortaöğretim kurumunda okuyan dokuz öğrenci (Kız=4, Erkek=5) üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veriler Bilgi Toplama Formu (BTF), Çevresel Tutum Ölçeği (ÇTÖ), İletişim Becerilerini Değerlendirme Ölçeğinin (İBDÖ) ön-test, son-test ve izleme testi olarak uygulanması, bunun yanında, gözlem, yarı yapılandırılmış mülakat, doküman incelemesi ve iletişim değerlendirme formu (İDF) kullanılarak elde edilmiştir. Nicel verilerin analizi için Tekrarlı Ölçümler ve Mann Whitney U testleri kullanılırken, nitel verilerin analizinde ?betimsel- yorumsal analiz? kullanılmıştır.Uygulanan ÇTÖ ön test, son-test ve izleme test sonuçları grup üyelerinin çevresel tutumlarında olumlu yönde geliştiğini göstermiş ve bu sonuç nitel verilerle de desteklenmiştir. Grup üyelerine uygulanan İBÖ ön-test, son-test ve izleme test sonuçlarına göre grup üyeleri üzerinde iletişim becerilerinde anlamlı bir değişim tespit edilememiştir. Nicel verilerin aksine nitel verilerin analizinde ise grup üyelerinin iletişim becerilerinde gelişim gösterdiği görülmüştür. Sonuç olarak uygulanan programın çevreye duyarlı davranışlar ve iletişim becerileri üzerinde etkili olduğu gözlenmiştir. Elde edilen bulguların bazı literatür bulgularıyla paralellik gösterdiği tespit edilmiştir.Akran yardımcılığı eğitimi sonrasında çalışmanın geçtiği okulda grup üyelerinin gerçekleştirdiği çalışmalar nitel verilere dayalı olarak değerlendirilmiştir. Grup üyelerinin üç aylık izleme süresi içinde 55 öğrenciye ulaştığı ve 9 farklı çevresel projeyi 135 farklı ortamda 3397 öğrenciye ulaşarak gerçekleştirdiği tespit edilmiştir. Bu çalışma ile akran yardımcılığı uygulamasının rehberlik servislerinin daha verimli olması amacıyla yaygınlaştırılmasının faydalı olacağı bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Akran yardımcılığı, çevre duyarlılığı, iletişim becerisi, çevre eğitimi.

The main purpose of this study was to explore the effect of peer-helping program on the environmentally-friendly behaviors of the students. The study was designated according to the action research experimenting on one group using qualitative data analysis with pre-test and post-test models.The study included nine students (4 girls, 5 boys) who were studying at a secondary school. The major instruments in the research were the Information Gathering Form, Environmental Attitude Scale, the Communication Skills Scale as pre and post-test, and follow-ups. Also, observation, semi-structured interviews, document analysis and the Evaluation of Communicative Skills Form were used. For the quantitative data analysis, Repeated Measures Tests and Mann Whitney U Tests, for the qualitative data analysis descriptive-interpretive analysis were used.The results indicated that the group members developed positive attitudes towards environmental issues and the results were supported with the qualitative data. According to the pre-test and post-test, and follow-up results, statistically there appeared no significant difference in the communicative skills of the group members whereas qualitative data analysis showed that the group members improved their communicative skills. Therefore, the study indicated that the application of the ten-week program had drastic effects on the environmentally-friendly behaviors and the communicative skills of the students. The data share similarities with the available literature.The studies conducted by the group members after ten-week treatment were evaluated based on the qualitative data. During the three-month-observation of the group members by the researcher, group members helped 55 students at school, and nine projects were conducted in 135 different atmosphere reaching 3397 students at school. The findings also revealed that the peer helping applications facilitate the productivity and the prevalence of the services held in the school guidance offices at schools.Key Words: Peer helping, environmentally-friendly behaviors, communicative skills, environmental education