Üniversite öğrencilerinde gözlenen saldırganlık eğilimlerinin açıklanmasına dönük bir model

Abstract

Psikoloji alanındaki bazı yaklaşımlar (ör. psikanaliz) saldırganlığı doğuştan getirilen, bazıları ise (ör. davranışçılık) sonradan kazanılan bir davranış olarak tanımlar. Bununla birlikte bu davranışın kalıtım-çevre etkileşiminin bir ürünü olduğu ve farklı psiko-sosyal değişkenlerle ilişki sergilediği, günümüzde daha yaygın kabul edilen bir görüştür. Önceki çalışmalarda, saldırganlık eğilimlerinin daha basit araştırma modelleriyle açıklanmaya çalışıldığı gözlenmiştir. Bu çalışmada bağımlı değişken olarak seçilen saldırganlığı daha iyi açıklamak için karmaşık bir modelin oluşturulması tercih edilmiştir. Bu kapsamda çalışmanın temel amacı; saldırganlık eğilimlerinin, mükemmeliyetçilik, affetme ve stresle başa çıkma değişkenleriyle ilişkilerini incelemektir. Araştırmada aynı zamanda bazı demografik değişkenlere bağlı olarak, saldırganlık eğilimlerinde gözlenen farklılıkların incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma grubu, Türkiye'nin farklı şehirlerinde bulunan yedi üniversitede öğrenim gören, 2800 öğrenciden (Kız= 1519, Erkek=1281) oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği, Heartland Affetme Ölçeği, Yakın İlişkilerde Çok Boyutlu Başa Çıkma Ölçeği, Buss-Perry Saldırganlık Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Çalışmanın verileri Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ve bazı çıkarımlı istatistik teknikleriyle analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, saldırganlık eğilimlerinin mükemmeliyetçilik (β=.13; p<.001), affetme (β=-.40; p<.001) ve olumsuz ve edilgen başa çıkma (β=.17; p<.001) değişkenleri tarafından anlamlı düzeyde açıklandığını göstermiştir. Demografik değişkenlere dayalı yapılan analizlerde, erkek öğrencilerin saldırganlık eğilimleri, kızlarınkinden anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır (U=6.97; p<.001). Anne (F(3-2740)=6.62, p<.001) ve baba (F(3-2740)=13.72, p<.001) tutumlarını otoriter olarak algılayan öğrencilerin saldırganlık eğilimleri bu tutumları koruyucu ve demokratik olarak algılayan öğrencilerinkinden anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Bu sonuçlar, saldırganlık eğilimlerini açıklamada bazı psikolojik ve demografik değişkenlerin anlamlı etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Sonuçların bir kısmı önceki araştırma bulgularıyla benzerlik gösterirken, bazılarında farklılıklara rastlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Saldırganlık, Mükemmeliyetçilik, Affetme, Stresle Başa Çıkma, Yapısal Eşitlik Modeli, Üniversite Öğrencileri.

Some approaches in psychology (eg Psychoanalysis) define aggression as an inborn behavior, while some others (eg Behaviorism) define it as an acquired behavior. However, today it is a more widely admitted idea that this behavior is a product of heredity-environment interactions and has relation with different psycho-social variables. In previous studies, it is observed that aggression was tried to be explained by more basic research models. In this study, it is preferred to form a complex model to explain the aggression selected as dependent variable. The main objective of the study in this context is to research the relations between aggression and variables of perfectionism, forgiveness and coping with stress. In the study, it is also aimed to examine the differences in aggression related to some demographic variables. The study group is consist of 2800 university students (Female=1519, Male=1281) studying seven different cities. In the collection of the data, Multidimensional Perfectionism Scale, Heartland Forgiveness Scale, The Multidimensional Intimate Coping Questionnaire, Buss-Perry Aggression Questionnaire and Personal Information Form are used. The data of the study is analyzed with the Structural Equation Modeling (SEM) and some deductional statistics techniques.The results obtained from the study show that the aggression is explained significantly by the variables of perfectionism (β=.13; p<.001), forgiveness (β=-.40; p<.001) and negative and passive coping (β=.17; p<.001). In the analyses based on the demographic variables, the aggression of male students is significantly higher than female students. (U=6.97; p<.001) It is found that the aggression is significantly higher in the students perceiving mother (F(3-2740)=6.62, p<.001) and father (F(3-2740)=13.72, p<.001) attitudes as authoritarian than the ones perceiving the attitudes as protective and democratic. This results show that some psychological and demographic variables have significant effects in explaining the aggression. Some of the results show similarities with previous findings while some others have differences.Key Words: Aggression, Perfectionism, Forgiveness, Coping with Stress, Structural Equation Modeling, University Students.