EGS (DNR) tabanlı öğretim yönergesi kullanılarak öğretmen adaylarının sahip oldukları biyolojik anlama şekilleri ve düşünme yollarının geliştirilmesi

Abstract

Bu çalışma ile EGS tabanlı öğretim yönergesinin Biyolojiyi öğrenme ve öğretme sürecine uygulanması amaçlanmıştır. EGS; kendisini oluşturan Etkileşim, Gereklilik ve Sorgulama prensiplerinin baş harfleridir. Etkileşim anlama şekilleri ve düşünme yollarının karşılıklı etkileşiminden, Gereklilik bu anlama şekli ve düşünme yollarının geliştirilmesinde zihinsel ihtiyaç ortaya çıkaracak problem durumlarından ve Sorgulama ise istenilen anlama şekilleri ve düşünme yolarının içselleştirilmesinde sürekli pekiştirilmesinden bahseder. Bu çalışmada, öğretmen adaylarının sindirim süreci ve insanda sindirim sistemi ile ilgili anlama şekilleri ve düşünme yollarını belirlemek ve devamında bu anlama şekilleri ve düşünme yollarının bilimsel olanlarıyla değiştirebilmek amaçlanmıştır. Araştırmacı tarafından geliştirilen Durum Belirleme Testi (DBT) ve yarı yapılandırılmış mülakatlar ile öğretmen adaylarının anlama şekilleri ve düşünme yolları belirlenmiştir. EGS tabanlı öğretim beş haftalık bir süreyle uygulanarak öğretmen adaylarındaki değişim ve gelişim izlenmiş ve ayrıntılı bir şekilde sunulmuştur.Veriler, DBT, yarı-yapılandırılmış mülakat, ses kayıtları, video kayıtları ve öğretmen adaylarının etkinlikler sonrası yazdıkları bireysel raporlardan elde edilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda öğretmen adaylarının yüzeysel, yetersiz, yanlış veya kavram yanılgılı anlama şekillerine sahip oldukları, açıklamalarını yaparken daha çok dışsal savunma şemalarını kullandıkları belirlemiştir. İlaveten, bu çalışmada öğretmen adaylarının literatürde belirtilen savunma şemaları dışında, bir yaşam bilimi olan biyolojinin doğasıyla alakalı, farklı bir savunma şeması kullandıkları belirlenmiştir. Bu savunma şeması `tecrübeye dayalı` savunma şeması olarak adlandırılmıştır. Bu çalışma hem EGS tabanlı öğretimin Türkiye'de biyolojiye uygulanan ilk araştırma olması hem de öğretmen adaylarının biyolojideki savunma şemalarının belirlenmesi amacıyla yapılan ilk araştırma olması bakımından önemlidir.Tezin sonunda tartışma ve sonuçlar sunulduktan sonra öğretmen eğitimi ve gelecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: EGS Tabanlı Öğretim, Anlama Şekilleri, Düşünme Yolları, Kanıt Şemaları, Sindirim.

The purpose of this study was to apply DNR principles (Harel 1998, 2001) to the teaching and learning of Biology. DNR is an acronym for the three foundational principles of the system: Duality, Necessity, and Repeated-reasoning. Duality is interested in the reciprocal relationships and development of ways of understanding and ways of thinking where Necessity principle is developing problem situation which includes intellectual need and lastly Repeated Reasoning needs practices in order to internalize those specific ways of understanding and ways of thinking. This study aims to apply these principles to identify the ways of thinking and ways of understanding that student teachers have in relation to the digestion and human digestive system and, subsequently, to provide a teaching procedure to change their ways of thinking and ways of understanding so that they are in accordance with the scientifically acceptable ones. For this purpose, a test developed by the researcher was administered to and semi-structured interviews were conducted with student teachers to reveal their existing ways of thinking and understanding. Afterwards, a teaching program based on DNR principles was applied during a five week period and the changes and developments in the student teachers' ways of understanding and ways of thinking were examined and presented. Data were collected through a test (DBT), semi-structured interviews, voice recorders, video recorders and student teachers' written reports after the class activities. According to the data, the student teachers possessed different levels of understanding that can be summarized superficial, fragmented, unsound and misconceived. Their ways of thinking were mostly external congruent with their ways of understanding, and this was reflected in their explanations. The study also discovered distinct patterns in the justification schemes used by student teachers, and these patterns were related to the nature of biology as a life science. The new justification scheme identified in this study was named as `experience based`.This study is the first study that attempts to reveal and classify student teachers' justification schemes in, and the application of DNR based teaching to biology in Turkey. At the end of the thesis, the results were discussed and conclusions and suggestions for teacher education and future research were presented.Key Words: DNR-based Instruction, Ways of Understanding, Ways of Thinking, Proof Schemes, Digestion.