Ortak bilgi yapılandırma modeline dayalı öğretim materyali tasarlama, uygulama ve modelin etkililiğini değerlendirme çalışması: Işık ve ses ünitesi örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ortaokul 6. Sınıf Fen ve Teknoloji dersinde yer alan `Işık ve Ses` ünitesine ait konuların öğretilmesinde OBYM'yi esas alan öğretim materyalinin tasarlanması, uygulanması ve modelin öğrencilerin akademik başarılarına, eleştirel düşünme becerilerine, kavramsal anlamalarına ve bilimin doğası görüşlerine olan etkisinin araştırılmasıdır. Çalışmada yarı deneysel yöntem kullanılmıştır. Pilot uygulamalar Trabzon'un Akçaabat ilçesi merkezindeki bir ortaokul'da 37'si deney ve 35'i kontrol olmak üzere toplam 72 öğrenci ile yapılmıştır. Asıl uygulama ise Trabzon il merkezinde bulunan bir ortaokul'un 6. sınıfta öğrenim gören deney ve kontrol grubunda 38'er öğrenci olmak üzere toplam 76 öğrenci ile yürütülmüştür. Çalışmada veri toplama araçları olarak; Işık ve Ses Ünitesi Başarı Testi (ISBAT), Işık ve Ses Ünitesi Eleştirel Düşünme Testi (ISEDT), Işık ve Ses Ünitesi Kavramsal Anlama Testi (ISKAT), Bilimin Doğası Görüşler Anketi (BİDGA), sınıf içi gözlemler, çizimler, öğrenci ve öğretmen mülakatları kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen nicel veriler; Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi, Mann Whitney U Testi, bağımlı t-testi, bağımsız t-testi ve ANOVA kullanılarak analiz edilmiştir. Nitel veriler ise içerik ve betimsel analize tabi tutularak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulguları; 6. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme ile akademik başarı ve kavramsal anlamaları arasında pozitif bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Ayrıca, bilimin doğası konusunda 6. sınıf öğrencilerin farklı görüşlere sahip oldukları ve OBYM'nin alternatif kavramların ortaya çıkarılmasında etkili olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, OBYM'ye dayalı fen öğretiminin 6. sınıf öğrencilerinin kavramsal anlamalarının artırılmasında ve ışık ve ses ünitesi ile ilgili sahip oldukları alternatif kavramların giderilmesinde etkili olmuştur. Bunun yanında OBYM, öğrencilerin bilimin doğası konusunda öğrencilerin yeterli görüşe sahip olmalarında önemli ölçüde başarılı olmuştur. Çalışmadan elde edilen sonuçlara bağlı olarak, OBYM'nin uygulanabilir hakkında geniş kapsamlı bir sonuca ulaşabilmek için Fen Bilimleri dersinin farklı ünitelerinde ve farklı derslerde kullanılması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Ortak Bilgi Yapılandırma Modeli, Işık ve Ses Ünitesi, Bilimin Doğası, Kavramsal Anlama, Eleştirel Düşünme Becerileri, Fen Eğitimi

The purpose of this study was to design teaching material based on common knowledge construction model in order to teach the topics belongs to `Light and Voice` unit placed in the middle school 6th grade Science and Technology course, implement, and investigate the effectiveness on academic achievements, critical thinking skills, conceptual learning, and views on nature of science of this model. Pilot implementations were conducted through 72 students, while 37 of them in the experimental group and 35 of them in the control group, in a middle school in Akçaabat providence of Trabzon. Main implementation was conducted through 76 students, while both 38 students were in experimental and control groups, in a middle school in central providence of Trabzon. The Light and Voice Unit Achievement Test (ISBAT), the Light and Voice Unit Critical Thinking Test (ISEDT), Light and Voice Unit Conceptual Understanding Test (ISKAT), Views on Nature of Science Questionnaire (BIDGA), classroom observations, drawings, students and teacher interviews were used as the data collection tools in the study. The obtained quantitative data was analyzed through the Wilcoxon Signed Rank Test, Mann Whitney U Test, dependent t-test, independent t-test, and ANOVA. On the other hand, the qualitative data was analyzed through descriptive and content analysis. It was seen that there was a positive relationship between critical thinking and academic achievement and conceptual understanding at the findings of the study. Besides, it was seen that the 6th graders have different opinions on nature of science issue and OBYM was effective for being exposed the alternative conceptions. As a consequence, the OBYM based science teaching was effective in decreasing the conceptual understandings of 6th graders and revealing the gained alternative conceptions about the voice and light unit. In addition to this, OBYM was successful in terms of having sufficient views on the issue of nature of science to an important extend. In order to get a wide range of conclusion about the applicability of the OBYM depending on the results obtained from the study, it was suggested to use in different units of the science lessons and different courses.eywords: Common Knowledge Construction Model, Light and Voice, Nature of Science, Conceptual Learning, Critical Thinking Skills, Science Education