Fen fakültesi öğrencilerinin çevreye yönelik bakış açılarının (Antroposentrik, Ekosentrik, Antipatik) farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, fen fakültesi öğrencilerinin ekosentrik, antroposentrik ve antipatik tutumlar açısından çevreye yönelik bakış açılarını belirlemek ve bu yaklaşımların bazı demografik özelliklerden (cinsiyet, öğrenim görülen bölüm, yetiştikleri çevre, ailenin gelir durumu, anne mesleği, baba mesleği, annenin eğitim düzeyi, babanın eğitim düzeyi, mezun olunan lise, yaşamlarında benimsedikleri değerler) nasıl etkilendiğini ortaya koymaktır. Yapılan çalışmada betimsel araştırma yöntemlerinden Alan Taraması (Survey) ve Özel Durum Yöntemi (Case Study) birlikte kullanılmıştır. Çalışma, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Fakültesi'nde öğrenim gören toplam 955 öğrenci ile yürütülmüştür. Yapılan çalışma kapsamında, öğrencilerin çevreye yönelik bakış açılarını belirleyebilmek için `Çevreye Yönelik Tutum Anketi (ÇYTA)` ve yarı yapılandırılmış mülakat kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen verilerin analizinde nitel veriler için içerik analizi ve betimsel analiz kullanılırken, nicel verilerin analizinde bağımsız t-testi, tek yönlü varyans analizi (One-way ANOVA), Kruskal-Wallis ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Yapılan çalışma sonrasında, fen fakültesi öğrencilerinin çevreye yönelik bakış açılarının; cinsiyete, öğrenim gördükleri bölüme, gelir düzeylerine, baba mesleklerine, annelerinin eğitim düzeylerine ve benimsedikleri değerlere göre anlamlı farklılıklar gösterdiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca antroposentrik bakış açısına sahip öğrencilerin çoğunlukla bireysel-ekonomik çıkarlar doğrultusunda çevreye yönelik tutum geliştirdikleri belirlenirken, ekosentrik bakış açısına sahip öğrencilerin ise canlı çevreden hayvanları ve cansız çevreden iklim koşullarını dikkate alarak çevreye yönelik tutum geliştirdikleri tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra öğrencilerin bazılarının özellikle çevresel eylemler konusunda çevreye yönelik antipatik tutumlar geliştirdikleri tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Çevre, Ekosentrik, Antroposentrik, Antipatik, Tutum, Fen Fakültesi Öğrencileri

The purpose of this study, to determine their perspectives oriented to the environment of the students in the faculty of science ecocentric, anthropocentric and antipathetic in terms of attitudes and to expose how they are effected (gender, departments of education, the environment they grew up, family income, maternal occupation, father's occupation, mother's education level, father's education level, graduated high school, values they have adopted in their life) from some demographics features of these approaches. In the study which was made, Area Survey (Survey) from the method of descriptive research and Private Case Method (Case Study) were used together. The study was conducted with a total 955 students who were receiving education at Karadeniz Technical University, Faculty of Science in 2011-2012 academic year studying. The scope of study was made to determine students' perspectives oriented to the environment `Questionnaire Oriented to the Environment Attitudes (QOEA)'' and semi structured interviews were used. The data analysis which were obtained from the study while content analysis and descriptive analysis were using for qualitative data, for quantitative data analysis, independent t-test, one-way variance analysis (One-way ANOVA), Kruskal-Wallis and Mann Whitney U test were used. After the study which was made, the perspectives oriented to the environment of the students in the faculty of science; gender, departments of education, income level, father's occupation, mother's education level and showed significant differences according to the values they adopted was concluded. In addition, the students who have anthropocentric perspectives mostly developed in line while determining attitudes oriented to the environment direction of the individual economic self-interest, if the students who has ecocentric perspectives have been identified to develop attitudes oriented to the environment to take into consideration climatic conditions from the lifeless environment and animals from the living environment. In addition to this, some of students, especially regarding environmental actions, have been identified to develop antipathetic attitudes oriented to the environment.Keywords: Environment, Ecocentric, Anthropocentric, Antipathetic, Attitude, Students of Science Faculty