Tam squat hareketinin itme evresindeki kinetik - kinematiklerin sprint ve sıçrama performansı ile ilişkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; tam squat (SQ) hareketinin itme evresi esnasındaki kinetik - kinematiklerin sprint ve sıçrama performansı ile ilişkilerini araştırarak hangi değişkenin hangi yüklenme yoğunluğu ile ilişkili olduğunu belirlemektir. Bu amaçla, araştırma grubunu farklı spor branşlarında mücadele eden ve çalışmaya gönüllü olarak katılan 32 erkek amatör sporcu oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak; boy - kilo ölçüm cihazı, smith makine, serbest ağırlıklar, T-Force dinamik ölçüm sistemi, fotosel ve bir şeritmetre kullanılmıştır. Bu araştırmanın veri toplama süreci 3 farklı dönemde tamamlanmıştır. İlk dönemde, deneklerin fiziksel özellikleri ile tam SQ hareketindeki bir tekrarlı maksimal (1TM) kuvvet değerleri belirlenmiş ve 1TM değerlerinin farklı yüzdelerine (% 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100) karşılık gelen ağırlıklar hesaplanarak kaydedilmiştir. İkinci dönemde, 1TM'nin farklı yüzdelerindeki ağırlıklarda deneklere tam SQ hareketi yaptırılmış ve itme evresinin kinetik - kinematikleri belirlenmiştir. Üçüncü dönemde ise deneklere 5 - 30 metre sprint ve dikey sıçrama testleri uygulanmıştır.Verilerin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistikler, korelasyon analizi ve bağımlı gruplar için tek yönlü varyans (ANOVA) analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre; relatif yük (% 1TM) ile güç, hız ve kuvvet parametreleri arasındaki en güçlü ilişkinin ortalama güç (OG; r = ,218), ortalama itme hızı (OİH; r = - ,968) ve ortalama kuvvet (OK; r = ,907) ile elde edildiği sonucuna ulaşılmıştır. 5 metre sprint zamanı ile 1TM'nin % 40 - 70'inde yapılan tam SQ hareketinin itme evresindeki OG ve zirve güç (ZG), % 70'indeki ortalama itme gücü (OİG) ve farklı yüklerde uygulanan tam squat hareketinin itme evresi esnasındaki kuvvet parametrelerinin çoğunun ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 30 metre sprint zamanı ile 1TM'nin % 40 - 70'indeki OG, % 40 - 60'ındaki ZG ve zirve hız (ZH) ile % 60'ındaki zirve kuvvet (ZK) değerlerinin ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca farklı yüklerdeki tam SQ hareketinin itme evresi esnasındaki güç, hız ve kuvvet parametrelerinden hiçbirinin dikey sıçrama mesafesi ile ilişkili olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Squat, İtme Evresi, Kinetik, Kinematik, Sprint, Dikey Sıçrama

The purpose of this study was to determine which variable is associated with which loading intensities by investigating of the relationships with sprint and jump performance of kinetics - kinematics during propulsive phase of full squat (SQ) movement. For this purpose, research group comprise of thirty-two amateur athletes who competed in different sports branches and participated in voluntarily to this study.The body height and weight measure device, smith machine, free weights, T-force dynamic measure system, photocell and tape measure were used as data collection tools. The data collection processing of this study was competed in three different period. Firstly, one repeated maximal (1RM) strength values in full squat with physical characteristics of subjects were determined and loads correspond to different percent of 1RM values (20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100) were calculated. In second period, subjects were performed full SQ movement at loads correspond to different percent of 1RM and kinetics - kinematics of propulsive phase was determined. In third period, subjects were applied vertical jump and 5 - 30 meter sprint tests.The descriptive statistics, correlation analysis and one-way analysis of variance (ANOVA) for dependent groups was used for statistical evaluation of datas. According to analysis results, it was concluded that most powerful relationship between power, velocity and force parameters with relative load (1RM %) was obtained through peak power (PP; r = ,218), mean propulsive velocity (MPV; r = - ,968) and mean force (MF; r = ,907). It was concluded that 5 meters sprint times had relationship with MP and peak power (PP) during propulsive phase of full SQ movement performed at 40 - 70 % of 1RM, mean propulsive power (MPP) at 70 % of 1RM and most of force parameters during propulsive phase full SQ movement performed at different load. It was concluded that 30 meters sprint times had relationship with MP during propulsive phase of full squat movement performed at 40 - 70 % of 1RM, PP and peak velovity (PV) obtained at 40 - 60 % of 1RM and peak force (PF) values obtained at 60 % of 1RM. Also, it was seen that none of power, velocity and force parameters during propulsive phase of full SQ exercise in different loads weren't relationship with jumping distance.Key Words: Squat, Propulsive Phase, Kinetic, Kinematic, Sprint, Vertical Jump