Sosyal bilişsel öğrenme teorisine dayalı grup müdahalesinin üniversite öğrencilerinin kariyer araştırma öz yeterliklerine etkisi

Abstract

21. yüzyılda kariyer müdahalelerinin en önemli amaçları arasında yüksek öğretimöğrencilerine kariyer seçimi yapabilme, kariyer kaynaklarına etkin bir şekilde ulaşabilme,iş arayabilme ve iş başvurusu gerçekleştirebilme gibi yeterliklerin kazandırılması yeralmaktadır. Bu bağlamda araştırmanın amacı Sosyal Bilişsel Öğrenme Teorisine (SBÖT)dayalı kariyer müdahalesinin üniversite öğrencilerinin kariyer araştırma öz yeterliklerineetkisini belirlemek ve Kariyer Araştırma Öz Yeterliği Ölçeğini (KAÖYÖ) Türkçe'yeuyarlamaktır.Bu araştırma yöntem olarak yarı deneysel desene uygun düzenlenerek, bir deney vebir kontrol grubu ile 32 birey üzerinde yürütülmüştür. Deney grubu üzerinde uygulananmüdahale programı 10 hafta sürmüştür. Bu süreçte ön test, son test ve izlemeölçümlerinin değerlendirilmesi amacıyla tekrarlı ölçümler testi gerçekleştirilmiştir. Ortaya çıkan anlamlı farklılık Friedman ve Wilcoxon nan-parametrik istatistikleri ile incelenmiştir. Ayrıca araştırmada Kariyer Araştırma Öz Yeterliği Ölçeğinin (KAÖYÖ) Türkçeyeuyarlama çalışması yapılmıştır. Bu kapsamda öncelikle `dil geçerliği çalışması`yürütülmüştür. Daha sonra ölçeğin geçerlik ve güvenirlik değerleri hesaplanmıştır.Geçerlik kapsamında örneklem uygunluğu Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) ve Barlett değerlerihesaplanmış, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Güvenirlik kapsamındaise Cronbah alfa iç tutarlık katsayısı, paralel formlar güvenirliği ve test tekrar testgüvenirliği değerleri hesaplanmıştır.Elde edilen bulgulara dayalı olarak, deney grubunda yer alan bireylerin ön test veson test puanları arasında anlamlı bir farkın olduğu, bununla beraber dört ay sonrayapılan izleme testi ile son test arasında anlamlı bir farkın olmadığı belirlenmiştir. Bunun yanında Türkçeye uyarlanan KAÖYÖ'nin geçerli ve güvenilir değerlere sahip olduğuortaya konmuştur. Bulgular literatürdeki benzer araştırmalarla tartışılmış ve gelecekteyapılacak araştırmalar için bazı önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Kariyer Araştırma, Öz Yeterlik, Üniversite Öğrencisi, Ölçek Uyarlama

In 21th century, qualifications as career choice for higher education students,availability to career sources effectively, seeking and applying job are qualifications areamong the most important goals of career interventions. In this context, the purpose ofthis study is to determine the effect of Social-Cognitive Learning Theory (SCLT) basedcareer intervention on the students' career search self efficacy and to adapt CareerSearch Self Efficacy Scale into Turkish.This study was done with 32 participants in a control and an experiment group bydesigning as quasi experiemental design. The career intervention program, applied on theexperiement group, continued 10 weeks. In this process, repetitive measurement test wasdone for evaluation of pre-test, post-test and follow-up measurements. The significantdifference was examined with Friedman and wilcoxon non-parametric statistics.Also, the Career Search Self Efficacy Scale (CSSES) was adapted into Turkish. Forthis purpose, language validity study was done. Then, realibity and validity values arecalculated. As a part of validity study, Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) and Barlett values arecalculated, explanotary and confirmatory factor analyses were done. In terms of realibitystudy, Cronbach alpha realibility internal consistent coefficient, parallel forms realibility and test-retest realibity values were calculated.Based on the results, it is determined that there is a significant difference betweenthe participants' pre-test and post-tes scores, however, not a significant relation betweenpost-test and four months after follow-up scores. Also, it was proved that the CSSESadapted into Turkish has valid and reliable values.The results were discussed in terms ofsimilar studies in the literature and some suggestions are made for the future studies.Key words: Career search, self efficacy, university student, scale adaptation