8. sınıf öğrencilerin uzunluk, alan ve hacim ölçme kavramlarını anlamaya ilişkin yeterliliklerinin incelenmesi

Abstract

Ölçme, ortaokul matematik dersinin önemli öğrenme alanlarından biridir. Bu öğrenme alanına ait temel kavram ve yeterlilikler yaşamda sıklıkla kullanılmaktadır. Buna karşın literatürde bu konu ile ilgili sınırlı sayıda çalışma yer almaktadır. Bu araştırma sekizinci sınıf öğrencilerinin ölçme öğrenme alanının temel kavramlarından olan uzunluk, alan ve hacim ölçme ile ilgili anlamalarını ortaya koymak ve yeterliliklerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaca hizmet etmesi açısından öncelikle yapılan literatür taraması ile uzunluk, alan ve hacim ölçme ile ilgili öğrenci yeterlilikleri belirlenmiştir. Daha sonra ortaokul matematik dersi öğretim programı dikkate alınarak bu yeterlilikler hedef kitle açısından revize edilmiştir. Bu araştırma bir özel durum çalışması olup Rize ilinde üç devlet okuluna devam etmekte olan toplam 110 (59 kız, 51 erkek) 8.sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. Veri toplamak amacıyla açık uçlu ve çoktan seçmeli 27 sorudan oluşan bir test araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Her bir soruda öğrencilerin çözüme nasıl ulaştıklarını anlatmaları istenen `Açıklama` kısmı yer almaktadır. Verilerin analizi iki aşamada yürütülmüştür. İlk aşamada öğrenci cevapları doğru, yanlış ve boş şeklinde 3 temel kategoride sınıflandırılmış, frekans ve yüzdelerle ifade edilmiştir. İkinci aşamada öğrencilerin doğru ve yanlış cevapları kendi içinde ayrıntılı bir şekilde analiz edilmiştir. Öğrencilerin doğru cevapları çözüme ilişkin yaptıkları açıklamalar da dikkate alınarak `tam ve ikna edici açıklama yapan`, `belirsiz ve yetersiz açıklama yapan`, `açıklama yapmayan` ve `yanlış açıklama yapan` şeklinde dört kategoride analiz edilmiştir. Öğrencilerin yanlış cevapları ise yapılan içerik analizinde ortaya çıkan `kavramı anlamaya dayalı yanlışlar` ve `işlem yapmaya dayalı yanlışlar` şeklindeki iki kategoride analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin uzunluk ölçme kavramının alt yeterliliklerinden bir cismin uzunluğunu tahmin etme, iki cismin uzunluğunu karşılaştırma, bir şeklin çevre uzunluğunu bulma ve şekillerin çevre uzunluklarını karşılaştırmada güçlük yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Alan ölçme ile ilgili olarak bir şeklin alanını tahmin etme ve bulmada zorluk yaşadıkları, alan korunumu ile ilgili kavram yanılgılarına sahip oldukları belirlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin birim küplerle oluşturulmuş yapıların hacimlerini belirlemede güçlük yaşadıkları tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Uzunluk ölçme, alan ölçme, hacim ölçme, öğrenci yeterlilikleri.

Measurement is one of the important learning domains of middle school mathematics course. Basic concepts and proficiencies of this learning domain are frequently used in daily life. In spite of that, a limited number of studies are available on this subject in literature. This research has been carried out in order to put forward the understanding of 8th year students of length, area and volume concepts which are among the basic concepts of measurement and in order to determine their proficiency in this subject. Through literature reviewing carried out to serve this purpose, firstly, students' proficiencies in length, area and volume measurements have been determined. Afterwards, these proficiencies have been revised by considering middle school mathematics curriculum in terms of the targeted group.This research which has the characteristics of case study has been carried out with a total 110 8th year students (59 females, 51 males) studying in three state schools in Rize. A test consisting of 27 open-ended and multiple-choice questions has been developed by the researcher in order to collect data. For each question, an `Explanation` part was placed in which the students are expected to tell how they come to the solution. Data analysis has been carried out in two phases. In the first phase; student answers have been classified in 3 basic categories as true, wrong and blank and expressed in frequency and percentages. In the second phase; true and wrong answers of the students have been analyzed in detail. True answers of the students have been analyzed in four categories as `accurate and persuasive expression`, `inaccurate and unpersuasive expression`, `no expression`, and `wrong expression` by considering their explanations for the solution. On the other hand, wrong answers of the students have been analyzed in two categories as ` wrongs based on understanding the concept` and `wrongs based on making operation` as a result of the content analysis. As a result of the research, it has been realized that the students have difficulties in estimating the length of an object, comparing the lengths of two objects, calculating the perimeter of a figure and comparing the perimeters of the figures, which are among the sub-proficiencies of the measurement concept. It has also been realized that they have difficulty in estimating and calculating the area of a figure and have misconceptions about area protection regarding area measurement. Moreover, it has been determined that students have difficulties in calculating the volumes of cubic structures built by using unit cubes.Keywords: Length measurement, area measurement, volume measurement, student proficiencies