Türkiye`de 1960-1971 dönemi öğretmen örgütlenmesi

Abstract

Bu araştırma, Türkiye'de 1960 ve 1971 yılları arasında faaliyet gösteren öğretmen örgütlerinin faaliyetlerini konu almış ve dönemde faaliyet gösteren öğretmen örgütleri ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada, 27 Mayıs 1961 de kabul edilen anayasanın sağlamış olduğu örgütlenme özgürlüğünün, öğretmen örgütlenmesine olan etkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmada tarihsel araştırma yöntemi kullanılmış, 1960 ve 1971 yılları arasında faaliyet gösteren öğretmen örgütlerinin ortaya koyduğu ürünler, araştırmacıların ortaya koyduğu eserler, yasalar, biyografiler, belge ve dokümanlar, internet ortamından sağlanan bilgiler, doküman incelemesi metodu kullanılarak incelenmiştir.Araştırmamızda, Türkiye'de öğretmen örgütlerinin kısa tarihi gelişiminden başlayarak 1960-1971 dönemi öğretmen örgütlerinin kuruluşu ve örgütlerin örgütsel yapıları izah edilmeye çalışılmıştır. Çalışma dâhilinde 1960 ve 1971 yılları arasında kurulmuş öğretmen örgütleri ve bu örgütlerin oluşumunda 1961 Anayasanın etkisi, dönemin alt yapısını hazırlayan hukuksal yapı araştırılmıştır. Dönemde ve dönem öncesinde kurulan 1960 ve 1971 yılları arasında faaliyet göstermiş öğretmen örgütleri ve ilk öğretmen sendikalarının kuruluşu ve geçirdiği süreçler, oluşturduğu ürünler ile ulusal ve uluslararası diğer örgütlerle ilişkileri incelenmiştir. Ayrıca ulaşılabildiği ölçüde örgütlerin sosyal, kültürel, mesleki faaliyetlerine de yer verilmeye çalışılmıştır. Kurulmuş olan öğretmen örgütlerinin öğretmenlere ve öğretmenlik mesleğine katkıları, örgütlenme sürecinde ulusal ve uluslararası siyasetin örgütlenmeye olan etkisi ve örgütlenmenin öğretmenlere katkılarının tespitine çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, örgütlenmenin öğretmenlere ve öğretmenlik mesleğinin gelişmesine katkı sağladığı görülmüştür. Öğretmenlerin örgütlenmesinde yasaların ve siyasal düşüncenin etkili olduğu tespit edilmiştir. Dönemde öğretmen örgütlenmesini etkileyen hususlar tespit edilmiş, 1960 ve 1971 yılları arasında faaliyet gösteren öğretmen örgütlerinin sayıca fazla oluşunun örgütlenmenin gücünü zayıflattığı ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: Öğretmen Örgütlenmesi, İlk Öğretmen Sendikaları, Öğretmen Federasyon ve Konfederasyonları.

This study subjects the teacher organizations which had active roles in Turkey between the years of 1960-71, and it has been limited with the number of these organizations. The purpose within this study has been to find out the effect of May 27, 1961 constitution on teacher organizations. Historical research method has been used during this study, and products of teacher organizations existed 1960-71, the works of researchers, laws, biographies, documents, information from web databases have been reviewed with document reviewing method. In this study, brief backgrounds, foundations and organizational structures of teacher organizations existed 1960-71 have been tried to described. Teacher organizations of aforesaid years, effects of 1961 constitution on these foundations and legal infrastructure, which was a base for that period, have been researched within this study. The organizations that existed in those years and before those years, first teacher unions, their process and products, the relations between them and other national and international organizations have been analyzed. Moreover; social, cultural and professional activities of these organizations have been tried to be placed in this study as much as possible. Contributions of these unions and organizations on teachers and this profession, and effects of national and international political atmosphere on organizing have been tried to be included in this study.As a result of this study, how organizing and organizations have contributed to this profession and its development has been seen. It have been analyzed that for the unifications of teachers, laws and political thoughts have effects. The effective factors on the teacher organizations have been detected, and it has been revealed that the outnumbering of teacher organizations in the years of 1960-71 weakened the power of organizing.Key Words: Teacher Organization, Teacher Unions, First Teacher Unions, Teacher Federations and Confederations