Türkiye`de 2000-2014 yılları arasında yürütülmüş biyoloji eğitimi araştırmalarının analizi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ülkemizde 2000-14 yılları arasında biyoloji eğitimi konusunda yayımlanan makale ve lisansüstü tezleri analiz ederek araştırmacılar için bir kaynak oluşturmak ve bu alandaki genel eğilimi ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın örneklemini makale ve tezler oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında incelenecek olan lisansüstü tezlere ulaşabilmek için YÖK TEZ veri tabanı taranmış ve 826 lisansüstü teze ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında incelenecek olan makalelere ulaşmak için yurtiçinde yayımlanan 56 dergi (ulusal-uluslararası yayın yapan) taranmış ve tarama sonucunda 550 makaleye ulaşılmıştır. Araştırma sırasında elde edilen 1376 çalışma doküman analizi ile incelenmiştir. Bu araştırmada incelenen çalışmalar; yayın yılına, yayın türüne, yöntemine, konularına, örneklemlerine, amaçlarına, veri toplama araçlarına, öğretim yöntem ve tekniklerine göre kategorize edilmiştir. İncelemenin sonucunda lisansüstü tezlerde 2005 yılı ile birlikte ciddi bir artışın olduğu, yüksek lisans tezlerinin doktora tezlerinden daha fazla yayımlandığı, lisansüstü tezlerde yöntem olarak deneysel yöntemin, makalelerde ise tarama yönteminin ağırlıklı olarak kullanıldığı belirlenmiştir. Hem tezlerde hem de makalelerde en fazla işlenen konuların çevre ve sistemler olduğu, veri toplama aracı olarak en fazla; test, ölçek ve anketlerin kullanıldığı tespit edilmiştir. Tezlerde çalışma grubu olarak en fazla ortaokul (5, 6, 7 ve 8. Sınıf) öğrencileri, makalelerde ise öğretmen adayları tercih edilmiştir. Tez ve makalelerin ağırlıklı olarak çeşitli öğretim yöntem ve tekniklerin öğrenme üzerine etkilerini belirlemek amacı ile yazıldığı belirlenmiştir. Bununla birlikte, çevre eğitimi üzerine yazılan makale ve tez sayısının oldukça fazla olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda; biyoloji-okuryazarlığı, sağlık bilgisi gibi konuların çok az çalışıldığı, örneklem seçiminde lisansüstü düzeyin tercih edilmediği ve TGA, yaşam temelli öğrenme, mühendislik dizayn tasarımı gibi öğretim yöntem ve tekniklerin araştırmacılar tarafından tercih edilmediği belirlenmiştir. Araştırmacılara çalışılmayan bu alanlara yönelmeleri önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Biyoloji Eğitimi, Çevre Eğitimi, Tez, Makale, Doküman Analizi

The aim of this study is to explore the general trend in Biology Education and to create resource for researchers in this area by analyzing the articles and master's theses published in the field of Biology Education between the years 2000-2014 in Turkey. The researcher used The Higher Education Council Database and browsed 56 scientific journals, and collected 826 master's theses, 550 research articles respectively. The data collected during this study were examined with document analysis. Stages of meta-analysis were employed to analyse the data, which were then categorized according to type and year of publication, subject, sampling, purpose, methodology, instrumentation of the study. The researcher concluded that there was a definite increase in the number of Master's theses published in 2005. The number of Master's theses was found to be higher than that of the Phd. Dissertations. The most common methodology used in theses was experimental method whereas, research articles mainly used scanning methods. It was also found that, the most commonly examined subjects both in articles and in theses involved environment and systems, and the most widely used methods for data collecting process were multiple choice questions, inquiry, and sample surveys. In theses, mostly secondary school students (grade 5, 6, 7, and 8.), and in articles mostly teacher candidates were selected study groups. The main purpose of these studies was to determine the effects of different teaching methods and techniques on learning. In addition to this, while the number of articles and theses written about environment education was high, subjects such as Biology Literacy and Health Science were rarely studied. As Master level and teaching techniques such as POE, life based learning and engineering design concepts were not preferred in most of these studies, these areas call for further research and practice.Keywords: Biology Education, Environmental Education, Thesis, Article, DescriptiveContent, Analysis