Matematik öğretmeni adaylarıyla yürütülen ders imecesinde dış uzmanların paylaşım içerikleri ve rolleri

Abstract

Hizmet-içi ve hizmet-öncesi öğretmen eğitiminde kullanılan ders imecesi modeli çalışmalarına destek olmak amacıyla dışarıdan uzman kişiler (knowledgeable others) sürece katılabilmektedir. Bu araştırma, matematik ders imecesi sürecinde katılımcıların paylaşım içeriklerini ve dış uzmanlar olarak akademisyen ve öğretmenin bu süreçte ortama katkılarını incelemeyi hedeflemektedir. Araştırma Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Matematik Öğretmenliği programında 2013-2014 bahar yarıyılında yürütülen 'Öğretmenlik Uygulaması' dersi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya matematik eğitimi alanında çalışan bir akademisyen, gönüllülük esasına göre seçilen üç ilköğretim matematik öğretmeni adayı ve öğretmenlik uygulaması çalışma grubunda yer alan uygulama öğretmeni katılmıştır. Araştırma süresince, öğretmen adaylarının 12 ders saatlik sınıf içi uygulamaları ile akademisyen, öğretmen ve öğretmen adaylarının katılımıyla gerçekleştiren toplam 300 dakikalık toplantılar gözlemlenmiştir. Araştırmanın verileri, alan notları, mülakatlar, odak grup görüşmeleri, yansıma raporları ve dokümanlar ile diğer objeler kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular ışığında bir dış uzman olarak öğretmenin ders imecesi çalışmaları sürecinde sınıf yönetimi, öğrenciyi tanıma, beklenmedik durumlar, problem çözme öğretimi, bağlam bilgisi, kazanımlar, ölçme ve değerlendirme ve grupla/bireysel öğretim tekniği ile ilgili paylaşım ortamlarında bilgi veren olarak ortama katkıda bulunduğu; öğrenciyi tanıma, geri dönüt verme, matematiksel bilgi, beklenmedik durumlar, problem çözme öğretimi, kazanımlar ve ölçme ve değerlendirme ile ilgili paylaşım ortamlarında eleştiren rolünü üslendiği; sınıf yönetimi, geri dönüt verme, matematiksel bilgi, beklenmedik durumlar, materyal kullanımı, bağlam bilgisi, kazanımlar ve ölçme ve değerlendirme ile ilgili paylaşım ortamlarında danışan olarak ortamdan bilgi edindiği tespit edilmiştir. Akademisyenin ise ders imecesi çalışması sürecinde geri dönüt verme, matematiksel bilgi, materyal kullanımı ile ilgili paylaşım ortamlarında bilgi veren olarak ortama katkıda bulunduğu; sınıf yönetimi, matematiksel bilgi, materyal kullanımı, kazanımlar, ölçme ve değerlendirme, grupla/bireysel öğretim tekniği ile ilgili paylaşım ortamlarında eleştiren rolünü üslendiği; öğrenciyi tanıma ve grupla/bireysel öğretim tekniği ile ilgili paylaşım ortamlarında danışan olarak ortamdan bilgi edinirken; beklenmedik durumlar, problem çözme yoluyla öğretimi ve bağlam bilgisi ile ilgili paylaşım ortamlarında pasif durumda kalmayı tercih ettiği tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara bağlı olarak; ders imecelerinin eğitimin farklı platformlarında yer alan dış uzmanların katılımıyla gerçekleştirilmesi önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Ders İmecesi, Öğretmen Adayı, Akademisyen, Öğretmen, Dış Uzman.

Knowledgeable others may attend the process of lesson study which is used as a professional development model in pre-service and in-service teacher training. The present research aims at investigating the roles and contributions of an in-service teacher and an academician as knowledgeable others in the process of mathematics lesson study. The study was conducted in `Teaching Practice` course at Elementary Mathematics Teacher Education program of the faculty of Education, Erzincan University in the spring semester of 2013-2014 academic year. The participants of the research included an academician in mathematics education, a practice teacher, and three volunteer pre-service elementary mathematics teachers. In the data collection process, in- class teaching practices of pre-service teachers were observed during 12 course sessions, and the meetings held by the academician, the in-service and the pre-service teachers were also observed for 300 minutes by the researcher. The data of the study were composed of field notes, semi-structured interviews, focus-group interviews, reflective journals, documents and other objects. As a result, the roles of the in-service teacher as a knowledgeable other were determined as an informant on the certain topics, such as classroom management, knowledge of students, unexpected situations, problem solving teaching, knowledge of context, learning achievements, assessment and evaluation and individual or group work methodologies; as a critic on the certain subjects, such as knowledge of students, use of feedback, mathematical knowledge, unexpected situations, problem solving teaching , learning achievements, and assessment and evaluation; and as a counselee on the certain contexts, such as classroom management, use of feedback, mathematical knowledge, unexpected situations, use of materials, knowledge of context, learning achievements, and assessment and evaluation. On the other hand, the academician contributed to the process of lesson study as an informant in the discussions on the topics of use of feedback, mathematical knowledge and materials; as a critic on the specific topics, such as classroom management, mathematical knowledge, use of materials, learning achievements, assessment and evaluation and individual or group work methodologies; as a counselee on the specific contexts related to knowledge of students and individual or group work methodologies whereas he remained passive on the topics of unexpected situations, problem solving teaching, and knowledge of context. According to the results obtained from the study, it is suggested that lesson studies be conducted by the cooperation of the participants from different fields of education.Key Words: Lesson Study, Pre-Service Teacher, Academician, In-Service Teacher,Knowledgeable Other.