Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin problem çözmede kullandıkları stratejilerin ve üstbilişsel davranışlarının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı, ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin problem çözmede kullandıkları stratejilerin tespiti ve problem çözme stratejilerinin kullanımı ile üstbilişsel davranışların karşılaştırılmasıdır.Aksiyon araştırması yöntemiyle yürütülen araştırma 2013-2014 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde Trabzon ili Akçaabat ilçesindeki bir ortaokulda gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından hazırlanan rutin olmayan problemler, Rudder'ın (2006) çalışmasından uyarlanan ve öğrencilerin düşünme süreçlerini kendilerinin değerlendirmesine olanak veren Problem Çözmede Düşünme Formu ile alan notları kullanılmıştır.Araştırmada problem çözme aktiviteleri 5 hafta beş oturum şeklinde sürmüştür. Bu süreçte problem çözme aktivitelerinin her birinde öğrencilere iki adet problem sunulmuş ve bu problemleri farklı stratejiler kullanarak çözmeleri istenmiştir. Ayrıca öğrencilerden her bir problem çözümünün ardından Problem Çözmede Düşünme Formu'nu doldurmaları istenmiştir. Araştırmacı çalışma boyunca problem çözme aktivitelerinin her birinde sınıfta bulunarak alan notları tutmuştur.Araştırma sonuçlarına göre; öğrencilerin problem çözme stratejilerini herhangi bir özel eğitim almadan kullanabildikleri görülmüştür. Tüm problem çözme aktivitelerinde en çok şekil çizme stratejisi; en az verileri düzenleme ve problemi basitleştirme stratejileri kullanılmıştır. Ancak bu öğrencilerin problemi birden fazla strateji kullanarak çözme isteklerinin yeterli olmadığı gözlenmiştir. Araştırmada ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme sürecinde bazı üstbilişsel davranışların strateji kullanımı için kritik olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kritik olan bu üstbilişsel davranışlar problemi anladığına emin olma, problemi çözmek için farklı yaklaşımlar düşünme, problemin çözümüyle ilgili alternatif yollar düşünme, hesaplamalarının doğru olup olmadığını kontrol etme, matematik ve strateji bilgilerinin farkında olma, durum ve şartlara göre strateji değiştirme ya da düzenleme, problemi çözmede düşünme süreçlerini iyi açıklama, matematik bilgilerini etkili düzenleme ve anlamlı işlemler gerçekleştirme olarak bulunmuştur. Bu üstbilişsel davranışları gösterebilen öğrenciler stratejileri doğru kullanabilmiş; bu davranışları gösteremeyen öğrenciler stratejileri yanlış kullanmış ya da hiç kullanamamıştır. Araştırma sonuçlarından yola çıkarak öğrencilerin problem çözme çalışmalarında kendi düşünme süreçlerini sorgulayıcı etkinliklere yer verilmesi gerektiği önerilebilir.Anahtar Kelimeler: 8. Sınıf Öğrencileri, Problem Çözme Stratejileri, Üstbilişsel Davranışlar.

The general aim of this research is to determine the strategies used by secondary school 8th grade students in problem solving and to compare their usage of problem solving strategies and their metacognitive behaviors.The research which was conducted by action research method was realized in a secondary school located in Akcaabat district of Trabzon city in the second period of 2013-2014 academic year. In the research, non-routine problems prepared by researcher, Thinking in Problem Solving Form which was adopted from the study of Rudder (2006) and which allows students to self-evaluate their courses of thinking and field notes were used as data collection tool. In the research, the problem solving activities lasted for 5 sessions and for 5 weeks. During this process, 2 problems were submitted to students in each problem solving activities and students were requested to solve these problems by using different strategies. The students were also requested to fill the Thinking in Problem Solving Form after each problem solving. The researcher stayed in the class during the study in all problem solving activities and took notes. According to research results, it was observed that students can use their problem solving strategies without receiving any kinds of education. In all problem solving activities, mostly figure drawing and marginally data regulation and problem simplification strategies were used. However it was observed that the students are not willing enough to solve the problems by using more than one strategy. It was observed that some metacognitive behaviors effected critically for problem solving strategy usages of secondary school 8th grade students. This critical metacognitive behaviors are being sure to understand what problem is asking, thinking different approaches for solving the problem, considering alternative methods related with problem solving, checking the accuracy of calculations, changing or regulating strategy according to the positions and conditions, properly explaining processes of thinking for solving the problem, having sufficient math and strategy knowledge, being aware of this and efficient regulation behaviors of math knowledge and carrying out significant operations. It was observed that students who can use strategy can sufficiently demonstrate these behaviors; students who cannot use strategy can not sufficiently demonstrate these behaviors in problem solving activities. Based on the research results, it can be suggested that activities allowing students to question their own thinking processes should take place in problem solving studies.Key Words: 8th Grade Students, Problem Solving Strategies, Metacognitive Behaviors.