İşitme engelli öğrencilerin sporculuk durumuna göre algıladıkları sosyal destek düzeyleri ve yaşam doyumlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; Türkiye'deki işitme engelli meslek liselerinde okuyan öğrencilerin spor yapan ve yapmayanlara göre algıladıkları sosyal destek düzeyleri ve yaşam doyumlarını bazı değişkenlere göre incelemek ve aralarındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu; 2014-2015 eğitim-öğretim yılında işitme engelli meslek liselerinde öğrenim gören 327 (%60,1)'si erkek ve 217 (%39,9)'si kadın olmak üzere toplam 544 işitme engelli öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; `Kişisel Bilgi Formu`, Zimet (1988) tarafından geliştirilen, Eker, Arkar ve Yaldız (2001) tarafından Türkçeye uyarlanan `Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ)` ve Diener, Emmons, Larsen ve Griffin (1985) tarafından geliştirilen, Köker (1991) tarafından Türkçeye uyarlanan `Yaşam Doyum Ölçeği (YDÖ)` kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde istatistiksel yöntem olarak; betimsel istatistikler, bağımsız gruplar için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), çok değişkenli anova (MANOVA), Tukey çoklu karşılaştırma testi ve bağımlı değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için PearsonCorrelation ve Regresyon testi kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, araştırma grubunda yer alan katılımcıların orta seviyenin üzerinde sosyal destek ve yaşam doyumlarına sahip oldukları, sosyal destek ve yaşam doyumları arasında pozitif yönde orta düzeyde ilişki olduğu bulunmuştur. Algılanan sosyal destek düzeyi ve yaşam doyumları sporculuk durumuna, spor branşına, spor yapma yılına göre anlamlı farklılık gösterirken; yaş, sınıf, cinsiyet, engel durumu, aile gelir durumu, anne ve baba eğitim durumu değişkenine göre anlamlı fark bulunamamıştır. Araştırma, spor yapmanın işitme engelli meslek lisesi öğrencilerinde algıladıkları sosyal destek düzeyleri ve yaşam doyumları üzerinde önemli bir yere sahip olduğunu ortaya koymuştur.

The aim of this thesis was to examine the perceived life satisfaction and social support levels of the vocational high schools students according to active participation in sports activities with respect to some variables, and determine the relation between these variables and involvement in sports. The study group of the research consisted of 554 students studying at various vocational high schools for hearing impaired during the 2014-2015 education year. The sample was composed of 327 male (%60.1 of the sample) and 217 female (%39.9 of the sample) students. As data collection tools; `Personal Information Form`, `Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS)` developed by Zimet (1988) and adapted to Turkish by Eker, Akar and Yaldız (2001), and `The Satisfaction With Life Scale (SWLS)` developed by Diener, Emmons, Larsen ve Griffin (1985) and adapted to Turkish by Köker (1993), were used. The statistical methods and tools used for data evaluation were descriptive statistics, T- tests for independent groups, one-way analysis of variance (one-way ANOVA), multi-way analysis of variance (multi-way ANOVA) and Tukey's multiple comparison test. In order to determine the relationship between dependent variables Pearson Correlation Test and Regression Test were administered.Based on the findings of study, the study group members tended to have above-moderate social support and life satisfaction levels and there was a moderately positive correlation between the social support and life satisfaction levels. The perceived social support and life satisfaction levels of the students demonstrated significant differences in respect to the sportsmanship status, sport branches, active years of sports involvement; however, no significant difference was found depending on the age, social status, gender and disability level, family income and education level of the parents. The study revealed that participation in sports activities play an important role on the perceived social support and life satisfaction levels of the vocational high school for the hearing impaired students.