Rehber öğretmenlerin iş doyumları ile kariyer yaşantıları, mesleki benlik saygıları ve kişisel sağlık davranışları arasındaki ilişki

Abstract

Çağdaş eğitim uygulamalarının ayrılmaz bir parçası olan okul psikolojik danışma rehberlik hizmetleri (PDR) okullarda rehber öğretmenlerin öncülüğünde yürütülmektedir. Rehber öğretmenler eğitsel, kişisel ve mesleki alanlarla ilgili problem durumları ile karşılaşırlar. Mesleğin koşulları ya da niteliği rehber öğretmenlerin mesleki performansı ve dolayısıyla iş doyumu üzerinde etkili olabilir. Bu durum iş doyumu ile ilgili değişkenleri inceleme konusu haline getirmektedir. Bu çalışmada rehber öğretmenlerin iş doyumları ile kariyer yaşantıları, mesleki benlik saygıları ve kişisel sağlık davranışları arasındaki ilişki incelenmektedir. Araştırmada, iki ya da daha fazla değişkeni inceleyen ve belli bir değişken açısından farklılık olup olmadığını belirlemeyi amaçlayan korelasyonel ve nedensel karşılaştırma yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Trabzon illindeki anaokul, ilkokul, ortaokul, lise, özel okul, Rehberlik Araştırma Merkezleri, Halk Eğitim Merkezleri, Özel Eğitim Kurumları ve Mesleki Eğitim Merkezleri'nde görev yapan 335 rehber öğretmen oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Mesleki Benlik Saygısı Ölçeği, Kişisel Sağlık Davranışları Formu ve İş Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Veri analizi için Mann Whitney U, Regresyon, Bağımsız t testi ve ANOVA teknikleri kullanılmıştır.Araştırma sonucunda rehber öğretmenlerin mesleki benlik saygısı, hizmet yılı ve çalıştığı kurumdan memnun olması ile iş doyumu arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. rehber öğretmenlerin kariyer yaşantıları ve kişisel sağlık davranışları ile iş doyumu arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır. Araştırma grubuna özgü değişkenler içerisinde yer alan cinsiyet, medeni durum, alan içi-alan dışı lisans mezuniyeti, öğrenim düzeyi çalışılan kurum türü ile iş doyumu arasında ilişki tespit edilememiştir. Araştırmaya katılan rehber öğretmenler en büyük kariyer engellerinin ise yabancı dil sorunu olduğunu ifade etmişlerdir. Çalışmada elde edilen sonuçların bir kısmı literatür bulguları ile paralelken, bir kısmı literatürden farklılık göstermiştir. Sonuçlar literatür ışığında tartışılmış ve araştırma sonuçlarına ilişkin öneriler geliştirilmiştir.Anahtar Kelimeler:Rehber Öğretmen, Mesleki Benlik Saygısı, Kişisel Sağlık Davranışı, İş Doyumu.

Psychological counselling and guidance services, that is inseparable part of contemparary educational practice is conducted under the guidance of school counselors. School counselors encounter problem situations related to educational, personal and occupational areas. The conditions or the quality of the occupation can have an influence on the occupational performance of school counselors and there fore the job satisfaction. This situation makes the variables related to job satisfaction the subject of examination. In this study, the relationship between job satisfaction of school counselors and career experiences, occupational self-esteem and personal health behaviours examined. Correlational and causal comparative research methods aimed to examine the variables in terms of possible relationships and their variation in terms of other categorized variables, respectively, have been used in this study. 335 participants residing in Trabzon comprised the sample of the study. In the collection of the data, Personal Information Form, Occupatinal Self Esteem Scale, Personal Health Behaviours Form and Job Satisfaction Scale were used. Mann Whitney U, Logistic Regression Analysis, Independent Sample t and ANOVA tests were utilized in the analysis of the data. As a result of this study, it is found that there is a significiant relation between the school counsellors' occupational self-esteem, employment year, their satisfaction with their institution and their job satisfaction. The relationship between school counselors' career experiences, personal health behaviours and job satisfaction is not found. No relationship is found between the factors special to research staff such as gender, marital status, bachelor's graduation in or out of their deparment, educational level, the kind of institution in which they work and job satisfaction. School counselors' who took part in this reserarch states that the biggest obstacles for their career is foreign language problem. Some results of the present study were parallel to the relevant literature, on the other hand, some results showed difference. These results were discussed in the light of the relevant literature and suggestions were made in line with the results.Keywords: School Counselor, Occupational Self-Esteem, Personal Health Behaviours, Job Satisfaction.