PDR lisans eğitiminin psikolojik danışman adaylarının değer yargıları, empatik eğilimleri ve fonksiyonel düşünceleri üzerindeki etkisi

Abstract

Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) lisans programı Türkiye'de Eğitim Fakültelerinde ve Eğitim Bilimleri bölümü bünyesinde yer alan bir programdır. Bu programı başarı ile tamamlayan psikolojik danışman adayları meslek elemanı olmaya hak kazanırlar. Dolayısıyla Türkiye'de PDR lisans eğitimi ilk ve temel eğitim niteliği taşır. Program psikolojik danışman adaylarına birtakım bilişsel, duyuşsal ve davranışsal becerileri kazandırmayı hedefler. Bu araştırmanın temel amacı PDR lisans eğitiminin öğrencilerin değer algıları, empatik eğilimleri ve fonksiyonel olmayan tutumları üzerindeki etkilerini incelemektir. Çalışma ile aynı zamanda PDR programının öğrenciler tarafından tercih edilme nedenlerinin araştırılması hedeflenmektedir.Araştırma karma yöntemli araştırma desenlerinden açımlayıcı sıralı desene uygun olarak tasarlanmıştır. Farklı sınıflardan olmak üzere araştırmanın nicel verileri 523, nitel verileri ise 16 öğrenci üzerinden toplanmıştır. Araştırmanın verileri Bilgi Toplama Formu, Empatik Eğilim Ölçeği, Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği ve Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu ile toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde tanımlayıcı veri analiz teknikleri ile birlikte Ki Kare Testi, İki Faktörlü MANOVA ve Bağımsız t Testi'nden; nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır.Araştırmadan elde edilen sonuçlar PDR lisans eğitiminin öğrencilerin empatik becerilerini geliştirme ve fonksiyonel olmayan tutumlarını azaltma üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Ortaya çıkan bulgularda adayların empatik eğilim düzeylerinin cinsiyet değişkenine bağlı olarak farklılaştığı, buna karşı fonksiyonel olmayan tutumlarında bir farklılık ortaya çıkmadığı gözlenmiştir. Adayların empatik eğilim düzeyleri psikolojik yardım alma ve kişisel gelişimleri için farklı bir eğitim alma durumlarına göre ise farklılık göstermemiştir. Adaylar genellikle kişilikleriyle örtüştüğü, puanları denk geldiği ve meslekte iş bulma koşulları daha avantajlı olduğu için PDR lisans programını tercih etmektedirler. Araştırmanın nitel bulguları nicel bulgularını destekler niteliktedir. Adaylar kişilikleri ve kültürel yapıları ile PDR arasında hem olumlu hem de olumsuz bağlantılar kurmuşlardır. Adayların çoğu PDR lisans eğitiminin kendilerini olumlu yönde değiştirdiğini ve ilişkilerindeki becerilerini geliştirdiğini bildirmişlerdir. Sonuçlar literatür ile karşılaştırılarak tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Psychological Counseling and Guidance (PDR) program is the one in Educational Sciences Department in Faculty of Education in Turkey. As psychological counselor candidates successfully complete the degree, they gain the right to provide a counseling service as professional. Therefore, PDR undergraduate education in Turkey has the first and basic education qualifications. The program aims to provide some cognitive, emotional and behavioral skills to candidates for professional development. The main goal of the study is to examine the effect of counseling education on values, emphatic tendencies, dysfunctional attitudes. The study also aims to investigate the reasons why PDR program is preferred by students.The research has been designed in accordance with the exploratory sequential mixed method research pattern. The quantitative group of the study consisted of 523 students from different level of classes and 16 students were selected for the qualitative data collection. Following data collection measures and tools were used; Data Collection Form prepared by the researcher, Empathic Tendency Scale, Dysfunctional Attitudes Scale and Semi-structured Interview Form. For Quantitative data analysis, the researcher conducted descriptive and inferential data analysis techniques; Chi Square Test, Two Factor MANOVA and Independent t Test. Descriptive analysis technique was used for qualitative data analysis.The current research quantitative findings show that PDR undergraduate education is effective in increasing the level of empathic tendency and reducing the level of dysfunctional attitudes. While the levels of empathic tendency of the candidates differed significantly according to gender, their dysfunctional attitudes did not differ. The empathic tendency levels of the candidates did not differ according to the situation of getting psychological help and receiving different education for their personal development. Candidates generally prefer the PDR undergraduate program because they thought the similarities with their personalities, their scores was enough the program and the job finding conditions in the profession are more advantageous. Qualitative findings of the study supported quantitative findings. Candidates have reported both positive and negative correlations between their personalities and cultural structures and the program. Most candidates reported that PDR undergraduate education changed them positively and help them to improve their social and emphatic skills. The current findings were discussed in comparison with the literature and suggestions were put forward in accordance with the results.