Görme engellilerin dağcılık aktiviteleri yoluyla geliştirdikleri becerilerin yaşam kalitelerine yansımalarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada görme engelli bireylerin dağcılık aktiviteleri yoluyla geliştirdikleri becerilerin yaşam kaliteleri üzerindeki yansımaların incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, model olarak ön test-son test tek gruplu basit deneysel desende tasarlanmıştır. Basit deneysel desenin sınırlılıklarından dolayı araştırma durum çalışması (case study) yöntemi ile güçlendirilmiştir. Araştırmanın katılımcıları Trabzon ilinde ikamet eden kolay ulaşılabilir ve ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiş 2'si kadın 8'i erkek toplam 10 görme engelli bireylerden oluşmaktadır. Araştırma süresince hazırlanan uygulama planı, görme engellilerin sorunlarının giderilmesi amacıyla 12 hafta süreyle uygulanan dağcılık eğitimi ve uygulama aktivitelerinden oluşmaktadır. Dağcılık aktiviteleri doğa yürüyüşü, kampçılık, kaya tırmanışı (tope rope) ve zirve tırmanışı faaliyetlerinden oluşmaktadır. Uygulama aktiviteleri gerçekleştirilirken öğretim yöntemi olarak aşamalı yardımla öğretim yöntemini kullanılmıştır. Araştırmada nitel veri toplama aracı olarak yarı-yapılandırılmış görüşme ve gözlem formları, araştırmacı günlükleri, video-fotoğraf ve ses kayıtları kullanılmıştır. Araştırma süresince elde edilen verilerin çözümlenmesinde görme engellilerin sorunları betimsel analiz, dağcılık yapabilme becerileri grafik analizi, aktiviteler sonrası yaşam kalitelerindeki değişimler içerik analizi yöntemleri kullanılarak çözümlenmiştir. Sonuç olarak araştırmada, görme engellilerin bağımsız hareket, psikolojik, sosyal yeterlik ve çevresel sorunlar yaşadıkları tespit edilmiştir. Aşamalı yardımla öğretimin, araştırmaya katılan görme engellilerin doğa yürüyüşü, kamp yapma ve kaya tırmanışı becerisinin öğretiminde etkili olduğu tespit edilmiştir. Aktiviteler sona erdikten sonra zirve tırmanışında öğrenilenlerin kalıcılığının korunduğu sadece iki katılımcının belirlenen ölçüt (%60) düzeyinin altında doğru tepki sergilediği belirlenmiştir. Uygulama sonrası dağcılık aktivitelerinin etkisinin, yaşam kalitesi kategorisi altında bağımsız hareket, psikolojik durum, sosyal ilişki, fiziksel sağlık ve çevresel etki temalarında ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda görme engellilerin sorunların giderilmesine ilişkin katılımcı görüşlerinden ve gözlemlerden ortaya çıkan kodlar doğrultusunda dağcılık eğitim ve aktivitelerinin önemli etkisi olduğu ortaya çıkmıştır. Özellikle katılımcıların bağımsız hareket edebilmelerinde, özgüven ve iletişim becerilerini artırmalarında, daha güçlü hissetmelerinde ve ailelerinin güvenlerini kazanmalarında olumlu etkileri olduğu görülmüştür. Ayrıca görme engellilerin doğa yürüyüşü, kamp kurma, kaya tırmanışı hatta yüksek dağlara zirve tırmanışı yapabilecek becerilere sahip olduğunun önemi ortaya çıkmıştır.

In this study, it was aimed to investigate the reflection of visually impaired individuals on life qualities developed by mountaineering activities. The study was designed as a simple experimental design with one group of pre-test and post-test. Because of the limitations of the simple experimental design, the research has been strengthened by the case study method. Participants of the study consisted of 10 visually impaired individuals, 8 of whom were female and 2 of whom were male and who were located in Trabzon province. In the research; mountaineering training and mountaineering practice activities were provided for 12 weeks for the purpose of eliminating the problems experienced by visually impaired people in their daily life. Mountaineering activities include; nature walk, camping, rock climbing (tope rope) and peak climbing activities. When application activities are carried out, phased assisted teaching method was used as a teaching method. Semi-structured interviews and observation forms, researchers' diaries, video-photographs and voice recordings were used as qualitative data collection tools in the survey During the action research, in analyzing the obtained data descriptive analysis, in mountaineering skills the multiple opportunity technique and the changes in the quality of life after the activities were analyzed by using content analysis methods. As a result of the research, it was determined that visual impairments experienced independent movement, psychological, social competence and environmental problems. It has been found that teaching with progressive help is effective in the teaching of visually impaired people participating in the research on nature walk, camping and rock climbing skills. It was determined that only two participants with persistence of learning at the peak climb after the end of activities showed a correct response below the specified criterion (60%). It has been determined that the effect of post-action mountaineering activities appeared in the independent movement, psychological state, social relationship, physical health and environmental impact themes under the quality of life category. As a result of the research, participants' views on eliminating the problems of the visually impaired and the codes emerging from the observations revealed that the mountaineering education and activities had a significant effect. Particularly, it has been seen that participants have a positive influence on their ability to act independently, to increase self-confidence and communication skills, to feel stronger and to gain the trust of their family. It has also become evident that visually impaired people have the ability to do nature walking, camping, rock climbing, and even climbing high mountains.