İkili alım satım yöntemlerinin İstanbul borsası hisse senedi piyasasında uygulanabilirliğinin araştırılması

Abstract

İkili hisse alım satımı kantitatif finans alanında, akademisyenler ve profesyonel finans çevrelerinin yıllardır ilgisini çekmiş fakat gerçek veri üzerinde çok az test edilmiş popüler tekniklerden biridir. Bu tezde, ikili alım satım stratejileri Borsa İstanbul BIST-100 endeksi hisse senetleri üzerinde sınanmıştır. Çalışmada, literatürde en çok alıntılanan üç farklı ikili alım satım yöntemi incelenmiştir. Bu yöntemlerden stokastik açıklık yöntemi daha önce İstanbul Borsası verisi üzerinde test edilmemiştir, ayrıca her üç yöntemin performansını İstanbul Borsası için karşılaştırmalı olarak veren başka bir çalışma da bulunmamaktadır. Çalışmada kullanılan yöntemler, orijinal formlarında herhangi bir iyileştirme veya değişiklik yapılmadan hisse senetlerine ait 10 yıllık günlük fiyat verisi üzerinde test edilmiştir. Test aşamasında oldukça basit işlem kriterleri ve alışılagelmiş parametre değerleri kullanılmış, böylece yöntemlerin performanslarına dair objektif sonuçlar elde edilmesi ve gerçekleştirilen simülasyonlarda aşırı uyum gibi bazı sorunlardan kaçınılması amaçlanmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre, her üç yöntemin de BIST-100 endeksine göre risk bakımından daha başarılı sonuçlar ürettiği; fakat bu yöntemlerden hiçbirinin endeksin üzerinde getiri sağlamadığı görülmüştür. Ayrıca kullanılan simülasyon metodolojisinin yöntem performanslarına olan bazı etkileri üzerine ampirik sonuçlar verilmektedir. Bu sonuçlar, literatürdeki başlıca ikili alım satım yöntemlerinin Borsa İstanbul hisse senedi piyasasında karlılık ve uygulanabilirlik açısından oldukça kısıtlı olduklarını göstermektedir.

Pairs trading is one of the popular techniques in quantitative trading which attracts academicians and financial professionals for years but still tested very little on real market data. In this thesis we examined pairs trading strategies on the Borsa Istanbul BIST-100 Index stocks. We choose the most cited three different pairs trading method in the literature. Among these methods, the stochastic spread method had never been tested on the Istanbul Stock Exchange data and there is no other study that gives comparative performances of all three methods for the Istanbul Stock Exchange. The methods used in the study defined in their original forms without any improvement or modification and tested on 10-years of daily historical stock prices. During the tests we used fairly simple trading rules and common parameter values, thus we aimed to ensure objectivity in the results and to avoid issues such as backtest overfitting. According to the findings of the study, all three methods produced better results than BIST-100 Index in terms of risk but none of them were able to generate excess returns. Also we provide some empirical evidences on effects of the backtesting methodology to the performance results. These results showed that major pairs trading methods in the literature are very limited in terms of profitability and practicality in the Borsa Istanbul stock market.