Xıx. yüzyıl Osmanlı batı etkisinde resim sanatı eserlerinin korumanın tarihi belge değeri açısından incelenmesi

Abstract

XIX. yy'da Tanzimat'ın ilanıyla temel paradigması belirginleşmeye başlayan Osmanlı modernleşmesi en verimli sonuçlarını eğitim alanında gerçekleştirilen yatırımlar üzerinden almıştır. Osmanlı'da Tanzimat'la birlikte ivmelenen eğitim reformlarının tali bir sonucu Batı etkisinde resim sanatı öğrenim ve ilgisinin çoğulcu bir yapıya kavuşması olmuştur.Bu çalışmada Osmanlı'da XIX. yy eğitim reformlarının bir uzantısı olarak gelişen yağlıboya resim sanatının 1880-1915 yılları arasında şekillenmiş örnekleri tarihî ve fiziki nitelikleri açısından incelenmiştir.Yapılan incelemelerde XIX. yy Osmanlı resim sanatının fiziki unsurları genel ışık gözlemlerinin yanı sıra, kızılötesi reflektografi, polarize ışık ve floresan mikroskoplarının kullanımıyla; boya kesitleri, tuval lifleri ve boya altı çizim özellikleri bakımından analiz edilmiştir. Elde edilen analiz verileri sanat tarihi araştırmalarıyla birlikte karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.Yaygınlaşan teknolojiyle birlikte analiz imkânlarındaki çeşitlenme özellikle son dönem Osmanlı resim sanatı gibi birinci el veri kısıtı yaşanan sanat tarihi konularının çözümlenmesinde danışılacak kaynakları zenginleştirmesi bakımından önemlidir. Eserlerde tarihî belge niteliğinin bir koruma kriteri olarak benimsenmesi, koruma ve sanat tarihi disiplinlerinin ortak bir zeminde çalışmasına imkan sunmaktadır. Sanat tarihi ve koruma disiplinlerinin bir arada çalışmasıyla genişleyecek görüş alanı, koruma düşüncesine ve sanat tarihi perspektifine katkı sağlayacaktır.

Among the reforms and investments of the Ottoman modernization that begun to evolve its basic paradigm by the declaration of the Tanzimat in 19th century, the most efficient outcomes were harvested through the educational reforms. A collateral affect of educational reforms lead to construct a Westernised perspective in the context of painting and art education.This study examines the physical and historical features of the pioneering works of Ottoman oil paintings shaped between 1880 -1915 mainly as a result of Westernisation perspective in the field of educational system.Besides the physical analysis done by plain light observations, the process is expanded by the optical evaluation of canvas fibres, painting underdrawings and paint cross sections employing the infrared reflectography, polarised light microscopy and fluorescent microscopy techniques. The historical and physical data obtained evaluated through cross verifications and synthesized within the aim to build final arguments.Diversifications within the methods of analysis, enhances the resources to be consulted for Ottoman art history where the scarcity of firsthand historical documents appears to be a fundamental case. The principal aim of this study was to point out the late Ottoman paintings in terms of their historical document value which synchronically emphasizes their value as a conservation object.The emergence of the historical document value among conservational criterion allows the fields of conservation and art history cooperate on a common ground. The perspective that will spread out throgh the cooperation of these disciplines will enable to enhance our future conservational and art historical understanding.