Özel okullar arasında öğretmen hareketliliği

Abstract

Türk eğitim tarihi incelendiğinde, özel okulların tarihi, oluşumları ve eğitim-öğretimde aktif rol almaları Osmanlı Dönemi'ne kadar uzanmaktadır. Osmanlı Dönemi'nden günümüze kadar gerek yapılan antlaşmalar gerek ise eğitim ile ilgili çıkan yeni yasalar ile gelişmiş ve değişime uğramış özel okullar günümüzde de ülkemizde eğitim-öğretimde önemli rol oynamaktadırlar. Türkiye'de özel okulların sayısında son yıllarda artış gözlenmektedir. MEB'den elde edilen verilere göre; Türkiye'de özel okulların sayısı 2003 yılında 2016 yılına kadar yaklaşık 3 katı artmıştır; 2003 yılında ülkedeki özel okulların sayısı 246 iken bu sayı 2013 yılında bu sayı 4 bin 300'e yükselmiştir. Bu artışa bağlı olarak özel okullarda eğitim gören öğrenci sayısı da yaklaşık 660'e ulaşmıştır. Ülke genelinde çok fazla öğrenci sayısına sahip özel okulların ülkenin geleceği ve öğrencilerin gelecek yaşamları için başarılı eğitim stratejileri belirlemeleri gerekmektedir. Bir okulun en önemli kaynağı sahip olduğu insan gücüdür. Eğitim personelinin niteliği okulun niteliği ile doğrudan ilişkilidir. Bu sebeplerden özel okullarda kaliteli ve etkili eğitim-öğretim süreçlerinin ilerlemesi ve okulların hedeflerine ulaşmaları insan kaynaklarının en kalabalık grubunu oluşturan öğretmenler ile direkt olarak ilgilidir. Özel okulların sayısının artışıyla birlikte özel okullarda istihdam edilen öğretmen sayısı ve özel okullarda görev yapmak üzere aranan öğretmen ihtiyacı da artış göstermiştir. Artan özel okul sayısı ve öğretmen ihtiyacı ile özel okullar arasında yaşanan öğretmen hareketliliği giderek sıklaşmış ve okullar, öğretmenler ve öğrenciler açısından sebep olduğu olumsuz sonuçlar dolayısı ile bir problem olarak görülmeye başlanmıştır. Bu araştırmada, nitel araştırma yöntemi kullanılarak özel okullar arasında öğretmen hareketliliğinin sebepleri incelenmiş ve sonucunda kalıcı çözüm önerileri sunulması hedeflenmiştir. Araştırma sürecinde amaçlı örneklem seçme yöntemi ile seçilmiş ve araştırma problemine uygun 12 öğretmen ile görüşülmüş, yarı yapılandırmış görüşme formları ile veriler toplanmıştır. Katılımcılar ile görüşmelerin tamamlanmasının ardından elde edilen veriler Miles&Huberman nitel veri analizi yönteminin basamakları takip edilerek analiz edilmiştir. Katılımcı öğretmenlerin, tamamladıkları görüşme formlarının incelenmesinin ardından elde edilen bulgulara göre, özel okullar arasında yaşanan sık öğretmen hareketliliğinin en çok tekrar eden sebeplerinin; gelir düşüklüğü, örgüt iklimi, yıldırma, gelişimsel sebepler ve rol tanımının eksikliği olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmanın sonunda elde edilen bulgular doğrultusunda, araştırmacılara, özel okul kurucularına ve idarecilerine, özel okullarda görev yapmakta olan öğretmenlere ve mentor öğretmenlere yönelik önerilere yer verilmiştir.

The history of private schools dates back to The Ottoman. From past to present, private schools are getting more and more important because of various agreements and new laws. In recent years, number of private schools have been increasing. According to the data of MEB, from 2003 to 2016, number of private schools rised threefold. In 2003, the number of private schools was 246. In 2013, this number was elevated to 4300. Depending on that rise, students number in these private schools reached approximately 660 thousand .These schools have a huge student population. Therefore, they need to determine successful education strategies for the future of the country and future of the students. The greatest source of a private school is labor force. The qualification of the school is relevant with the qualification of the staff. Because of these reasons, the process of quality and effective education is relevant with teachers which are the most crowded part of human resources. With the elevation of the number of private schools, employments and necessity of qualified teachers have elevated either. With the bilateral rise, teacher circulation between private schools has became frequent. This circulation becomes a problem from the point of students, teachers and schools. In this research, the reasons of the teacher circulation is surveyed by using qualitative research method, and It is aimed to submit permanent solutions. During the research process, 12 teacher were interviewed who are suitable for the research problem. Datas were collected with semi-structured interview forms. After the completion of research, results were analysed by following the qualitative data analyse method of Miles&Huberman. According to the findings of the participants interviews, the most repeating reasons of the teacher circulation are, low income, organizational climate, mobbing, developmental reasons and occupational role. At the end of the research, suggestions are given to owners, managers, teachers and mentors, which are constituted by the results of the participants interviews.