Franchising sistemli fırın-kafe tasarımlarının kullanıcının mekan algısına etkisinin araştırılması

Abstract

Franchising sistemi; bir ürün veya hizmetin onu keşfeden veya geliştiren kişiyi başarıya ulaştıran tüm prensip, şart ve sırlarına bağlı kalarak başkaları tarafından aynı isimle ve defalarca yinelenmesiyle oluşan bir ticari ilişki türüdür. Bu sistem Franchisor (franchise veren) ve Franchisse (franchise alan) arasındaki ekonomik ilişkiye dayalıdır. Ülkemizde 1960'lı yıllarda şehirlerarası yolcu taşımacılığının artmasıyla gelişen Franchising sistemi, günümüzde ise tekstil, gıda ve sağlık gibi birçok farklı sektörde ekonomik ilişkileri canlı tutmaktadır.İnsanoğlunun temel ihtiyaçlarından yeme-içme eylemine bağlı arz-talep ilişkisindeki değişiklikler, gıda sektöründe dönüşümlere sebep olmuştur. Fırınlarda; insanlık tarihinin akışı için en önemli gıda maddesi olan ekmek satılırken, zaman içerisinde pasta satışı da kapsama alınarak Fırın-Pastane olgusu ortaya çıkmıştır. Günümüzde ise kahve kültürünün artması ile Fırın-Pastane mekanlarından Fırın-Kafe mekanlarına geçiş sağlanmıştır. Bu 3 kültürü de içinde barındıran Fırın-Kafe mekanlarının tasarımı, Franchising sisteminin artışıyla daha çok önem kazanmıştır. Fırın-Kafe mekan tasarımları; 'Nistorescu ve Barbu', 'Berman ve Evans', 'Philip Kotler' iç mekan tasarım modelleri bağlamında yapılan analizlerle incelenmiştir.Bu çalışmada Franchising sistemli Fırın-Kafe tasarımlarının kullanıcının mekan algısına olan etkileri araştırılmıştır. Alan çalışması kapsamında seçilen Franchising sistemli Fırın-Kafe markasının kullanıcılarıyla bir anket çalışması yapılmıştır. Fırın-Kafe mekanlarıyla sınırlandırılan bu anket çalışması sonucunda, Franchising sistemli farklı mekanların kullanıcıların mekan algılarına olan etkileri analiz aşamasında belirlenen tasarım kriterleri bağlamında değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda Franchising sistemli Fırın-Kafe mekanları tercihinin, kullanıcı profiline ve sosyo-ekonomik düzeyine, çevresel etkenlere bağlı olarak değiştiği ve Franchising sistemli Fırın-Kafe tasarımlarının, kullanıcının fiyat, ürün kalitesi gibi tüketim algısını etkilediği saptanmıştır.

Franchising system; is a kind of business relationship that is formed by the same name and be using for many times by repeating a product or service by adhering to all the principles, conditions and secrets of the person who reached success whom discovered or developed it. This system is based upon the economic relationship between Franchisor (who gives franchise) and Frannchisse (who takes the franchise rights). Franchise system has been developed by rising of intercity passenger transpOrtation at our country in 60's; keeps economic relations alive in many different markets such as textile, food and health nowadays.According to changes in suply and demand relationship between main needs of human beings and the consuming of food and beverage action have lead the transformations in the food sector. In bakeries; firstly used to sell bread which is the main food item for the flow of human history, they have started to sell cake in time by time which is provided bakery-patisserie statute. Today it has transformed from bakery-patisserie venues to bakery-cafe stores with the increase in coffee culture. The design of bakery-cafe places which includes both these 3 cultures, has gained more impOrtance by the increase of Franchising system. The design of Bakery-Cafe places; has been examined in the context of interior venue design by the analysis of 'Nistorescu and Barbu', 'Berman and Evans', 'Philip Kotler'. Common design criteria has been determined which are exist in these models.In this study, the effects of Franchising systemed bakery-cafe designs on the user's perception of place were investigated in the field researches. A questionnaire study has conducted with the users of the Franchising systemed bakery-cafe brand within the scope of the field study. Within this questionnaire the criterias which are determined in the analyze process in context of design and bakery-cafe place speciality, the effects of different places with Franchise systemed on the user's perception of space were evaluated. As conclusion of study, it has determined that the usage of the Franchise Systemed Bakery-Cafe venues, user profile and socio-economic level, depending on the environmental factors, and Franchising system Bakery-Cafe designs affected the consumer's perception of consumption such as price and product quality.