Su ve atıksu şebekelerinde maliyet analizi İSKİ Asya Yakası örneği

Abstract

Suyun hayatımızdaki önemi kadar kullanılan suyun çevreye zarar vermeden sağlıklı bir şekilde uzaklaştırılması da o kadar önem arz etmektedir. Bu çalışma İSKİ Kurumu tarafından farklı tarihlerde ve farklı bölgelerde benzer veya farklı çaplarda yapmış olduğu altyapı şebeke hatlarının ve büyük çaplı iletim hatlarının maliyetleri incelenerek hazırlanmıştır. Çalışma kapsamında; İçme suyu şebekesinde Ø(100-3000)mm çapındaki boruların, Atıksu şebekesinde Ø(300-2800)mm çapındaki boruların, Atıksu Tünel ve Tünel Şaftlarında ise Ø(2000-3600)mm anma çapında 1(bir) metresinin maliyet analizi yapılmıştır. Anadolu yakasında yer alan ilçelerin Atıksu Şebeke hatları ve İçme suyu Şebeke Hatlarının ilçe bazında çaplarına göre toplam maliyet yaklaşık 3 milyar $ olduğu ve bu maliyetin %67'sinin (2 milyar $) Atıksu Şebeke Hattı yatırımı, %33'ünün ise (1 milyar $) içme suyu şebeke hattı yatırımı olduğu görülmüştür. Maliyet analizi neticesinde Asya yakasında yer alan 14 ilçenin İçmesuyu ve Atıksuyu şebeke hatlarının çaplara göre toplam metraj içerisindeki dağılımı; en yüksek pay içmesuyu şebekesinde %60'lık pay ile 100 mm çapında, %81'lik pay ile 300 mm çapında görülmüştür. İki şebekenin toplam maliyeti oluşturan kalemlerin dağılımı incelendiğinde; en yüksek payın boru maliyet kalemlerine ait olduğu, içmesuyu şebekelerinde bu payın %91, atıksu şebekesinde ise %69,5 olduğu tespit edilmiştir.Çalışma kapsamında hesaplanan İlçelerin nüfus ve yüzölçümlerine göre ilçe bazlı altyapı varlığı (Boru hatları, bacalar, parsel bağlantıları) ve özgül değer (hektar başına düşen malvarlığı, ilçe genelinde bin kişiye düşen parasal miktar, hektar başına toplam şebeke uzunluğu) verileri hesaplanmıştır. İçmesuyu ve Atıksu şebekelerinde hektar başına içme suyu/atıksu şebeke altyapı varlık değeri ilçenin yüzölçümleri ile ters orantılıdır. 14 ilçenin bu değerin ortalamasına bakıldığında; içme suyu şebekesinde bu değerin 9.179 $/ha olduğu ve atıksu şebekesinde bu değerin içme suyu şebekesinin yaklaşık 3 katı olduğu görülmüştür. Asya yakasında yer alan 14 ilçenin Atıksu ve Yağmursuyu şebeke hatlarının yıllık bakım ve onarım maliyetleri hesaplanmıştır. 14 İlçenin maliyet, şebeke uzunluğu ve bakım-onarım maliyetlerinin oransal olarak verileri tespit edilmiştir. İçme suyu şebekesinde ilk yatırım maliyetin %80 ile %90'ı arasında değişmekte iken atıksu şebekelerinde bu değer %90 civarındadır.Bu çalışmanın neticesinde, başta İSKİ kurumu faaliyet alanında gerçekleştireceği imalatlar olmak üzere ülkemizin değişik bölgelerinde ve değişik ilerinde yeni yapılacak olan Atıksu ve Yağmursuyu altyapı şebeke faaliyetlerinde yol gösterici bir doküman olması ümit edilmektedir.Aynı zamanda yeni kurulan bir kentin, kasabanın veya herhangi bir afet esnasında altyapısı zarar görmüş bir alanın yeniden yapılandırmasında su ve atıksu altyapısının değişik çaplarda 1(bir) metresinin maliyeti hakkında bir rehber vazifesi göreceği düşünülmektedir.

It has importance that wastewater is removed as significant as our life, without harming the environment, in a healthy way. This study has been prepared by examining the costs of infrastructure network lines and large-scale transmission lines where ISKI has been performing at different times at similar or different diameters in different regions.For this purpose, a cost analysis of 1 (one) meter of the pipes of Ø(100-3000) mm diameter in the Drinking Water Network, Ø(300-2800) mm diameter in the wastewater network and Ø(2000-3600) mm diameter of Tunnel and Tunnel Shafts in the wastewater network was carried out.The total cost of the wastewater network lines and drinking water network lines of the districts located on the Anatolian side is approximately $ 3 billion according to their districts, and 67% ($ 2 billion) of this cost is Wastewater Network Line investment and 33% ($ 1 billion) It has been seen that there is investment in drinking water network line. Distribution of drinking water and wastewater network lines of the 14 districts located on the Asian side within total quantities according to diameters; the highest share was seen in the drinking water network with a share of 60% and a diameter of 100 mm and a diameter of 81% and a diameter of 300 mm.When the distribution of the items constituting the total cost of the two networks is examined; It is determined that the highest share belongs to pipe cost items, this share is 91% in drinking water networks and 69.5% in wastewater network.According to the population and area of the districts calculated according to the study, district based infrastructure existence (pipelines, chimneys, parcel connections) and specific value (assets per hectare, monetary amount per thousand persons per district, total network length per hectare) data are calculated.In potable water and wastewater networks, per capita potable water / wastewater network infrastructure asset value is inversely proportional to the area of the district.Looking at the average of 14 districts; This value was found to be 9.179 / ha in the drinking water network and this value was approximately 3 times the drinking water network in the wastewater network.Annual maintenance and repair costs of wastewater and stormwater network lines of 14 districts located on Asian side were calculated. 14 The proportional data of the district cost, network length and maintenance-repair costs have been determined. While the initial investment in the drinking water network varies between 80% and 90% of the cost, this value is around 90% in wastewater networks.As a result of this study, it is hoped that there will be a guiding document in the wastewater and stormwater infrastructure network activities to be made in different parts of Turkey and in different places of our country.At the same time, it is considered that water and wastewater infrastructure will see a guideline on the cost of 1 (one) meter at different diameters in the reconstruction of a newly constructed city, a town or an area where infrastructure has been damaged during any disaster.