Iğdır ilinde yonca hortumlu böceği, hypera postica (Gyllenhal, 1813) (Coleoptera: Curculionidae)`nın mücadelesine esas biyolojik kriterlerin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma 2014-2016 yıllarında Iğdır ili yonca tarlasında, Yonca Hortumlu Böceği, Hypera postica (Gyllenhal, 1813) (Coleoptera: Curculionidae)'nın, doğadaki biyolojisi, m2'de ergin, pupa ve larva yoğunluğu ve mücadelesine esas biyolojik kriterlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Biyolojik gözlemler bahar aylarında haftada bir, kış aylarında ayda bir ve diğer aylarda 15 günde bir olacak şekilde izlenmiş ve sayımlar ¼ m2'lik çerçeve ile yapılmıştır. İlaç denemeleri ise tesadüf blokları deneme deseni düzeninde 4'er tekerrürlü olacak şekilde kurulmuş ve bitki boyu ve böceğin biyolojisi esas alınarak (5, 10, 15 ve 25 cm) en uygun ilaçlama zamanı belirlenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, yeni nesil erginler nisan ayının 3. haftasından itibaren görülmekte, ortalama sıcaklığın 10.5 °C olduğu kasım ayının 1. haftasından itibaren sonbahar yumurtalarını bitki sapları içerisine bırakmaktadır. Kışı, ergin ve yumurta döneminde geçirmektedir. Kışlayan erginler ilk yumurtalarını ortalama sıcaklığın 13 °C olduğu mart ayının sonuna doğru bitki saplarına bırakmaktadırlar. İlk larvalar iklim koşullarına bağlı olarak ortalama sıcaklığın 9.1 °C olduğu mart ayında ve ilk pupalar ortalama sıcaklığın 13.6 °C olduğu nisan ayının ilk haftasında görülmüştür. Zararlı Iğdır iklim koşullarında yılda 1 nesil vermektedir. Farklı dönemlerdeki (5, 10, 15 ve 25 cm bitki boyu ve kontrol) ilaç denemelerinde yonca (yaş ot) verimi sırasıyla dekara 1213.43 kg, 880.50 kg, 889.19 kg, 802.38 kg ve kontrol de 763.75 kg olmuştur. En yüksek verim, yonca bitkisi boyunun 5 cm olduğu dönemde yapılan ilaçlamadan sonra elde edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Yonca, Yonca Hortumlu Böceği, Biyolojik kriter, İnsektisit, Mücadele zamanı

This study was conducted to determine biology in nature, infestation of adult, pupae and larvae in square metre with biological criteria the basis to struggle of alfalfa weevil, Hypera postica (Gyllenhal, 1813) (Coleoptera: Curculionidae) in alfalfa field of Iğdır province in the years 2014-2016. Biological observation performed once a week in spring period, monthly in winter and every 15 days in other months. Insecticide trials were established to be repeated four times in random order blocks trial design order, and optimal chemical control was determined based on plant height and insect's biology. According to the study results, new generation adult of H. postica was observed as from 3rd week of April and it was found that the first eggs were laid within the plant scapus from the first week of November, when the average temperature was 10.5 °C. The insect hibernated in adult and egg stages and overwintered adults were laid their spring eggs in stem of alfalfa at an average temperature of 13 °C towards the end of March. The first larvae were detected in the begining of March that average temperature was 9.1 °C and the first pupae in the begining April that average temperature was 13.6 °C. Hypera postica produce a generation per year in climatic condition of Iğdır. As a result of insecticide tests in different periods (5, 10, 15 and 25 cm plant height and control), the yield of wet grass were 1213.43 kg, 880.50 kg, 889.19 kg, 802.38 kg and control 763.75 kg, respectively. The highest yield was obtained from spraying while the plant height of alfalfa was 5 cm .Key Words: Alfalfa, Alfalfa weevil, Biological criteria, Insecticide, Time of Chemical Control.