Türk müziğinde çeşni kavramı ve icra teori farklılıklarının bilgisayar ortamında incelenmesi

Abstract

Türk Müziği'nde ses sistemi ve makam teorisi konularında yapılmış birçok çalışma olmasına rağmen tüm müzik otoriteleri tarafından kabul gören, icra-teori birliğini sağlayabilmiş bir sistem henüz ortaya konamamış, konu üzerine tartışmalar ve arayışlar hala sona ermemiştir. Bu arayışlar çerçevesinde, icra ile teori arasındaki faklılığın yok edilmesi amacıyla yapılacak bir çalışmanın başlangıç noktası, icranın iyi analiz edilmesi olacaktır. Analiz sonucu elde edilen verilerin doğru değerlendirilmesi, icradan yola çıkılarak bir teori üretilmesini ve icra ile örtüşen bir sistem tarifi yapılmasını olanaklı kılacaktır. Bu anlamda günümüzün gelişen bilgisayar teknolojisinden yararlanılarak, icracılardan toplanan ses örneklerinin analizleri yapılmalıdır. Bu çalışmada günümüz icracıları ile özel olarak yapılmış kayıtlar ile geçmişten günümüze kayıtları ulaşan usta müzisyenlerden derlenen kayıtlar bilgisayar ortamında analiz edilmiştir. Analiz sonuçları sent ve Holder koması cinsinden teorik değerler ile karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Ayrıca melodik yapının icra üzerindeki etkileri araştırılmıştır.

Although there exists some work on sound system and maqam theory in Turkish Music, there is not a system which is approved by all music authorities and can establish the unity between the theory and the performance. So, the debates on these topics and search for such a system have not been finalized. Within the frame of this search, the starting point of a research, that aims to eliminate the differences between the performance and the theory, should be the deep analysis of the performance. Accurate evaluation of the results of this analysis leads to a theory that has roots from the performance and enables us to describe a system that is coherent with the performance. Thus, the advanced technology should be utilized and the records from the performers should be analysed. In this work, records that are collected from present-day performers especially for this work and the records that reach present day from past masters are anaysed digitally. The results of the analysis are demonstrated and compared with the theoretical values in cent and Holder comma values. Investigated the effects of performance on the melodic structure.