Tezyinî açıdan Kadırga Sokullu Mehmet Paşa Camii

Abstract

Kadırga Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi, 16. yüzyılda inşa edilen, mimarî ve tezyinî açıdan Osmanlı İmparatorluğu'nun en güzel eserlerinden biridir. Dönemin siyasî dehası Sokullu Mehmet Paşa tarafından mimar-mühendis Koca Sinan'a yaptırılmıştır. İstanbul'un merkezinde gizli kalmış bir hazine gibidir. Caminin tezyinatında farklı malzeme üzerinde uygulanan bezemeler bulunmaktadır.Cami mimarî özelliğinin yanı sıra, hat, kalem işi, malakârî, taş, maden ve ahşap işçiliğinin en güzel örneklerini de barındırmaktadır. Zengin malzeme üzerine uygulanan tezyinat, devrinin en zarif örneklerindendir. Bezemeler üslup, renk, motif ve kalite açısından kusursuzdur.Çalışmada mekân sanatı, Mimar Sinan'la ilgili tarihi yazma-belgeler, hayatı ve sanatı hakkında bilgiler yer almaktadır. Ayrıca Sokullu Mehmet Paşa'nın hayatı ve külliyenin bölümlerinden de bahsedilmektedir.Konunun ana kısmını oluşturan cami tezyinatı, mihrap, minber, kubbe tezyinatı, müezzin mahfili, taç kapı, cami ana giriş mekânında tavan ve mahfil altı tezyinatı, pencere alınlıkları ve hatlı panolar alt başlıkları ile tetkik edilmektedir. Süslemelerdetaylı fotoğraf ve çizimlerle incelenmektedir. Desenler kompozisyon, motif ve renk açısından değerlendirilerek anlatılmaktadır.Türk bezeme tarihi araştırıldıkça zengin ve köklü tezyinatımız net olarak ortaya çıkmaktadır. Çalışmadaki motif, kompozisyon ve çizimlerden günümüz sanatçılarının istifade ederek farklı ve özgün eserler üretecekleri kanaatindeyiz.

The Külliye (Complex) of Kadırga Sokullu Mehmet Pasha, which was built in 16th century, is one of the most beautiful architectural and decorative artifacts of Ottoman Empire. It was built by architect-engineer Mimar Sinan, by the directive of Sokullu Mehmet Pasha who was a political genius of the era. It is like a treasure which has stayed secret in the center of Istanbul. In the ornamentation of the mosque, there are adornments which are applied on different materials.The mosque, along with its architectural characteristics, contains the most beautiful examples of calligraphy, engraving, stonework, metal and wood craftsmanships. The ornamentation which is applied on diverse materials is one of the most elegant examples of its period. The adornments are perfect in terms of style, colour, motif and quality.In the study, there are historical manuscripts about Mimar Sinan and some information about his life and art. The life of Sokullu Mehmet Pasha and parts of the külliye are alsomentioned in the study.The ornamentation of the mosque which constitutes the main part of the study, is examined with the subtitles mihrab, minbar, dome decorations, the platform of muezzin, crown door, the ornamentation on the ceiling of the main entrance and under thescreened lodge, window frontals and calligraphy panels. The ornaments are examined with detailed photographs and paintings. Designs are depicted as evaluated in terms of composition, motives and colours.As Turkish decoration history is studied, our rich and deep-rooted ornamentation tradition is clearly discovered. We hold the opinion that modern artists will produce different and original pieces by benefiting from the compositions, motives and paintings in the study.