Silkü`l-Cevahir, çevriyazı ve dil incelemesi

Abstract

Silk-i Cev?hir, Anadolu sahasında yazılmış Arapça'dan Farsça'ya satır altı Türkçe tercümeli üçüncü manzum sözlüktür. Telif tarihi H.757/ M.1356'dır. Müellifi Abdul?am?d bin Abdurrahman el-Eng?ri'dir.Bu çalışmada Silk-i Cevahir'in Manisa İl Halk Kütüphanesinde 2721 numarada kayıtlı nüshası incelenmiştir. Çalışma lugatın çevriyazısının yapılmasıyla başlamış, çevriyazılı metin üzerinden satır altı Türkçe tercümelerin imla, ses ve şekil bilgisi yönünden incelenmesiyle devam etmiştir. Ayrıca Arapça ve Farsça kelimelere Türkçe karşılık gösterilme yolları da saptanmıştır. Bazı Türkçe ek ve köklerin incelenmesinde zaman zaman etimolojiye de gidilmiştir.Silk-i Cev?hir'deki Türkçe kelimeler döneminin dil özelliklerini ve söz varlığını yansıtmaktadır. Eser, Eski Anadolu Türkçesinin belirgin unsurları ile lehçe ve ağız özelliklerini bünyesinde taşımaktadır. Satır altı tercümelerinde Arapça ve Farsça kelimelerin de bulunduğu Silk-i Cev?hir'in bu çalışma sayesinde literatüre girerek Türk Dili araştırmacılarının hizmetine sunulması amaçlanmıştır.

Silk-i Cev?hir is a Anatolian regional Arabic to Persian underline Turkish interpretated third poem dictionary. The copyrighted in the year 1356/H.757 by the author Abdul?am?d bin Abdurrahman el-Eng?ri.In this study; an edition of Silk-i Cev?hir which numbered 2721 by the Manisa public library, is analysed. The study started by making transcription and go on by Turkish underline interpretated transcripted text orthographic, phonetic and morphological analysis. And also Arabic and Persian words offset designation paths are stated. Some Turkish appendix and root words are analysed etymologicaly from time to time.The Turkish words reflect the tempore chracteristical specialities of language and the vocabulary. The work co-opts the early Anatolian Turkish essential elements and dialectal specialities. By this study; Silk-i Cev?hir which contains Arabic and Persian words in the underline interpretation is aimed to put into service for Turkish language researchers.