Codex Cumanicus`un Türkçe söz varlığının günümüz Tatar, Kazak ve Kırgız Türkçelerindeki durumu

Abstract

Yüksek Lisan tezi olarak hazırlanan bu çalışma Kuman-Kıpçak Türklerinden günümüze kalan tek eser Codex Cumanicustaki sözvarlığı üzerine yapılmıştır. Eser gotik harflerle yazılmış çok dilli bir sözlüktür. 'İtalyanca ve Almanca' olmak üzere iki ayrı defterden oluşmaktadır. Kitabın İtalyan bölümünü İtalyan tüccarlar, Alman bölümünü ise misyonerlik faaliyeti yapan Alman rahipler yazmıştır. Çalışma eserde bulunan Türkçe söz varlığının bugünkü Kıpçak şivelerinden Tatar, Kazak ve Kırgız Türkçelerindeki durumunu incelemektedir. Giriş bölümünde Kıpçaklar ve Kıpçak Türkçesi, Bugünkü Kıpçak Türkçeleri, Kazak ve Kazak Türkçesi, Kırgız ve Kırgız Türkçesi, Tatar ve Tatar Türkçesi, `Codex Cumanicus`, Kıpçakça sözlük ve eserler yanında çalışmada izlenilen yöntem hakkında bilgiler verilmiştir.Metin-inceleme bölümünde Mustafa Argunşah ve Galip Güner'in 2015 yılında yayımlamış oldukları `Codex Cumanicus` adlı eserin dizin kısmında bulunan madde başları esas alınıp bunlar Kazak, Kırgız ve Tatar Türkçeleri sözlüklerinden taranmıştır. Sonuç bölümünde ise genel bir değerlendirme yapılıp, ulaşılan sonuçlar açıklanmıştır.

This study that has been prepared as a master thes is, studied on the vocabulary in Codex Cumanicus which is the only piece comes from Kuman-Kipchak Turks from pastto now. This book is a multilingual dictionary written by Gothic letters. It consists of two notebooks as Italian and German. Italian merchants write the book's Italian partand German priestswhowork as missionary write the German part. This study observes Turkish vocabulary's present situation in Kipchak accents; Tatar, Kazakh and Kirghiz.Inthe introduction part of the study, it is given information about Kipchaks and Kipchak Turkish, today's Kipchak Turkish, Kazakh and Kazakh Turkish, Kirghiz and Kirghiz Turkish, Tatar and Tatar Turkish, `Codex Cumanicus` and in addition to Kipchak dictionary and books, we are in formed about the methodused in this study.In the text review part, the book which was published by Mustafa Argunşah and Galip Güner in 2015, named as Codex Cumanicus of which subjecttitles in the directory part of the book are based on and searched in Kazakh, Kirghiz and Tatar Turkish dictionaries. And in the final section , a general evaluation is done and resultsaredeclared.