2001 ekonomik krizi sonrasında Türk dış ticaretinin incelenmesi

Abstract

ÖZET2001 Ekonomik Krizi Sonrasında Türk Dış Ticaretinin İncelenmesiGökhan KURT16 yy'dan itibaren başlayan iktisat bilimi sonraki yüzyıllarda birçok alt bölüme bölünmüştür. 18 yy'dan itibaren ise ülkeler arası entegrasyonlar ve ilişkiler artmaya başlayınca dış ticaretle ilgili teoriler ortaya çıkmıştır. Smith ve Ricardo ile başlayan Uluslararası ticaret teorileri, Mill, Stolper-Samuelson, Heckscher-Ohlin, Leontief gibi iktisadi düşünürler tarafından geliştirilerek 1965 yılına kadar klasik dış ticaret teorileri varlığını devam ettirmiştir. 1965 yılından itibaren Yeni Dış Ticaret Teorilerine ihtiyaç duyulmuş ve günümüze kadar, ne kadar Uluslararası ticaretin temellerini oluşturan klasik dış ticaret teorileri varlığını sürdürmekte ise de, Yeni Dış Ticaret Teorilerinin uygulama sahası daha da genişlemiştir.Dış Ticarette kurallar koyan ve dış ticaretin sınırlarını artırmaya çalışan Uluslararası ve ulusal kurumlar bulunmaktadır. Uluslararası kurumlar olarak GATT ve DTÖ gibi kurumlar sınırlamalar ve kotalar, tarifeler gibi konularda Uluslararası kurallar koymaktadır. Ulusal kurumlarımız ise Dışişleri Bakanlığımız, Dış Ticaret Müsteşarlığı, İGEME vb. kurumlarımız ve özel sektör kuruluşlarımızdan oluşmaktadır.Türk dış ticareti 1980'lı yılların ikinci yarısında başlayan bir atılım sürecine girmiş ve 2000 yılı kasım ayı Likidite krizi ve 2001 Şubat krizinden sonra büyük bir atılım gerçekleştirmiştir. 2001 yılına kadar Türk dış ticaretini dış dinamiklerden daha çok iç dinamikler etkilemiştir. Siyasi istikrarsızlık, politik krizler ve tabi ki tabiat olayları (deprem vb.) gibi olaylar daha çok etkilemekte ve dış ticaretimizde uzun vadeli politikalar ve atılımlar gerçekleşmesine engel olmakta idi. 2001 yılından sonra daha geniş bir atılım sürecine girilmiş ve 2009 yılına kadar bu ivme yukarı doğru devam etmiştir. 2008 küresel mali krizin etkisiyle 2009 yılı dış ticareti, tüm dünyada olduğu gibi daralmıştır. 2010 yılının ilk çeyreğinden itibaren bu daralma atlatılarak tekrardan toparlanma sürecine girilmiş olup uzun vadeli dış ticaret politikalarını gerçekleştirmek için gerekli adımlar atılmaya başlanmıştır.Anahtar Sözcükler: Dış Ticaret, Teoriler, Türkiye'nin Dış Ticaret Yapısı, Mevzuat, Kurumlar.

After The 2001 Turkish Foreign Trade Investigation Of Economic CrisisGökhan KURTThe science of economics which began in the 16th century divided into a lot of sub-divisions in the following centuries. As of 18th century witht he start of increase in relations and integrations between countries theories related to foreign trade emerged. International foreign trade theories, starting with Smith and Ricardo, improved by economics thinkers such as Mill, Stolper-Samuelson, Heckscher-Ohlin, Leontief, continued to exist as classical foreign trade theories until 1965. After 1965, New Foreign Trade Theories were needed and even though classical foreign trade theories which formed the foundations of international trade have existed until today, New Foreign Trade Theories have expanded in field of application.There are international and national institutions which make rules and try to increase the limits of foreign trade in Foreign Trade. GATT and UFT as international institutions make rules in limitations, quotas and tariffs. National institutions consist of institutions such as Ministry of Foreign Affairs, Under secretariat of Foreign Trade, IGEME etc. and private sector institutions.Turkish foreign trade entered a phase of great progress in the second of 1980s and after 2000 November liquidity crisis and 2001 February crisis made a great leap of progress. Until 2001, foreign Dynamics affected Turkish foreign trade more than the internal dynamics. Events such as political instability, political crisis and of course natural disasters (earthquakes etc.) affected more and prevented long-term policies and progress to be achieved in our foreign trade. After 2001 a wider phase of progress was entered and this leap forward continued upwards until 2009. By the effect of 2008 global economic crisis, the foreign trade of 2009 declined as in the whole world. After the first quarter of 2010 this decline has been overcome and a phase of recovery entered, in order to realize long-term foreign trade policies essential steps have been started to be taken.Key Words: Foreign Trade, The Structure of Turkish Foreign Trade, Regulations, Institutions, Export, Import.