Kanlıtaş Höyük`te 2013 - 2014 yıllarında ele geçirilen Erken Kalkolitik Dönem seramiği

Abstract

`Kanlıtaş Höyük'te 2013-2014 yıllarında ele geçirilen Erken Kalkolitik Dönem Seramiği` adlı tez kapsamında Kanlıtaş Höyük yerleşmesinin seramikleri detaylı incelenerek malzemenin tanıtılması bununla birlikte Kanlıtaş Höyük'ün Porsuk Kültürü içindeki yeri ve önemi hakkında elde edilen bilgilerin aktarılması amaçlanmıştır.Kanlıtaş Höyük'ün konumu dikkate alınırsa Porsuk Kültür Bölgesi'nde Kütahya ve Eskişehir'in kesiştiği noktada yer almaktadır. Doğu Marmara Bölgesi'ndeki Gelişkin Fikirtepe kültürünün etkileri bunun yanı sıra Hacılar I kültürü etkisi, Porsuk Kültürü'nü meydana getirmiştir. Genel anlamda bakıldığında Porsuk Kültür Bölgesi içerisinde kazısı yapılan Orman Fidanlığı ve Kanlıtaş Höyük yerleşmelerinin seramik geleneklerinin dışında ele geçen küçük buluntular da bu kültürün bölgesel özelliklere sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Morumsu-kırmızı ve kırmızı astarlı mallar, bunun yanı sıra koyu yüzlü seramik grupları ile dışa açılan derin kâseler, dışa açılan tabaklar, basık boyunlu çömlekler, dışa dönük ağız kenarlı çömlekler, küresel gövdeli çömlekler ve omurgalı çömlekler Porsuk Kültür Bölgesi olarak tanımlanan bölgenin Erken Kalkolitik Dönem seramik geleneğini yansıtmaktadır. Çoğunlukla kâselerde devetüyü (veya krem) üzerine morumsu-kırmızı veya kırmızı boya bezemeli motifler görülmektedir. Diğer taraftan çömlekler ve derin kâseler gri, siyah ve kahverengi tonlarında yüzeye sahiptir. Bu kaplar üzerine görülen sok-ve-çek (stab-and-drag) tekniğinde yapılan sokma bezeme örnekleri ile yiv, kazıma ve baskı bezemeli örneklere bu bölge içerisindeki yerleşmelerde rastlanılmaktadır. Genel olarak baktığımızda, Kanlıtaş Höyük ve Orman Fidanlığı yerleşmelerinde tespit edilen kap formları ve bezeme örnekleri bu yerleşmelerin benzer nitelikte seramik geleneğine sahip olduklarını göstermektedir. Diğer taraftan, Asmainler ve Aslanapa yerleşmelerinde bulunan, bazı mal grupları ve kap formları Kanlıtaş Höyük ve Orman Fidanlığı örnekleri ile ortak payda da görülmektedir. Sonuç olarak, Porsuk Kültür Bölgesi içerisinde yer alan Kanlıtaş Höyük yerleşimi Anadolu ve Balkanların birbiri ile olan kültür alışverişi için önemli bir geçiş noktası niteliğindedir.

The aim of `Kanlıtaş Höyük Early Chalcolithic Pottery from 2013-2014 Excavation Seasons` thesis is to analyze and describe the pottery from Kanlıtaş Höyük settlement in details and to indicate the place and importance of Kanlıtaş Höyük in Porsuk Culture. If ever consider the location of Kanlıtaş Höyük, it falls into Eskişehir and Kütahya intersection point. The effects of both `Developed Fikirtepe` culture of East Marmara Region and Hacılar I culture constitute Porsuk Culture. In general, the excavations at Orman Fidanlığı and Kanlıtaş Höyük settlements show that apart from pottery tradition, small finds also indicate that this culture has regional features. Purplish-red slipped and red slipped wares, besides dark face ceramic groups, flaring deep bowls, flaring plates, squat necked pots, outturning rim pots, spherical body pots and carinated pots reflect the Early Chalcolithic period pottery tradition of Porsuk Culture Region. Frequently purplish-red or red painted motifs on camel (or cream) occurred on bowls. On the other hand pots and deep bowls have gray, black and brown tones surfaces. Both stap-and-drag technique pricked decoration examples; also inlay, groove and impressed decoration on these vessels are seen at the settlements in this region. In general, some ware groups and vessel forms of Asmainler and Aslanapa sites are similar with Kanlıtaş Höyük and Orman Fidanlığı examples. In this respect, the pottery tradition of region has similar features. As a conclusion, Kanlıtaş Höyük settlement at Porsuk Culture Region is an important transit point for cultural exchange between Anatolia and Balkans..