18. yüzyıla ait telhis, takrir ve buyuruldu mecmuası

Abstract

Münşeat mecmuaları, Osmanlı tarihi araştırmaları için büyük ölçüde kaynakmalzemesi ihtiva eder. Bu çalışmaya konu teşkil eden mecmuanın, müellifi ve kalemealındığı tarih tam olarak tespit edilememektedir. Eserin tertip tarzından, müellifin, artıkXVIII. asırda devlet idaresinde Divân-ı Hümâyûn'un yerini almış olan Paşakapısı'ndançıkan temel belge türlerini, yani telhis, takrir ve buyuruldu suretlerini bir araya getirmeyeçalıştığı müşahede edilmektedir.Mecmuadaki telhislerin bazıları Râgıb Paşa'ya aitken, diğer telhis, takrir vebuyurulduların önemli bir kısmının kime ait olduğu tespit edilememektedir. Mecmua,dönemin önemli devletlerarası hadiselerine dair belge suretlerini barındırdığı gibi sarayıngündelik hayatı ile ilgili dinî ve resmî merasimlere dair belge suretlerine de yer vermiştir.Mecmuanın bölümleri kendi içerisinde düzenlidir diyebiliriz. Devrin siyasi hadiselerinedair Mehmed Râgıb Paşa'ya ait telhis suretleri birbiri ardına sıralanmıştır. Sarayın günlükhayatı hakkında bilgi verilecek bölümler de kendi içinde bir bütünlük arz etmektedir.Meselâ nevrûzdan bahsedilip hemen ardından nevrûzda içilen şerbet ve baharda yapılanfasd-ı hümâyûndan yani padişahın hacamat yaptırtmasından bahsedilmiştir. Padişahınsahilsaraylara yaptığı nakl-i hümâyûnlar, binişler, teşrifler, halvetler ile ilgili belgesûretlerinin birbiri ardına verildiği görülmektedir.Top dökümü, donanmanın denize uğurlanması, denize kalyon indirilmesi, sandalıhümâyûn yapımı, kandiller, Ramazan ve Kurban bayramları merâsimleri; padişahınhastalıktan kurutulması tebrikleri vs. dair belge suretleri de yine mecmuada yeralmaktadır.

Periodicals of Münşeat contain a considerable amount of resource material forOttoman history researches. The author and publication date of the periodical whichconstitutes the subject of this research couldn't be exactly determined. The style of theperiodical has given the impression that the author tried to put together the types ofdocuments, namely the examples of epitomising, reporting and imperative scripts thatwere produced by Paşakapısı, which took the place of Divân-ı Hümâyûn in stateadministration throughout the 18th century.While some of the epitomising belonged to Râgıb Paşa, the owners of many ofother epitomising, reports and imperative scripts couldn't be detected. In addition tocontaining the document copies related to important interstate affairs of the era, theperiodical also included document copies of religious and formal ceremonies about dailylife in the palace. It may be suggested that the sections of the periodical are well-organisedwithin itself. The copies of epitomising about the political affairs of the era that werebelonged to Mehmed Râgıb Paşa were successively arranged. The sections that inform usabout the daily life in the palace were also successively arranged. For instance, followinga referring to the Nowruz festival, the sorbet drunk in Nowruz and fasd-ı hümâyûn(making cupping to the sultan) were mentioned. It is observed that the document copiesof nakl-i hümâyûn (sultan's change of residence, e.g.: to pass the summer), horse ridings,visits and seclusions to the waterfront residences were given successively.The document copies of the ceremonies of cannon casting, sending off the fleet toopen seas, launching galleons to sea, sultanate boat construction, holy nights, eid al-fitrand eid al-adha, celebrations of sultan's recovery and etc. were also placed into the article.