Târih-i Kâşgar(1b-20b)

Abstract

Çalışmamızda 17. yüzyılda Çağatay Türkçesiyle kaleme alınan Tarih-i Kaşgaradlı eserin 1b-20b arasında yer alan metin incelenmiştir. Metnin elde mevcut olanparçasından anlaşıldığı üzere, metnin orijinali 105 sayfadan oluşmaktadır. Araştırma veinceleme konum olan 40 sayfa içinde sadece 1b sayfası 13 satırdan oluşurken diğersayfalar 15 satırdan oluşmaktadır. Çalışmamızda metnin adı, yazılış tarihi, nüshaları,yazarı, eser hakkında yapılan araştırmalar ile ilgili bilgiler bulunmaktadır.Söz konusu metin ile ilgili ilk incelemeyi Vasilij Viladimiroviç Bartholdyapmıştır. Rusça kaleme alınmış ayrıntılı bir önsözle birlikte O. F. Akimuşkintarafından neşredilmiştir. Uygur araştırmacılarından Hacı Nurhacı 1986 senesi bu eseriÇağatay Türkçesinden günümüz Çağdaş Uygur alfabesine (Çağdaş Uygurcaya)çevirmiştir.Akimuşkin'in çalışmasında yer alan tıpkıbasımdan yararlanarak yapılançalışmada Giriş kısmında Çağatay Türkçesi'nin gelişimi, eser hakkında bilgiler, metnindil özellikleri, transkripsiyon (çeviriyazı), günümüz Türkçesine aktarımı ve alfabetiksıraya göre hazırlanan gramatikal dizin ile içerdiği söz varlığı ortaya konulur. Ayrıca tezhazırlanırken kullanılan yöntemler hakkında kısaca bilgi aktarılır. Ekler kısmında dametnin tıpkıbasımına yer verilerek tez çalışmamız tamamlanmaktadır.

This text, which I am doing on my Master's degree, contains 1b-20b of a workwhich is quoted with Arabic letters and it has the characteristics of 17th centuryChagatai Turkish language. As can be seen from the current part of the text, the originaltext of the work consists of 105 pages and each page has between 14-15 lines. 40 pages,which are research and examination locations, contain information about the name ofthe text, the date of writing, copies, author, and researches about the work. The story ofNoah and the Flood was extended by some verse sections taken from the Qur'an.Barthold made the first examination of this text, which was the thesis position.Barthold called this piece the History-i Kashgar and translated some of it into Russian.It was published by O.F Akimushkin along with a detailed introduction in Russia. İn1986, Hacı Nurhacı who was one of the Uighur researchers, translated this work fromthe letters of Chagatai Turkish to the name of today's Uighur Turkish.Akimuşkin's work taking advantage of the same printing, development ofChagatai Turkish in the introduction, information about the work, the language featuresof the text, Latin-letter transcription, consists of the current Turkish and directory. Inaddition, brief information about the methods used in preparing the thesis is given. Inthe appendices section, my thesis study was completed by giving the place of the text.