Yığma okul binalarının yapısal özelliklerinin ve deprem performanslarının belirlenmesi

Abstract

Ülkemizdeki yığma yapılar, imalat açısından son yıllarda çok fazla tercih edilmemesine rağmen halen kullanım açısından mevcut yapı stoğunun büyük bir bölümünü oluştururlar. Özellikle eskiden yapılmış olan kamu binalarının çok büyük bir kısmı yığma yapıdır.Yığma binaların sismik davranışları günümüze kadar birçok araştırma için konu olmuştur. Genellikle kırsal kesimlerde kolay bulunabilen yığma binalar, mühendislik bilgisinden yoksun olarak yöresel malzemelerle geleneksel olarak inşa edilmişlerdir. Çok büyük bir kısmı halen kullanılmakta olan yığma yapıların deprem performanslarının günümüzde yürürlükte olan DBYBHY'e göre tekrar incelenmesi gerekmektedir. Bu çalışmanın Giriş bölümünde yığma yapılarda kullanılan temel taşıyıcı malzemeler ve harç sınıfları incelenmiş, ikinci bölümde ise yığma yapılarla ilgili daha önce yapılmış ve çalışmaya kaynak olan bazı çalışmaların amaç ve sonuçları verilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde 2007 yılında güncellenmiş olan Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmeliğin yığma yapılarla ilgili olan beşinci bölümündeki hükümler incelenmiş, bir örnekle de pekiştirilmiştir.Dördüncü bölümde Bilecik il ve ilçeleri ile köylerinde mevcut ve halen eğitim görülmekte olan yığma okul binalarından 20 tanesi görsel olarak incelenmiş, plan geometrisi, taşıyıcı duvar boşlukları, düzensizlik durumları gibi gözlemsel kesin sonuçların yanı sıra taşıyıcı sistemle ilgili sahip olunabilen sınırlı bilgi düzeyi ile bu binaların deprem performansları belirlenmeye çalışılmıştır. Deprem riski açısından değerlendirilen bu yapılardan deprem performansı yetersiz olan bir okul binası için de güçlendirme önerileri beşinci bölümde sunulmuştur. Çalışma neticesinde incelenen bu yirmi okulun on beşinde yani genel bir oranlama yapılırsa Bilecik'te bulunan yığma okulların %75'inde güçlendirmeye ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir. Altıncı bölümde Bilecik genelindeki bazı yığma okul binalarında yapılmış olan bu çalışmada ulaşılan sonuç ve öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Yığma Yapılar; Deprem Performansı; Hasar Durumu.

Masonry buildings, despite not being favored by means of construction recently, still constitute a large amount of the building stock currently in use in our country. The older buildings are masonry, majority of which are public buildings.Seismic behavior of masonry buildings have been the subject of many studies. The masonry buildings in rural areas are generally constructed in traditional style and without any engineering knowledge. Earthquake performances of these buildings need to be reinspected according to the regulations in DBYBHY.In the Introduction part of the present study, classes of basic load-bearing materials and mortar were investigated. Second part in the study contains the aims and results of previous studies conducted previously.In the third part of the study the provisions updated in 2007 and published on the fifth section of the regulations about The Buildings Constructed on Earthquake Zones were investigated. An example on application of these provisions was also given in the study.In the fourth part of the study 20 of the masonry school buildings that are still in use in Bilecik region were inspected for visual parameters such as plan geometry, the gaps of load-bearing walls, malfunctions. Their earthquake performances were also determined based on the limited knowledge on their load-bearing system. The buildings were evaluated in terms of earthquake risk, and reinforcement suggestions were given in the fifth part for the buildings which had inadequate earthquake performance. It was determined from the results that fifteen of twenty buildings investigated in other words an average of 75% of the buildings needs to be reinforced.The results and conclusions obtained from the masonry buildings in Bilecik region were given in the sixth part.Key Words: Masonry Constructions; Earthquake Performance; Damage Failure.