Trabzon Müzesi (Kostaki Köşkü) kalem işleri

Abstract

Geleneksel Türk Sanatlarımız içinde önemli bir yer tutan kalem işi süslemeler zengin motif ve kompozisyon örnekleri ile mimari süslemelerde en çok kullanılan unsur olmuştur. Trabzon Müzesi (Kostaki Köşkü) kalem işi süslemeleri Batılılaşma Dönemi motif ve kompozisyon çeşitliliğini sergilemektedir. Geleneksel Kalem işi işçiliğinin somut örneklerini oluşturan Trabzon Kostaki Köşkü kalem işi süslemeleri, süslemelerin özellikleri, yapım teknikleri incelenerek üzerlerindeki desenler belirlenmiş, motif, renk ve teknik özellikleri tablolar halinde düzenlenip, motif örneklerinde bulunan burç figürlerinin çizimleri yapılarak belgelenmiştir. Yapmış olduğumuz literatür taramasında yoğun olarak bitkisel motiflerin çizimleri yapıldığından hayvansal figürlerin içinde bulunan burç figürlerinin çizimleri yapılmıştır. Çalışmada alan araştırmasına dayalı betimleme yöntemi izlenmiş olup kaynak taraması ile kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Süslemelerde kullanılan motif ve kompozisyon özellikleri tablolar halinde sunulmuştur. Kalem işi süslemenin örneklerini oluşturan, fotoğraf çekimleri, çizimleri günümüzdeki haliyle belgelenmiştir. Genellikle 18. Ve 19. Yüzyıl sivil mimarinin örneklerinden birini oluşturan Trabzon Kostaki Köşkü Kültürel Değeriyle, sosyal yaşam şekliyle, el sanatlarıyla biçimlenmiş estetik görüntü ön planda tutularak oluşturulmuştur. Kalem işi süslemenin nadide örneklerini sergileyen Kostaki Köşkünün gerek yapım ve süsleme teknikleri açısından gerekse yapıldığı yüzyılın kalem işi süslemelerinin örneklerini sergilemesi bakımından bu çalışmanın daha sonra yapılacak araştırmalara kaynaklık edebileceği düşünülmektedir.

Kalem işi work having rich motifs and compositions examples that is one of adorning arts has had a considerable place in Traditional Turkish Arts and has been the most widely used element in architectural decoration. Trabzon Museum exhibits the diversity of motifs and compositions of hand carved works belonging Westernization Period. The patterns on hand craved works which have been concrete sample of traditional hand craved works at Kostaki Konagı were determined by examining the decorations, characteristics of decorations and production techniques. Forms of composition were tabularized and documented by making drawings of animal figures found on the patterns. In this study, we applied a descriptive method based on field research and formed the conceptual framework searching on study of literature. Adorning that was applied to area, standing within entirety at current structure of architecture project, conformity in colors, thickness rate at lines, the colors affects to area at lightening amount of museum, texture that was composed on the wall, the conformity of place to architectural structure of place regarding style and shape was evaluated. Motif and composition characteristics of hand craved works were presented as tables. Accuracy of decorations was certified by pictures and drawings at today's conditions. Trabzon Kostaki Konagı that is one of the civil architectures of 18. and 19. century was constructed by viewpoint of aesthetic appearance in art which reflects cultural value, social life and traditional handcrafts. With respect to its the rarest examples of painted decorations in Kostaki Konagı, it is being considered that this study can be source of later studies with related to handcrafts in terms of both construction and decoration techniques and structures that exhibit the samples of century painted decorations.