Güncel sanat pratiklerinde metafor olarak gölge

Abstract

Bu çalışma, geçmişten günümüze sanatçıların gölgeyi çalışmalarına neden ve nasıl dâhil ettiklerini araştırarak, araştırmacının/sanatçının da bu alanda yeni bir dile ulaşmasını amaçlar. İnsanlık tarihi içinde gölge algısı, insanoğlunun yaşam deneyimine bağlı olarak değişim göstermiştir. Bu deneyim kuşkusuz bir ifade biçimi olarak sanata da yansır. Plinius, resim sanatının düşen gölgenin etrafının çizilerek başladığını iddia ederken, Vallier gölgenin renginin bulunmasını, modern resmin başlangıcı olarak ifade eder. Gölgenin sanat tarihi içinde uzun yolculuğunu konu alan ikinci bölümde, gölgeye yüklenen metaforik anlamların dönemsel olarak farklılığı ortaya konmaktadır. Üçüncü bölüm, gölgeyi medyum olarak kullanan güncel sanatçıların çalışmalarından oluşmakla birlikte, sanatçıların gölge ile kurdukları bağlamı araştırmaktadır. Sanatçılar akıp giden zaman, günlük yaşam döngüsü ve maddenin fizikötesi varlığıyla gölge arasında bir ilişki görmektedirler. Araştırma, yüzyıllar öncesinden günümüze kadar gelen gölge oyunlarının arkasında yatan felsefenin günümüz sanatçılarına ilham verdiğini de saptamıştır. Geçmişte gölge, uzun süre boya resminde araç olarak kullanıldığı halde, günümüze gelindiğinde pek çok sanatçı tarafından amaç olmuş, ışık ise gölgeyi çizmek, boyamak ve hatta inşa etmek için araç olarak kullanılır hale gelmiştir. Uzun yıllar gölgeyi nesnesi ile birlikte boyayan sanatçı, günümüzde gölgenin kendisini çalışmalarına dâhil ederek, farklı ışık manipülasyonları ile özgün mekânlar kurgulamaktadır. Bu çalışma, gölgenin mecâzi anlamlarını çeşitli inanış ve farklı kültürler açısından araştırmakla birlikte, yüzyıllar öncesinin geleneklerinden süzülen, çeşitli toplumlarda ve farklı zaman dilimlerinde metaforik farklı anlamları bulunan gölgenin güncel sanatta kayda değer bir yeri olduğunu ortaya koymaktadır. Araştırmacının/sanatçının projelerinin yer aldığı son bölümde ise, Modernizmin tabu diyerek ötekileştirdiği geleneksel dinamiklerin hayat bularak, güncel sanata malzeme ve içerik açısından katkı sağladığı görülür.

This research work aims at exploring why and how artists incorporated shadows in their works, so that achievements of the researcher/the artist in findings new ways in her works. The perception of shadow has changed depending on the experience of life during the human history. This experience of course has been reflected in the art. While Plinius claimed that the origion of the painting had started from rawing the borders of cast shadows, Vallier accepted the discovery of the color of shadows as the origin of the modern painting. In the second section of this study which consists the long jurney of shadows in the history of art, different methaphorical meanings put on the shadow in different periods are investigated. The third section is made up with the works of the artists who used the shadow as a medium in their works. The section explore the links they established shadows on their works as well. Artists have seen links with shadows and time elapsed, existence of daily life cycle and metaphysical aspects of the materials. This study claimed that the philosophy behind the shadow play from centuries ago to the present day inspired contemporary artists. The shadow had long been used as a tool in the tradational painting in the past. However, it has become the main purpose in the modern paintings. Light has now been used as a tool to draw, paint and consturct shadows in the contemporary arts. For many years, artists who painted the object with its shadow, have built original art works by incorporating the shadow itself. This study investigates figuratives meanings of shadow in different cultures and beliefs, and assertains that the shadow drained from various societies in different time periods with several metaphorical meanings would offer a significant materials in contemporaray art. The last section in which the own art works of the researcher depicts that the traditional dynamics which is generally seen as toboo in Modernism provide material and content in terms of contemporary art.